سنسورهای دمایی یکی از اجزای حیاتی در صنایع مختلف هستند که برای اندازه‌گیری دقیق دما مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از پرکاربردترین سنسورهای دمایی، سنسور PT100 است که به دلیل دقت بالا، پایداری و قابلیت اطمینان، در طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی نکات کلیدی برای خرید سنسور PT100 می‌پردازیم و شما را با انواع و ویژگی‌های مهم این سنسور آشنا می‌کنیم.
سنسور PT100 چیست و چگونه کار می‌کند؟
سنسور PT100 یک نوع حسگر دما از نوع RTD (Resistance Temperature Detector) است که بر اساس تغییر مقاومت الکتریکی با دما کار می‌کند. در این سنسور، مقاومت الکتریکی یک عنصر پلاتینیومی در دمای 0 درجه سانتی‌گراد برابر با 100 اهم است و با افزایش دما، مقدار مقاومت به صورت خطی افزایش می‌یابد. این ویژگی باعث می‌شود که PT100 یکی از دقیق‌ترین و پایدارترین سنسورهای دمایی باشد.
انواع سنسور PT100
هنگام خرید سنسور PT100، باید به انواع مختلف این سنسور توجه کنید. PT100 در مدل‌های مختلفی عرضه می‌شود که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند:
1. سنسور PT100 دوسیمه، سه‌سیمه و چهارسیمه
-
دوسیمه: ساده‌ترین نوع PT100 است اما دقت کمتری دارد زیرا مقاومت سیم‌ها می‌تواند در اندازه‌گیری اختلال ایجاد کند.
-
سه‌سیمه: رایج‌ترین نوع است که با استفاده از سیم سوم، تأثیر مقاومت سیم‌های رابط را کاهش می‌دهد.
-
چهارسیمه: دقیق‌ترین نوع PT100 که در کاربردهای آزمایشگاهی و صنعتی با حساسیت بالا استفاده می‌شود.
2. سنسور PT100 با پوشش‌های مختلف
-
سنسور PT100 با روکش فلزی: مناسب برای محیط‌های صنعتی که نیاز به محافظت از سنسور در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت و ضربه دارند.
-
سنسور PT100 با غلاف سرامیکی: برای کاربردهای آزمایشگاهی و صنایع شیمیایی که به دقت بالا نیاز دارند.
-
سنسور PT100 غلاف‌دار (Sheathed PT100): برای محیط‌هایی با دمای بالا و شرایط سخت.
نکات کلیدی در خرید سنسور PT100
هنگام خرید سنسور PT100، باید به چند عامل مهم توجه کنید:
1. دقت و کلاس سنسور
سنسورهای PT100 در کلاس‌های مختلفی مانند کلاس A، کلاس B و کلاس 1/3DIN عرضه می‌شوند. کلاس A دقت بالاتری دارد و برای کاربردهای حساس توصیه می‌شود، در حالی که کلاس B برای کاربردهای عمومی مناسب است.
2. طول و نوع کابل
سیم‌های رابط سنسور PT100 بسته به محیط کاربری ممکن است از مواد مختلفی ساخته شوند. برای محیط‌های صنعتی، استفاده از کابل‌های مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی توصیه می‌شود.
3. رنج دمایی و نوع کاربرد
برخی از سنسورهای PT100 می‌توانند در دماهای بالا (تا 850 درجه سانتی‌گراد) کار کنند، در حالی که برخی دیگر فقط برای دماهای متوسط و پایین مناسب هستند. قبل از خرید، حتماً رنج دمایی مورد نیاز خود را بررسی کنید.
4. نوع اتصال سنسور
سنسورهای PT100 می‌توانند دارای اتصال پیچی، جوشی یا فلنجی باشند. نوع اتصال باید بر اساس شرایط نصب و نیازهای عملیاتی شما انتخاب شود.
کاربردهای سنسور PT100 در صنایع مختلف
کاربرد در صنایع نفت و گاز
صنایع نفت و گاز به شدت به دقت اندازه‌گیری دما وابسته هستند. در پالایشگاه‌ها و واحدهای پتروشیمی، حفظ دمای مطلوب در مخازن و خطوط لوله برای جلوگیری از تغییرات شیمیایی ناخواسته ضروری است. کاربرد سنسور PT100 در این حوزه شامل موارد زیر است:
-
نظارت بر دمای سیالات در خطوط لوله
-
کنترل دمای تجهیزات فرآیندی
-
جلوگیری از یخ‌زدگی در محیط‌های سرد
استفاده در صنعت مواد غذایی و داروسازی
در صنایع غذایی و داروسازی، کنترل دقیق دما یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تضمین کیفیت محصولات است. برای مثال، در فرایند پاستوریزاسیون و نگهداری محصولات حساس به دما، از سنسور PT100 استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای این سنسور در این صنایع عبارتند از:
-
نظارت بر دمای مخازن نگهداری شیر و فرآورده‌های لبنی
-
کنترل دمای داروها و واکسن‌ها در انبارها و زنجیره تأمین
-
بررسی دمای تجهیزات تولید برای حفظ کیفیت نهایی محصولات
کاربرد در صنایع نیروگاهی و تولید انرژی
نیروگاه‌های تولید برق، به ویژه نیروگاه‌های حرارتی و هسته‌ای، نیازمند سیستم‌های دقیق پایش دما هستند. سنسورهای PT100 به طور گسترده در این حوزه به کار می‌روند. کاربردهای اصلی آن در نیروگاه‌ها شامل موارد زیر است:
-
نظارت بر دمای بویلرها و توربین‌ها
-
کنترل دمای ژنراتورها و مبدل‌های حرارتی
-
پایش دمای سیستم‌های خنک‌کننده برای جلوگیری از خرابی تجهیزات
