دور سنج
دور سنج یا تاکومتر چیست؟
دور سنج یا تاکومتر (Tachometer) یکی از تجهیزات رایج پرتابل است که برای اندازهگیری سرعت چرخش و تعداد دور اجزای متحرک مانند موتور، شفت یا چرخ در صنایع مختلف به کار می رود. واژه‌ی «تاکو» در زبان یونانی به معنی سرعت است و این تجهیزات میتوانند میزان چرخش را معمولاً بر حسب دور در دقیقه (RPM) یا دور در ثانیه (RPS) نمایش دهند.
تاکومترها در دو نوع تماسی و غیر تماسی (نوری یا لیزری) تولید می شوند و بسته به نوع دستگاه و شرایط کاری انتخاب می گردند. این تجهیز در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، هوانوردی، نساجی، فلزکاری، کارخانه‌های ماشینکاری و تولید مواد شیمیایی و خطوط نوار نقاله کاربرد گسترده‌ای دارد.
در واقع تاکومتر به شما کمک می کند تا بفهمید که آیا دستگاه خیلی کند یا خیلی تند کار می کند. می‌توانید مطمئن شوید که از حداکثر سرعت تجاوز نمی کنید تا دستگاه آسیب نبیند. این تجهیز در نگهداری و کالیبراسیون ماشین آلات با قطعات متحرک غیرقابل تعویض استفاده می شود.
مدل های دیجیتال امروزی علاوه بر دقت بالا، امکان ثبت، پردازش و نمایش عددی سرعت را به صورت لحظه‌ای فراهم می کنند و از برندهای معتبر جهانی مانند Fluke، Testo، CEM، و Lutron در بازار ایران عرضه می شوند. هدف این مقاله آشنایی با انواع و راهنمایی جامع خرید دورسنج (تاکومتر) است تا پس از مطالعه آن با آگاهی کامل بهترین محصول را بر اساس نیازهای خود از فروشگاه ما خریداری نمایید.
انواع دور سنج
- تاکومتر تماسی (Contact Tachometer)
در این نوع دورسنج، نوک دستگاه با محور یا سطح دوار تماس مستقیم دارد و با استفاده از سنسور مغناطیسی یا رمزگذار نوری (Optical Encoder)، سرعت چرخش را اندازه گیری می کند. برای دقت بالا لازم است تماس بین دستگاه و سطح مورد نظر کاملاً پایدار حفظ شود. این مدل معمولاً در محیط های آزمایشگاهی یا ماشین آلاتی که به راحتی در دسترس هستند کاربرد دارد.
- تاکومتر غیر تماسی (Non-Contact Tachometer)
این مدل بدون تماس فیزیکی با قطعه در حال چرخش، سرعت را اندازه گیری می کند. عملکرد آن بر پایه بازتاب نور یا پرتو لیزر است و برای قطعاتی که دسترسی به آن ها دشوار، خطرناک یا دارای سرعت زیاد است استفاده می شود.
.webp)
- تاکومتر لیزری (Laser Tachometer)
نوعی دورسنج غیر تماسی که با تابش پرتو لیزر به سطح شفت یا چرخ و تحلیل نور بازتاب‌شده، تعداد دور در دقیقه را مشخص می کند. این مدل از دقت بسیار بالا برخوردار بوده و برای فواصل 1تا 2 متر قابل استفاده است. تاکومتر لیزری انتخابی ایده‌آل برای کنترل عملکرد تجهیزات صنعتی در فضاهای محدود و نقاط دور از دسترس است.
- تاکومتر نوری (Optical Tachometer)
در این مدل، سنسور نوری پرتو نور را به سطح در حال چرخش می تاباند و از طریق تغییر در فرکانس بازتاب نور، سرعت چرخش را محاسبه می کند. این نوع از تاکومترها، هم در تستهای آزمایشگاهی و هم در خطوط تولید با سرعت بالا، به دلیل حساسیت بالا و پاسخ سریع کاربرد فراوان دارند.
.webp)
اجزای دورسنج تماسی
یک تاکومتر تماسی از اجزای مختلفی تشکیل شده که با توجه به مدل و شرکت سازنده ممکن است در طراحی و محل قرارگیری تفاوت هایی داشته باشند. بخش اصلی دستگاه، واحد اندازه گیری تماسی است که به کمک شفت و آداپتور RPM یا چرخ سطحی با قطعه چرخان تماس مستقیم برقرار می کند تا سرعت دوران را ثبت کند.
در قسمت بالای دستگاه معمولاً شفت و آداپتور اندازهگیری قابل مشاهده‌اند که مستقیماً با جسم در تماس هستند. بر روی بدنه، کلید انتخاب عملکرد برای تغییر واحدهای اندازهگیری مانند دور بر دقیقه و سرعت خطی، و دکمه Memory Recall برای نمایش آخرین عدد ثبت‌شده قرار دارد.
اطلاعات حاصل از اندازهگیری روی نمایشگر دیجیتالی نشان داده می شوند. دکمه شروع اندازه گیری بسته به مدل ممکن است در کنار یا جلوی دستگاه طراحی شود. از آنجا که تاکومتر تماسی تجهیزی قابل حمل است، دارای محفظه باتری با درپوش محافظ برای تأمین انرژی و سهولت در استفاده است.
نحوه عملکرد دور سنج چگونه است؟
در تاکومترهای تماسی محور دستگاه مستقیماً به بخش چرخان متصل میشود و با همان سرعت می‌چرخد. این چرخش پالس‌هایی ایجاد میکند که توسط تاکومتر ثبت و بر حسب دور در دقیقه (RPM) نمایش داده می شوند. برای مثال، در اندازهگیری سرعت تسمه نقاله، کافی است چرخ تاکومتر را روی تسمه قرار دهید تا سرعت خطی نمایش داده شود؛ محاسبه بر اساس تعداد چرخش و قطر ثابت چرخ انجام می گیرد.
در تاکومترهای غیر تماسی، هیچ تماس فیزیکی با جسم وجود ندارد. این نوع از حسگرهای نوری، لیزر یا مادون قرمز برای تشخیص سرعت چرخش استفاده می کند. تاکومتر لیزری نمونه‌ای از همین نوع است و تنها با تاباندن پرتو به بخش در حال چرخش، سرعت را از روی بازتاب‌های نور اندازهگیری می کند. فاصله تشخیص بسته به مدل متغیر است و معمولاً تا حدود دو متر می رسد.
مزایای استفاده از دور سنج
- اندازهگیری دقیق سرعت چرخش قطعات دوار در واحدهای مختلف
- دارای انواع مختلف با عملکرد تماسی، غیر تماسی و لیزری
- کاربردهای گسترده در محیط های مختلف مانند خودروسازی، صنایع شیمیایی و دریایی
- بهینه سازی راندمان تجهیزات صنعتی با تنظیم دقیق سرعت
- تجهیزی قابل حمل و سبک
- کاربری آسان و قرائت مقادیر به ویژه در مدل های دیجیتال و لیزری
- امکان پایش لحظه‌ای عملکرد موتور برای جلوگیری از اضافه بار یا خرابی
- افزایش ایمنی از طریق کنترل رفتار مکانیکی سیستم های دوار
- تشخیص سریع خرابی ها و ناهماهنگی های مکانیکی پیش از توقف خط تولید
.webp)
کاربردهای دور سنج
دستگاه دورسنج با توجه به انواع مختلف و مزایایی که ارائه می دهد در طیف گسترده ای از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. کاربردهای رایج دورسنج عبارتنداز:
- نشان دادن دور موتور برای وسایل نقلیه، تجهیزات ساختمانی، تراکتورهای کشاورزی و غیره
- نظارت بر موتورهای قایق، پمپ های آب، ژنراتورها و سایر سیستم های چرخشی کشتی
- کنترل سرعت موتورها، دمنده ها، پمپ ها و ماشینآلات فرآیندی در صنایع مختلف
- نمایش دور موتور هواپیما، واحدهای قدرت کمکی و سایر قطعات چرخشی هواپیما
- پیگیری چرخش در دقیقه برای مته‌های جراحی، هندپیس‌های دندانپزشکی و سایر ادوات پزشکی
- اندازهگیری سرعت چرخش ابزار برش در دستگاه های CNC به منظور کنترل دقیق نرخ براده برداری
برندهای مطرح دور سنج (تاکومتر)
- دور سنج لوترون LUTRON
- دور سنج تستو TESTO
- دور سنج یونیتی UNI-T
- دور سنج CEM
- دور سنج TES Instrument
- دور سنج فلوک Fluke
.webp)
نکات کلیدی انتخاب دور سنج
در فرآیند انتخاب انواع تاکومتر جهت خرید بهترین محصول بر اساس نیازهای فنی پروژه خود، نکات کلیدی زیر را مدنظر قرار دهید:
- برند سازنده
- نوع دورسنج (تماسی، غیر تماسی، نوری و لیزری و ...)
- واحدهای اندازه گیری (rpm/rps)
- دقت اندازه گیری
- محدوده اندازه گیری (تماسی یا غیرتماسی)
- رزولوشن
- دمای کاری
- منبع تغذیه/ باتری
- ویژگی های خاص (Data hold و LCD Backlight و کارت حافظه و ...)
- تجهیزات جانبی (دفترچه راهنما، کابل RS232، کابل USB، کیف قابل حمل و ...)
خرید انواع دور سنج از فروشگاه اینترنتی پیکاتک
فروشگاه اینترنتی پیکاتک به عنوان یکی از مراجع تخصصی در حوزه تأمین ابزار دقیق و تجهیزات اندازهگیری پرتابل در ایران، گزینه‌ای مطمئن برای خرید دورسنج یا تاکومتر به‌شمار می رود. این مجموعه با سال ها تجربه در عرضه ابزارهای تست و کنترل کیفیت، مجموعه‌ای گسترده از تجهیزات سنجش مانند نیروسنج، نورسنج، گشتاورسنج، ضخامت سنج، لرزش سنج، صوت سنج، رطوبت سنج، غبارسنج و جریان سنج پرتابل را ارائه میدهد.
برای خرید دورسنج کافی است به بخش ابتدای همین مقاله مراجعه کرده و پس از مقایسه مشخصات فنی، امکانات و قیمت مدل‌های مختلف، دستگاه متناسب با نیاز خود را انتخاب نمایید. در پیکاتک، تمامی مدل ها همراه با توضیحات فنی کامل و تصاویر باکیفیت درج شده اند تا امکان انتخاب و مقایسه دقیق برای کاربران فراهم باشد.
فروشگاه ابزار دقیق پیکاتک با عرضه انواع دورسنج با قیمت مناسب، کیفیت تضمین‌شده و ارسال سریع به سراسر کشور، توانسته جایگاه ویژه‌ای در بازار تجهیزات اندازهگیری ایران به‌دست آورد. برای دریافت پیشنهاد فنی یا ثبت سفارش دورسنج، تنها کافی است با کارشناسان مجرب پیکاتک تماس بگیرید.
در صورت نیاز به مشاوره فنی، استعلام قیمت روز یا راهنمایی در انتخاب مدل مناسب دورسنج، کارشناسان فروش پیکاتک آماده پاسخگویی به شما هستند. تیم تخصصی ما اطلاعات جامعی درباره تفاوت میان مدل‌های تماسی و غیرتماسی، نحوه کالیبراسیون و شرایط نگهداری دستگاه در اختیار شما قرار میدهد.
