موتور ژنراتور

موتور ژنراتور يك ماشین الکتریکی است که به عنوان مولد برق مطرح می باشد و نیروی مکانیکی را به نیروی الکتریکی مورد نیاز تبدیل می نماید و از دو قسمت موتور و ژنراتور تشکیل یافته است. موتور تامین کننده نیروی مکانیکی مورد نیاز بوده و ژنراتور عمل اصلی یعنی تبدیل نیروی مکانیکی به الکتریکی را بر عهده دارد. موتور ژنراتور (موتور برق) از نظر سوخت به انواع بنزینی، دیزلی (گازوئیل سوز) و خازنی تقسیم می شود که در این مقاله از پیکاتک به بررسی انواع موتور ژنراتور می پردازیم.

موتور ژنراتور چیست؟

موتور ژنراتور در پیکربندی های مختلف الکتریکی و فیزیکی برای استفاده در زمینه های مختلف قابل استفاده می باشد. موتور ژنراتور دارای یک منبع انرژی مکانیکی ورودی است که می تواند به شکل های گوناگونی باشد و این وسیله این قدرت را دارد تا انرژی حاصل از منبع مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و تولید برق نماید. اندازه قدرت موتور ژنراتور به طور مستقیم متناسب با حداکثر توان خروجی ژنراتور می تواند کوپله شود.  

انواع موتور ژنراتور

موتور ژنراتور بر اساس سوخت موتور و منبع ورودی به 3 دسته مختلف تقسیم می شوند. تفاوت این موارد در نوع سوخت منبع مکانیکی است و طرز کار آن ها دقیقا مثل یکدیگر است. البته میزان قدرت و توانه خروجی نیز با توجه به نوع سوخت فرق می کند ولی نحوه عملکرد آن ها یکسان است. در ادامه انواع موتور ژنراتور به کار رفته در صنایع و کاربردهای مختلف را به شما شرح خواهیم داد. توجه داشته باشید که باید بر اساس نوع مصرف اقدام به انتخاب از بین انواع موتور ژنراتور بکنید.

1. دیزل ژنراتور
2. موتور ژنراتور بنزینی
3. موتور ژنراتور خازنی

دیزل ژنراتور

دیزل ژنراتور (Diesel Generator)،یا مولد دیزل به ترکیبی از موتور دیزل، ژنراتور و انواع متعلقات فرعی از قبیل شاسی، اطاقک پوشاننده جهت محافظت و کاهش صدا، سیستم‌های کنترل، قطع کننده‌های اضطراری مدار، سیستم مولد گرما، سیستم استارت اتومات و غیره که به منظور تولید برق استفاده می‌شود، می‌گویند. دیزل ژنراتور یکی از انواع موتور ژنراتور است که پرکاربردترین نوع هم محسوب می شود. هدف از این ترکیب تولید الکتریسیته یا همان برق از سوخت دیزل (گازوئیل) است. به این معنی که این دستگاه نیروی مکانیکی حاصل از سوخت دیزل توسط موتور را به ژنراتور انتقال داده و در خروجی جریان برق را به مصرف کننده می دهد, به همین دلیل به آن موتوربرق نیز گفته می شود و عبارت موتور برق دیزلی نیز یک اصطلاح رایج در این زمینه است.  

مشخصات دیزل ژنراتور

این دستگاه ها به طور قراردادی بر اساس توان تولید برق بر حسب کیلو ولت آمپر (kVA) و یا کیلو وات (kW) تقسیم بندی میشوند.در واقع هم موتور باید توان تولید این نیرو را (که بر حسب اسب بخار نیز عنوان می شود) داشته باشد و هم ژنراتورها باید بتواند با نیروی محرکهای که موتور تولید میکند این خروجی را بدهد. موتور ژنراتورها می‌توانند از 1 تا20کیلوولت آمپر (KVA) برق تولید کنند.که مناسب برای منازل، فروشگاه‌ها، ادارات کوچک و قابل استفاده برای مجتمع‌های اداری بزرگ و کارخانه‌ها است.ژنراتورها در توانهای مختلف را میتوان درون یک اطاقک ایزوله قابل حمل قرار داد.این اتاقک که نقش اصلی آن کاهش صدای ژنراتور میباشد،را در اصطلاح (کانوپی سایلنت) گویند.ژنراتورهای 5 مگاوات برای ایستگاه‌های کوچک تولید برق استفاده میشوند و برای این منظور میتوان از چندین دستگاه ژنراتور،استفاده کرد.ژنراتورها در سایزهای بزرگتر به صورت مجزا به محل نصب حمل شده و در آنجا مونتاژ و تجهیزات فرعی به آنها اضافه میشود. دیزل ژنراتورهای کوچک تا 250 کیلو ولت آمپر نه تنها برای تولید برق اضطراری بلکه به جهت تامین برق مورد نیاز به صورت مستمر یا در زمان اوج مصرف و یا حتی در زمانی که کمبود ژنراتورهای بزرگتر حس میشود استفاده می‌شوند. کشتی‌ها و بسیاری از وسائل نقلیه بزرگ زمینی مانند قطارها نیز از دیزل ژنراتور نه فقط برای تامین برق روشنایی بلکه برای تامین نیروی محرکه مورد نیاز خود استفاده میکنند. به وسیله نیروی محرکه برقی می‌توان حرکت یکنواخت و قدرتمندتری علاوه بر استفاده مناسب تر از فضا داشت.دستگاه‌های تولید برق بر اساس ظرفیت تولید نرمال تا ماکزیمم و بر اساس قدرت تولیدی و به کیلووات طبقه‌بندی و نامگذاری شده و با توجه به نوع مصرف آن برای تولید برق مستمر یا اضطراری انتخاب می‌شوند.  

ساختار دیزل ژنراتور

دیزل ژنراتورها از دو قسمت اصلی یکی ژنراتور الکتریکی و دیگری موتور دیزلی، تشکیل شده است.اما اجزای فرعی دیگری نیز دارد که بدون آنها نمی تواند به خوبی و مطمئن کار کند. این اجزا به شرح زیر می باشند:

موتور

قسمت اصلی دیزل ژنراتور است که توان مکانیکی مورد نیاز برای حرکت را تامین می کند.

ژنراتور

تولید توان الکتریکی دیزل را بر عهده دارد و انرژی اولیه خود را از منبع می گیرد و تبدیل به برق می کند.

مخزن سوخت ژنراتور

سوخت مورد نیاز در این قسمت وارد می شود و حجم آن بر حسب نوع دستگاه دیزلی متغیر است.

رگولاتور ولتاژ

ولتاژ خروجی ژنراتور را تنظیم می کند.

سیستم خنک کننده

اجزای ولتاژ دیزل ژنراتور نیاز به خنک کردن مداوم دارند که سیستم خنک کننده این وظیفه را عهده دار است.

سیستم روغن ژنراتور

اجزای این دستگاه برای اینکه بتوانند به راحتی کار کنند و در محور خود حرکت داشته باشند;تا کمترین فشار به موتور وارد شود نیاز به روغن کاری مداوم و روزانه دارند.

شارژر باتری

وظیفه شارژ باتری به عهده این قسمت است.

سیستم کنترل

وظیفه کنترل الکتریکی اجزای دیزل ژنراتور به عهده این قسمت است.

سکوی اتصال

سکوی اتصال قطعه ای است که تمامی تجهیزات یک دیزل ژنراتور بر روی آن نصب میشود.

سیستم خروج دود ژنراتور

این بخش وظیفه خروج دودهای سمی تولید شده توسط دیزل ژنراتور را به عهده دارد.

موتور ژنراتور بنزینی

موتور ژنراتورهای بنزینی همان گونه که از اسم آن پیداست با سوخت بنزین کار می کند. در مواردی که نیاز به موتور ژنراتور سایز پایین و کم مصرف است, معمولا از موتور های بنزینی استفاده می شود و در سایز های بالاتر از KW20 از موتور های دیزلی یا همان دستگاه مولد برق دیزلی ( دیزل ژنراتور ) استفاده می شود. موتور برق بنزینی دارای خرابی کمتری نسبت به دستگاه های دیزلی می باشند . بنابراین اولین پیشنهاد به مشتریان خانگی و کم مصرف ما موتور برق بنزینی ( ژنراتور بنزینی ) می باشد .  

موتور ژنراتور خازنی

موتورژنراتور خازنی در ژنراتورهای القایی به کار گرفته می شوند. ژنراتور القایی یا ژنراتور آسنکرون نوعی ژنراتور الکتریکی جریان متناوب است که می‌توان با بکارگیری اصول موتورهای القایی از آن در تولید برق نیز استفاده کرد. یک موتور القایی معمولی نیز بدون نیاز به هیچ‌گونه اصلاحات یا تغییراتی در ساختمان داخلی آن می‌تواند به یک ژنراتور القایی تبدیل شود؛ برای این عمل نیاز است تا یک گرداننده خارجی به صورت مکانیکی روتور موتور القایی را با سرعتی بیش از سرعت سنکرون به حرکت درآورد که در این حالت لغزش ماشین منفی شده و موتورالقایی به عنوان یک ژنراتور عمل می‌کند. ژنراتورهای القایی به این دلیل که تقریبا به هیچ تنظیمی نیاز نداشته و کنترل نسبتا ساده‌ای دارند، به‌طور معمول در نیروگاه‌های بادی، نیروگاه‌های آبی کوچک یا سیستم‌های بازیابی گرما و کاهش فشار گاز بالا به فشار پایین به کار گرفته می‌شوند. ژنراتورهای القایی برای تأمین توان باید همواره به یک سیستم قدرت متصل باشند و این توانایی را ندارند تا به‌صورت بلک استارت در یک سیستم فاقد توان (قطع شده) راه‌اندازی شده و شبکه را برق‌دار کنند.

لینک های مرتبط :

پمپ آب رسانی