ترمومتر گازی (Gas-actuated thermometer) یکی از تجهیزات اندازه گیری دما است که به منظور نمایش و سنجش دمای سیالات مختلف با استفاده از تغییرات فشار گاز در حجم ثابت طراحی می شود. این تجهیزات با نام های دیگری نظیر گیج دمای گازی یا ترمومتر دنباله دار (کپیلاری دار) نیز شناخته می شوند.
ترمومتر گازی در اصل نوعی گیج فشار است که معمولاً با استفاده از مکانیزم بوردن تیوب ساخته می شود و برای واکنش به تغییرات فشار ناشی از انبساط یا انقباض گاز ساخته شده است. این تجهیزات همراه با لوله کپیلاری امکان اندازهگیری دما را در مکان هایی که دسترسی به آنها دشوار است یا خطرناک است، با صفحه نمایش آنالوگ (عقربه ای) فراهم می کنند.
ترمومترهای گازی از اصول فیزیکی گازها برای اندازهگیری دما استفاده می کنند و شامل یک لامپ (metal bulb) متصل به لوله بوردون هستند که با گاز بی اثری مانند نیتروژن، هلیوم یا آرگون پر شدهاند. افزایش دما سیال و با گرمشدن لامپ حسگر، دمای گاز داخل آن افزایش می یابد که به دلیل ثابت بودن حجم، افزایش دما منجر به افزایش فشار گاز می شود (PV = nRT).
فشار بالاتر باعث انحراف لوله بوردون C شکل می شود و این تغییر شکل از طریق مکانیزم های مکانیکی به حرکت عقربه روی صفحه مدرج منتقل شده و دمای اندازهگیری شده را نمایش می دهد. در ترمومترهای گازی، دمای نمایش داده شده ممکن است نه تنها تحت تأثیر دمای لامپ حسگر، بلکه همچنین دمای لوله بوردون قرار گیرد. اگر لوله بوردون در معرض دمای بالاتری باشد، فشار داخلی آن افزایش یافته و دمایی بالاتر از مقدار واقعی را نشان می دهد.
برای کاهش این تأثیر، می توان از یک نوار بی متال بر روی لوله بوردون استفاده کرد که این نوار با تغییر دمای محفظه، لوله بوردون را خم کرده و خطای ناشی از افزایش دما را جبران می کند. ترمومترهای گازی با توجه به نوع گاز مورد استفاده، قادر به اندازهگیری دماهایی از 200- تا بیش از 700+ درجه سانتیگراد هستند و این محدوده دمایی وسیع تر از ترمومترهای بی متال است.
ترمومترهای گازی در مقایسه با ترمومترهای بی متال، زمان پاسخ گویی سریع تری به دلیل تغییرات سریع فشار گاز دارند و دارای محدوده Span بسیار بیشتر از ترمومترهای بی متال می باشند. در ترمومترهای بی متال، اندازهگیری دما از طریق تغییر شکل مکانیکی یک نوار دوفلزی انجام می شود. این نوار از دو فلز با ضرایب انبساط حرارتی متفاوت تشکیل شده است که با تغییر دما، خمیدگی ایجاد شده در نوار بهوسیله یک شفت به عقربه ترمومتر منتقل می شود و دما را نمایش می دهد.
در مقابل ترمومترهای گازی شامل سیستمی هستند که با گاز بی اثر تحت فشار مانند هلیوم (He) پر شده است. با تغییر دما، فشار گاز درون سیستم تغییر می کند و این تغییر فشار از طریق یک لوله مویین (کاپیلاری) به نمایشگر منتقل می شود تا دمای اندازهگیری شده نمایش داده شود.
ترمومترهای گازی از رایج ترین تجهیزات اندازه گیری دما در صنایع فرآیندی مختلف به شمار می روند. هنگام خرید این تجهیزات نکات مهم زیر را در نظر بگیرید:
فروشگاه تخصصی ابزار دقیق پیکاتک طیف گسترده ای از تجهیزات اندازه گیری فشار، دما، سطح، جریان و تجهیزات تست و اندازه گیری و بسیاری موارد دیگر را به فروش می رساند. همچنین فروشگاه بزرگ پیکاتک اطلاعات مفصلی درباره هر محصول شامل مشخصات فنی هر تجهیز را ارائه می دهد. علاوه بر این کارشناسان پیکاتک به مشتریان کمک می کنند تا بهترین گزینهها را با توجه به نیازها و شرایط خاص خود انتخاب کنند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خرید و فروش، مشاوره فنی و استعلام قیمت ترمومتر گازی با کارشناسان فروش ما تماس حاصل فرمایید.