تری اتیلن گلایکول مایعی بیرنگ و ویسکوز و با بویی کم است.غیرقابل اشتعال، تقریبا سمی و بدون خطر در نظر گرفته میشود.کاربرد اصلی این ماده در تهیه ی وینیل پلیمر به عنوان یک پلاستی سایزر می باشد. نام های مترادف : TEG ; تری اتیلن گلیکول ; اتیلن تری گلیکول ; تری گلیکول ; Triethylene glycol
تری اتیلن گلایکول
این ماده ترکیبی ویسکوز و بدون رنگ است و قابلیت جذب رطوبت از مواد اطراف خود را دارا می باشد. TEG حلالی مایع است و به دلیل داشتن خواص هیگروسکوپی و توانایی برای جذب رطوبت مایعات شناخته می شود. این ماده به عنوان یک محصول مشترک از اکسیداسیون اتیلن در دمای بالا در حصور کاتالیست اکسید نقره و سپس هیدراسیون EO برای به دست آوردن مونو، دی و تری از خانواده ی اتیلن گلیکول ها به دست می آید. این ماده از سری همولوگ های دی هیدرو کسی الکلهاست. به دلیل نوسان پذیری پایینتر و نقطهجوش بالاتر نسبت به مونو اتیلن گلایکول و دی اتیلن گلایکول در رطوبتزدایی از گاز طبیعی بسیار از آن استفاده میشود.تری اتیلن گلایکول در اسید استیک، الکل ها، گلیسیرین و آلدهید ها محلول می باشد اما در دی اتیل اتر به مقدار اندک حل می شود. TEG در چربی ها، روغن و اکثر هیدروکربن ها نامحلول است. اتیلن گلیکول (EG) ساده ترین عضو خانواده ی گلیکول ها می باشد.که انواع اتیلن گلیگول عبارتند از : دی اتیلن گلایکول (DEG) ، منو اتیلن گلایکول (MEG) ،تری اتیلن گلایکول (TEG)
مشخصات فنی تری اتیلن گلایکول
- نام شیمیایی : تری اتیلن گلایکول | ( Triethylene glycol ( TEG
- فرمول شیمایی :C6H14O4
- چگالی: 1.125 در 68 درجه فارنهایت
- نقطه ذوب:24.3 درجه فارنهایت
- نقطه جوش: 545 درجه فارنهایت
- ویسکوزیته: 47.8 سانتی پویز
- انحلال پذیری در آب: بسیار زیاد
- شکل ظاهری : مایعی بیرنگ و ویسکوز و با بویی کم
ویژگیهای تری اتیلن گلایکول
هیگروسکوپیک
- دهیدراسیون گاز طبیعی چسب
- چوب پنبه
- مرطوب کننده ها
فراریت کم
- دهیدراسیون گاز
پلاستیسایزر
- عینک های ایمنی
- غشای جداسازی (لاستیک های سیلیکونی، پلی وینیل استات، سلولز تری استات)
- مواد تشکیل دهنده ی سرامیک
حلال
- مکمل های رزین و سایر مواد افزودنی
- جوهر چاپ
- ترکیبات شوینده
نقطه ی انجماد پایین
- مایعات انتقال حرارت
حد واسط شیمیایی
- رزین های پلی استر غیر اشباع
- محصولات استری مورد استفاده در واسطه های پلاستیسایزر برای لاک های نیتروسلولز و رزین های وینیلی
- انواع مختلف رزین های آلکیدی که به عنوان عامل لمینت در چسب ها استفاده می شوند
- برای تولید پلی استر پلی ال برای پلی اورتان ها
- پلی اورتان های ترموپلاستیک
- ترکیبات سیلیکونی
- روان کننده ها
کاربرد های تری اتیلن گلایکول
صنعت نفت و گاز
- TEG به دلیل توانایی بالا در جذب رطوبت مایعات شناخته شده است.
- بنابراین برای دهیدراسیون کردن گاز طبیعی و همچنین دیگر گاز های حاوی CO2و H2S از TEG استفاده می نمایند. در نتیجه در طی این عملیات آب از جزیان گاز طبیعی حذف می گردد و گاز به استاندارد های لازم برای انتقال در خط لوله می رسد. این فرایند برای جلوگیری از تشکیل هیدرات ها در دماهای پایین و مشکلات خوردگی به دلیل حضور کربن دی اکسید و هیدروژن سولفید ضروری است.
صنعت نساجی
- بهعنوان عامل تهویه مطبوع و روان کننده برای تهیه بسیاری از الیاف مصنوعی و طبیعی بکار میرود.
رزین ها
- تری اتیلن گلایکول ها(TEG) و تترا اتیلن گلیکول (TETRA EG) به عنوان عامل ساخت رزین و یک عامل اصلاح شده ی استری در ساخت شیشه های ایمنی ، غشاهای جداسازی (مانند ، لاستیک های سیلیکون، پلی وینیل استات، سلولز ترایکتات) و مواد سرامیکی مقاوم در برابر حرارت کاربرد دارد.
- سمیت بالای DEG موجب گردیده تا در بسیاری از صنایع ، (TEG) جایگزین این ماده در مصارف صنعتی گردد.
- بنابراین در ساخت پلاستیک ها، رزین ها ی پلی استری و... نیز این ماده کاربرد فراوان دارد.
زنگ آهن
- برای نگهداری طولانی مدت آهن و نگهداری از آن در برابر اکسید شدن استفاده از پوشش های رزینی یا عایق های ضد زنگ و فولاد بر پایه ی رزین های فنولی و اپوکسی ها توصیه می گردد.از آنجایی که تری اتیلن گلایکول نقش به سزایی در ساخت این مواد دارد در نتیجه می توان آن را عاملی برای زنگ نزدن آهن و جلوگیری از اکسید شدن آن به شمار آورد.
- توجه کنید : روی و آلیاژهای آن نباید همراه با EG ها ،مصرف گردد.
صنایع دیگر
- پایداری حرارتی TEG نسبت به پروپیلن گلیکول و اتیلن گلیکول بیشتر است و می تواند تا دمای 204 درجه ی سانتی گراد (400 درجه ی فارنهایت ) مورد استفاده قرار بگیرد.
- همچنین تری اتیلن گلایکول دارای خواص ترموفیزیکی مناسب برای انتقال حرارت می باشد .
- حفاطت از سیستم ها در برابر خوردگی
- حلال
- چسبها و پرکنندههای شیمیایی
- جاذبها
- سوختها و افزودنیهای سوختی
- خشکشویی
- افزایشدهنده خاصیت پلاستیکی در پلیمرهای وینیلی
- الکترونیک و مواد الکتریکی
- ضدعفونیکنندههای هوا
- رزینهای UV-curable
- روان کننده
- مواد ضد یخ
- جوهر و تولیدات رنگی
تولید تری اتیلن گلایکول
در صنعت و به صورت تجاری TEG به عنوان یک محصول مشترک از اکسیداسیون اتیلن در حضور کاتالیست و در دمای بالا تولید می شود. بعد از هیدراسیون اتیلن اکسید سه محصول مونو (MEG)، دی (DEG) و تری (TEG) از اتیلن گلایکول حاصل می شود.
نکات ایمنی تری اتیلن گلایکول
اشتعال
- غیر قابل اشتعال است
تماس با چشم
- تماس دی اتیلن گلیکول با چشم باعث التهاب، تحریک چشم، ورم پلک میشود ولی پایدار نمیباشد.
- در صورت تماس این ماده با چشم ها، باید چندین دقیقه چشم ها را با آب شستشو داد.
- برای جلوگیری از تماس این ماده با چشم باید از عینکهای ایمنی مقاوم و نقاب صورت استفاده گردد.
خوردن
- خوردن اتیلن گلایکول روی اعصاب مرکزی اثر گذاشته و سبب گیجی میشود.در صورت بلعیدن این ماده نیز باید معده را با آب شست.
- این ماده در ضد یخ ماشین شما هم هست. ارزان است و به شدت ساده به نظر می رسد. سطح سمیت میانه ای دارد، با این حال مزه شیرین آن می تواند سبب شود فرد به اشتباه آن را مصرف کند و در نتیجه اتیلن گلایکول بر اثر متابولیسم به ماده خطرناک تر اگزالیک اسید تبدیل شود. این ماده را از دسترس حیوانات دور نگه دارید چون ممکن است آن را با منبع غذا اشتباه بگیرند.
- در صورت خوردن مقدار زیادی اتیلن گلایکول مرگ به آرامی رخ می دهد و اندام بدن به صورت سیستماتیک و در عرض یک بازه ۷۲ ساعته از رده خارج می شوند. راه درمان تجویز الکل خوراکی (اتیل الکل) است چون الکل با اتیلن گلایکول برای جذب شدن در بدن رقابت خواهد کرد و جلوی جذب آن را خواهد گرفت.
تماس با پوست
- اگر این ماده با پوست تماس پیدا کند ممکن است موجب سوزش آن گردد.
- در صورت وقوع این اتفاق قسمت آلوده شده را با مقدار زیادی آب شستشو داد . اگر تحریکات شدید بود حتماً به پزشک مراجعه شود.
- برای جلوگیری از تماس پوستی باید از دستکش، لباس کار مناسب استفاده گردد.
تنفس
- این ماده در زمان سوختن بخارهای سمی تولید میکند.
- در این صورت فرد مسموم باید به هوای آزاد منتقل شود .
بستهبندی و نگهداری تری اتیلن گلایکول
تری اتیلن گلایکول پایدار می باشد ، غیر خورنده است و دارای نقطه ی فلش بالایی می باشد. با این حال نگهداری این ماده در دمای بالا می تواند موجب تخریب گلیکول ها شود. بنابراین کنترل دمایی در محل ذخیره سازی مهم می باشد و نگذارید دمای محیط از 49 درجه ی سانتی گراد تجاوز کند.ذخیره سازی محصول فوق در ظروف آلومینیومی و غیر خورنده انجام می شود. برای حمل و نقل آن توصیه می شود که TEG کمترین میزان تماس با هوا را داشته باشد