اکچویتور چیست و چه کاربردی دارد؟

اکچویتور یا عملگر تجهیزی میباشد که انرژی لازم جهت باز و بسته شدن کامل یا درصدی در شیرآلات صنعتی به خصوص کنترل ولو ها و شیرهای قطع و وصل را فراهم میکند.

اکچویتور در انواع مختلفی از جمله اکچویتورهای  الکتریکی، هیدرولیکی، پنوماتیکی یا بادی و مکانیکی یا دستی تولید میشوند. فرآیند باز و بسته کردن شیرآلات اکچویتور توسط دستگاه مذکور بر اساس تبدیل انرژی حاصل از نیروی فشار باد یا انرژی هیدرولیکی سیال (روغن) یا انرژی الکتریکی در یک موتور الکتریکی به یک حرکت دورانی (روتاری) یا حرکت رفت و برگشت خطی است.

در رابطه با مدل نیوماتیکی این ابزار می توان گفت که برای انجام کارکرد آن یا تامین انرژی مورد نیاز برای یک عملگر پنوماتیکی باید یک منبع انرژی هوای فشرده در دسترس باشد. در غیر این صورت فرایند کارکرد آن مختل خواهد شد. به همین ترتیب برای عمل کردن نوع الکتریکی باید انرژی الکتریکی برای موتور آن تامین شود.

کاربردهای اکچویتور

اکچویتور (Actuator) یا عملگر، یک وسیله مکانیکی است که انرژی را به حرکت تبدیل می‌کند. این حرکت می‌تواند برای باز و بسته کردن شیرها، حرکت دادن اهرم‌ها، چرخاندن چرخ‌دنده‌ها و انجام بسیاری از وظایف دیگر مورد استفاده قرار گیرد. اکچویتورها نقش حیاتی در سیستم‌های کنترلی و اتوماسیون صنعتی دارند و به عنوان واسط بین سیستم کنترلی و محیط فیزیکی عمل می‌کنند.

کاربردهای اکچویتورها بسیار گسترده و متنوع هستند و تقریباً در تمامی صنایع یافت می‌شوند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها عبارتند از:

1. کنترل شیرآلات در صنایع مختلف:

• صنایع نفت و گاز و پتروشیمی: برای باز و بسته کردن و تنظیم جریان سیالات در لوله‌ها، کنترل فشار و دما.
• صنایع آب و فاضلاب: کنترل جریان آب در تصفیه‌خانه‌ها، شبکه‌های توزیع و ایستگاه‌های پمپاژ.
• صنایع شیمیایی: کنترل دقیق جریان مواد شیمیایی در فرآیندهای تولید.
• نیروگاه‌ها: کنترل جریان بخار و آب در سیستم‌های تولید برق.
• صنایع غذایی و دارویی: کنترل بهداشتی و دقیق جریان مواد.
• سیستم‌های HVAC (تهویه مطبوع، گرمایش و سرمایش): کنترل جریان هوا و مایعات برای تنظیم دما.

2. اتوماسیون صنعتی و رباتیک:

• بازوهای رباتیک: ایجاد حرکات دقیق و کنترل‌شده برای انجام وظایف مختلف مانند جوشکاری، رنگ‌آمیزی و مونتاژ.
• ماشین‌آلات CNC: حرکت دادن ابزار برش و قطعه کار با دقت بالا.
• سیستم‌های نقاله: کنترل حرکت و جهت‌دهی مواد.
• بسته‌بندی و انبارداری خودکار: حرکت دادن و جابجایی محصولات.

3. خودرو و حمل و نقل:

• سیستم ترمز ABS و ESP: کنترل فشار روغن ترمز برای جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها و حفظ پایداری خودرو.
• سیستم‌های فرمان برقی: کمک به راننده در چرخاندن فرمان.
• دریچه‌های سوخت و هوا: کنترل میزان سوخت و هوای ورودی به موتور.
• سیستم‌های تعلیق فعال: تنظیم ارتفاع و سختی فنرها برای بهبود سواری و هندلینگ.

4. هوافضا:

• کنترل سطوح پروازی (بال‌ها، سکان عمودی و افقی): تغییر جهت و ارتفاع هواپیما.
• باز و بسته کردن ارابه فرود: جمع و باز کردن چرخ‌های هواپیما.
• سیستم‌های کنترل موتور: تنظیم میزان تراست موتور.

5. پزشکی:

• تخت‌های جراحی و معاینه: تنظیم وضعیت بیمار.
• دستگاه‌های دیالیز: کنترل جریان خون و مایعات دیالیز.
• پروتزها و اندام‌های مصنوعی: ایجاد حرکت برای تقلید عملکرد اندام طبیعی.

6. ساختمان و خانه‌های هوشمند:

• درب‌های اتوماتیک: باز و بسته کردن درها به صورت خودکار.
• پنجره‌های برقی: باز و بسته کردن و تنظیم زاویه پنجره‌ها از راه دور.
• سیستم‌های روشنایی هوشمند: تنظیم شدت نور.
• پرده‌ها و کرکره‌های برقی: باز و بسته کردن و تنظیم میزان نور ورودی.

پیکاتک | فروشگاه تخصصی اکچویتور پنوماتیک | جهت مشاوره و خرید تلفنی با شماره : 88109770-021 ( 30 خط ویژه ) تماس بگیری

 با این حال کاربرد رایج و متداول این محصول در باز و بسته کردن انواع شیرها است. همچنین در مواردی که برای حفظ امنیت باید جریان به سرعت قطع شود استفاده می شود. 

اجزای اکچویتور

● فنر.
● پیچ.
●قاب.
●موتور.
●بوش.
● پکینگ.
● اورینگ.

نکته: اجزائی مانند سیلندر و کنترلر بر اساس Namur Or VDI/VDE 3845 قابل نصب، تعویض و البته استفاده هستند. همچنین بخش هایی مانند شفت موجود در این دستگاه بر اساس استاندارد DIN/ISO 5211 Part1,2 را می توان تعویض و نصب کرد.

 بیشتر بخوانید:

آشنایی با اکچویتور برقی

محدودیت های اکچویتور

اکچویتور از جمله ابزارهای دقیقی است که در عین کاربرد بی نظیر با محدودیت هایی روبه رو است. محدودیت های این وسیله معمولاً محدودیت های فشاری و دمایی هستند. به این معنی که از لحاظ دمایی دارای بازه -20 الی +80 درجه سانتی گراد است. لازم به ذکر است که بازه دمایی این ابزار را به وسیله اورینگ ها از جنس وایتون VITON می توان ارتقا داد.

ّنحوه عملکرد این قطعه

اکچویتور را می توان موتوری دانست که قابلیت تبدیل انرژی موجود را به گشتاور داشته و به وسیله جریان الکتریسیته یا فشار هوا عمل می کند. گشتاور تولید شده کنترل دستگاهی که ابزار مذکور در آن نصب شده است را بر عهده دارد. در چنین حالتی ابزار مربوطه می تواند به ممانعت از حرکت سیستم کمک کند. همچنین انواع سیستم های کنترل را می توان به صورت نرم افزاری، الکترونیکی یا مکانیکی و انسانی کنترل کرد.

علاوه بر آن اکچویتور به دلیل انجام کار به وسیله مجموعه های استاتور و روتور کار می کند. مجموعه های ذکر شده را معمولاً با نام های سیم پیچ اولیه و ثانویه در داخل موتور معرفی می کنند. حال ولتاژ به سیم پیچ اولیه وارد شده و باعث برخورد جریان به سیم پیچ ثانویه می شود.

در نتیجه کنشی میان دو میدان مغناطیسی برقرار می شود و باعث حرکت دستگاه می شود. البته نباید فراموش کرد که عملکرد اکچویتور با توجه به نوع آن اندکی متفاوت است. مدل های هیدرولیکی به وسیله فشار مایع و مدل های پنوماتیکی به کمک فشار هوا عمل می کنند.

پیکاتک فروش ابزار دقیق | جهت مشاوره و خرید تلفنی با شماره : 87700142-021 ( 30 خط ویژه ) تماس بگیرید 

کلام پایانی

اکچویتور را می توان با توجه به نوع و کاربرد مورد استفاده قرار داد. واقعیت این است که کارکرد و استفاده تمامی شیرها و سیستم های کنترلر بدون این ابزار غیر ممکن است. بنابراین در صورت استفاده از شیرهای کنترل  و شیرهای قطع و وصل در سیستم های مختلف لازم است از یک اکچویتور مناسب با نوع شیر و متناسب با شرایط فرآیندی در کنار آن استفاده کرد.