"سنسور pt100"

سنسور PT100 چیست؟

سنسور PT100

یکی از پرکاربردترین و دقیق‌ترین سنسورهای دما در صنایع مختلف است که بر اساس تغییر مقاومت الکتریکی فلز پلاتین با دما کار می‌کند. نام PT100 از دو بخش تشکیل شده است:

PT به معنای پلاتین (Platinum) و عدد 100 نشان‌دهنده مقاومت 100 اهمی سنسور در دمای صفر درجه سانتی‌گراد است.

این سنسورها به دلیل دقت بالا، پایداری طولانی‌مدت و تکرارپذیری مناسب، جایگاه ویژه‌ای در سیستم‌های ابزار دقیق، اتوماسیون صنعتی و فرآیندهای حساس دمایی دارند.

عملکرد سنسور PT100

عملکرد سنسور PT100 بر پایه RTD (Resistance Temperature Detector) است. مقاومت الکتریکی پلاتین با افزایش دما به‌صورت خطی افزایش پیدا می‌کند. این تغییر مقاومت توسط تجهیزات اندازه‌گیری مانند ترانسمیتر دما، PLC یا نمایشگر دما اندازه‌گیری و به مقدار دما تبدیل می‌شود.

ویژگی مهم پلاتین این است که:

• ضریب تغییر مقاومت آن پایدار و قابل پیش‌بینی است
• در برابر اکسیداسیون و خوردگی مقاوم است
• در بازه دمایی وسیع دقت بالایی دارد

به همین دلیل PT100 نسبت به سنسورهایی مانند ترموکوپل در بسیاری از کاربردهای دقیق ترجیح داده می‌شود.

مشخصات فنی سنسور PT100

برخی مشخصات فنی رایج سنسورهای PT100 عبارت‌اند از:

• مقاومت مرجع: 100 اهم در 0°C
• بازه دمایی معمول: از منفی 200 تا مثبت 850 درجه سانتی‌گراد
• جنس المان حساس: پلاتین خالص
• استانداردها: IEC 60751
• دقت‌های مختلف: Class A، Class B و 1/3 DIN

این مشخصات باعث می‌شوند PT100 برای کاربردهای صنعتی و آزمایشگاهی بسیار مناسب باشد.

تفاوت سنسور دمایی PT100 و PT1000

انواع سنسور PT100 از نظر ساختار

PT100 سیم‌پیچی شده (Wire Wound)

در این مدل، سیم نازک پلاتین به‌دور یک هسته پیچیده می‌شود.

مزایا:

• دقت بسیار بالا
• پایداری طولانی‌مدت

معایب:

• حساسیت بیشتر به لرزش و شوک مکانیکی

PT100 لایه نازک (Thin Film)

در این نوع، لایه بسیار نازکی از پلاتین روی بستر سرامیکی قرار می‌گیرد.

مزایا:

• مقاومت مکانیکی بالاتر
• قیمت اقتصادی‌تر

معایب:

• دقت کمی پایین‌تر از نوع سیم‌پیچی شده

انواع سنسور PT100 از نظر تعداد سیم

PT100 دو سیمه

ساده‌ترین نوع اتصال است اما به دلیل مقاومت سیم‌ها، دقت پایین‌تری دارد و برای کاربردهای حساس توصیه نمی‌شود.

PT100 سه سیمه

رایج‌ترین نوع در صنعت است و خطای مقاومت سیم را تا حد زیادی جبران می‌کند. تعادل مناسبی بین دقت و هزینه دارد.

PT100 چهار سیمه

بیشترین دقت را فراهم می‌کند زیرا مقاومت سیم‌ها کاملاً حذف می‌شود. این نوع بیشتر در آزمایشگاه‌ها و صنایع بسیار دقیق استفاده می‌شود.

کلاس‌های دقت سنسور PT100

سنسورهای PT100 طبق استاندارد IEC در کلاس‌های مختلفی تولید می‌شوند:

• Class B: مناسب کاربردهای عمومی صنعتی
• Class A: دقت بالاتر برای فرآیندهای حساس
• 1/3 DIN یا 1/10 DIN: بسیار دقیق برای مصارف آزمایشگاهی و کالیبراسیون

انتخاب کلاس دقت مناسب، نقش مهمی در کیفیت اندازه‌گیری دارد.

مزایای سنسور PT100

استفاده از سنسور PT100 مزایای متعددی دارد، از جمله:

• دقت و تکرارپذیری بسیار بالا
• پایداری بلندمدت بدون نیاز به کالیبراسیون مکرر
• رفتار خطی در بازه وسیع دمایی
• مقاومت بالا در برابر نویز الکتریکی
• سازگاری با اکثر ترانسمیترها و کنترلرها

این مزایا باعث شده PT100 انتخاب اول بسیاری از مهندسان ابزار دقیق باشد.

معایب سنسور PT100

در کنار مزایا، معایبی نیز وجود دارد:

• قیمت بالاتر نسبت به ترموکوپل‌ها
• زمان پاسخ‌دهی کندتر در مقایسه با برخی سنسورها
• نیاز به تجهیزات دقیق‌تر برای اندازه‌گیری مقاومت

با این حال، در کاربردهایی که دقت اهمیت بیشتری دارد، این معایب قابل چشم‌پوشی هستند.

کاربردهای سنسور PT100

سنسور PT100 در صنایع مختلف کاربرد دارد، از جمله:

• صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
• صنایع غذایی و دارویی
• سیستم‌های HVAC و تهویه مطبوع
• نیروگاه‌ها و صنایع انرژی
• خطوط تولید و کارخانه‌ها
• آزمایشگاه‌های کالیبراسیون
• تجهیزات پزشکی و تحقیقاتی

در تمام این کاربردها، دقت و پایداری اندازه‌گیری دما اهمیت بالایی دارد.

تفاوت سنسور PT100 با ترموکوپل

PT100 و ترموکوپل هر دو برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌شوند اما تفاوت‌های مهمی دارند:

• PT100 دقت بالاتری دارد
• ترموکوپل بازه دمایی بالاتری را پوشش می‌دهد
• PT100 پایدارتر و خطی‌تر است
• ترموکوپل برای محیط‌های بسیار خشن مناسب‌تر است

انتخاب بین این دو به شرایط فرآیند و نیاز پروژه بستگی دارد.

راهنمای انتخاب بهترین سنسور PT100

برای خرید سنسور PT100 مناسب، به نکات زیر توجه کن:

• بازه دمایی مورد نیاز
• کلاس دقت (Class A یا B)
• تعداد سیم (ترجیحاً سه یا چهار سیمه)
• نوع غلاف و طول سنسور
• محیط نصب (فشار، رطوبت، مواد خورنده)
• سازگاری با ترانسمیتر یا PLC
• برند و کیفیت ساخت

انتخاب صحیح باعث افزایش عمر سنسور و دقت سیستم اندازه‌گیری می‌شود.

خرید سنسور PT100 از فروشگاه پیکاتک

سوالات متداول