شیر اطمینان چیست و چه کاربردی دارد ؟

 شیر اطمینان چیست ؟

 شیر اطمینان از تجهیزات حفاظتی در یک محیط صنعتی محسوب شده که با خالی کردن فشار سیال اضافی از مخازن تحت فشار، باعث کنترل فرآیند شده و از بروز حوادث و خطرات جبران ناپذیر جلوگیری خواهد کرد. در حال حاضر اغلب سیستم های تحت فشار، سیستم های هیدرولیکی و پنوماتیکی جهت کنترل متغیرهای سیستم از این دستگاه استفاده می کنند.

شیر اطمینان یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی در سیستم‌های صنعتی است که نقش حیاتی در جلوگیری از انفجار و آسیب‌های ناشی از افزایش فشار دارد. این شیر به طور خودکار عمل کرده و در مواقعی که فشار داخل سیستم از حد ایمن بالاتر می‌رود، عمل می‌کند و بخشی از فشار اضافی را به بیرون منتقل می‌کند. 

متغیرهایی مانند دما، فشار و جریان از جمله مواردی هستند که شیر اطمینان در آن ها استفاده می شود. حقیقت این است که هر کدام از سیستم های ذکر شده نیاز به اتصال به یک منبع قدرت مانند هوای فشرده و یا جریان الکتریسیته دارند. این نیاز در جهت عملکرد سیستم ها بوده و تجهیزات مرتبط برای انجام فعالیت خود به این منابع قدرت و تغذیه نیاز دارند.

حال از شیر اطمینان در زمان اضطراری مانند قطعی برق و یا خرابی سیستم هوای فشرده جهت کنترل فشار مایعات استفاده می شود. زیرا تنها منبع انرژی برای شیر فشار تخلیه مایع درون مخازن است و این کار تنها از عهده این دستگاه بر می آید.

عملکرد شیر اطمینان

عملکرد شیر اطمینان بر این اساس پایه ریزی شده است که در زمان افزایش حجم و فشار سیالات اقدام به هدایت سیال اضافه به بیرون از سیستم ها را بر عهده بگیرد. نکته بسیار مهم و قابل تأملی در مورد این دستگاه وجود دارد که باید پیش از به‌کارگیری، آن را مورد توجه قرار داد.

نکته مهم آن است که شیر اطمینان توانایی تحلیل فشار و یا کنترل آن را در درون سیستم ندارد. بلکه تنها قابلیت آنکه بسیار هم مهم و حیاتی است آن است که با بالا رفتن فشار در سیستم شیر وارد عمل می شود. به این صورت که شیر باز می شود تا سیال فشار بالا از یک سمت دستگاه به خارج هدایت شود. لازم به ذکر است که بعد از اینکه فشار از روی سیستم و سیال درون آن برداشته شود شیر بسته می شود. همچنین این دستگاه معمولاً با نیرویی مجزا و جداگانه فعال نمی شود. بلکه از نیروی تولید شده و منفعلی بهره می گیرد که در پروسه فشار سیال جهت راه اندازی سیستم مورد استفاده قرار می گیرد.

شیر اطمینان زمانی مهم و حیاتی تلقی می شود که بتواند در شرایط مختلف بهترین عملکرد را از خود به نمایش بگذارد. علل خصوص در زمانی که منبع تغذیه یا همان نیروی اولیه سیستم قطع شود و امکان کنترل سیستم وجود نداشته باشد. به همین دلیل شیر اطمینان عمدتاً با نیروی جداگانه کار نمی‌کند و از نیروی منفعل فرآیند فشار سیال برای به کار انداختن شیر استفاده می‌ کند.

کاربردهای شیر اطمینان

بالاترین میزان بهره گیری از شیر اطمینان در سیستم های مختلف گرمایشی مانند پکیج، پمپ آب و آبگرمکن ها است. زیرا همان گونه که همه می دانیم بعد از گرم شدن مایعات حجم آن ها به شدت افزایش پیدا می کند. به همین دلیل است که فشار در مایعات نیز بالا می رود. بنابراین جهت محافظت از سیستم ها و تجهیزات صنعتی و همچنین حفظ امنیت فیزیکی اپراتورها باید از یک دستگاه کاربردی همانند این نوع شیر استفاده شود. در حقیقت اهمیت استفاده از این دستگاه در این زمان مشخص می شود.

از دیگر موارد استفاده این نوع شیر می توان به بهره گیری از آن در سیستم های صنعتی و در کارخانه ها و تولیدی ها اشاره کرد.

کاربردهای مختلف شیر اطمینان

شیر اطمینان در صنایع مختلف کاربرد دارد و بسته به نوع و فشار سیستم، استفاده‌های متنوعی دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاربردهای این شیر در صنایع مختلف اشاره می‌کنیم:

• صنایع نفت و گاز: جلوگیری از انفجار و نشت گازهای خطرناک.
• نیروگاه‌ها: حفاظت از تجهیزات در برابر افزایش فشار بخار و آب.
• صنایع شیمیایی: کنترل فشار در واکنش‌های شیمیایی که می‌تواند خطرناک باشد.

بیشتر بدانید :

آشنایی با انواع شیر اطمینان

اهمیت و مزایای استفاده از این قطعه

با توجه به مطالب ذکر شده در متن فوق قطعاً به اهمیت شیر اطمینان پی برده اید. همچنین می دانید که این دستگاه به کمک آزاد کردن قسمتی از مایع درون سیستم عملیات ایمن سازی در سیستم را انجام می دهد. زمانی که از ایمن سازی سخن می گوییم منظور امنیت جان پرسنل و افرادی است که در جوار سیستم های مختلف مشغول به کار هستند. همچنین منظور امنیت و سلامت تجهیزات و دستگاه های صنعتی است که بعضاً با هزینه های بسیار بالا خریداری شده اند.

اجزای شیر اطمینان

شیر اطمینان دارای بخش ها و اجزاء مختلفی است که عبارت‌اند از:

• کلاهک.
• آب‌بند.
• فنر.
• درپوش.
• بدنه.
• تنظیم کننده فنر.
• دیسک.
• فنر خروجی.
• فلنج ورودی.

سخن پایانی

شیر اطمینان را می توان در تمامی سیستم های تحت فشار از جمله سیستم های خانگی و بسیار ساده و همچنین سیستم های پیچیده صنعتی نصب و راه اندازی کرد. مدل های مختلفی از این دستگاه در بازار وجود دارند. بنابراین می توان به راحتی مدل مورد نیاز و متناسب با سیستم مربوطه را تهیه و مورد استفاده قرار داد.