درباره شیر فلکه کشویی فولادی
شیرآلات در صنعت موارد کاربرد زیادی دارند. شیرآلات در انواع مختلفی وجود دارند که با توجه به نوع و مشخصات در مکان ها و اهداف مختلف استفاده می شوند. یکی از این شیرآلات, شیر فلکه کشویی است که به منظور عبور یا عدم عبور سیال مورد استفاده می شود. شیر های فلکه کشویی انواع مختلفی دارند که یکی از آنها شیر فلکه کشویی فولادی است که به دلیل خواص و مزایا آن در مکان های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله از پیکاتک می خواهیم به بررسی این دسته از شیرآلات فلکه کشویی بپردازیم.
شیر کشویی
از شیر کشویی (gate valve) جهت قطع و وصل جریان استفاده می شود پ. این شیرها برای تنظیم جریان به کار برده نمی شوند و قرار دادن آنها در وضعیت نزدیک به حالت بسته ، باعث فرسایش شیر می شود.
انواع شیر کشویی
شیر کشویی را به دو دسته می توان تقسیم کرد .
شیر کشویی موازی
بر اساس استفاده از یک دیسک تخت دروازه‌ای در بین دو نشیمنگاه موازی ساخته شده است. شیر کشویی همچنین دارای یک لبه تیزی در قسمت پائین خود می‌باشند که این لبه تیز برای برش واز بین بردن ذرات جامد ورودی به شیر کشویی می‌باشد. مزیت مهم شیر کشویی این است که علاوه بر بکار رفتن برای valve seatهای نامتقارن، می‌توانند برای valve seatهای زاویه‌ای نیز بکار روند.
شیر کشویی از نوع گوه ای
درشیر کشویی از نوع گوه از دو seat مورب ویک gate مورب استفاده می‌گردد. به منظور امکان بسته شدن در حالت( shut off) دیسک شیر کشویی وقتی که کامل باز میشود، کاملا از مسیر عبور جریان برداشته میشود. این خاصیت در شیر کشویی باعث از بین رفتن هرگونه مقاومتی در وضعیت باز میشود. وقتیکه شیر کشویی کاملا بسته شد توسط یک رینگ آب بند دیسکی صفحه اصلی را آب بندی می‌کند. با قرارگرفتن دیسک درداخل رینگ آب بندی، مقدار بسیار کمی نشتی ممکن است دردیسک عبوری بوجود بیاید و یا اصلا هیچ مقدار نشتی بوجود نمی آید.(در حالتی که شیر کشویی بسته شده است)
شیر فلکه کشویی چیست ؟
شیر فلکه کشویی از جمله شیرهایی است که برای قطع و وصل جریان استفاده می شود. این نوع شیرها دارای فلکه ای هستند که با چرخش آن بصورت پاد ساعتگرد و ساعتگرد عمل باز و بسته شدن انجام می شود .شیر فلکه کشویی بیشتر در محل هایی به کار می روندکه بخواهند جریان سیال را به طور کامل بسته یا باز نمایند. از خواص این شیر میتوان به کم بودن افت فشار در طول آن اشاره نمود. به همین دلیل در سر راه لوله های با طول زیاد از شیر فلکه کشویی استفاده میشود.
شیر فلکه کشویی فولادی چیست؟
شیر فلکه کشویی فولادی کلاس 150 از انواع پر مصرف در کلیه مصارف صنعتی بشمار می‌رود .این ولوها در سایزهای مختلف بسته به مکان مورد استفاده موجود هستند. اتصال این شیرها به صورت فلنجی انجام می‌پذیرد و آببندی توسط واشر گسکسیت میانی به راحتی انجام می‌پذیرد و در نهایت به وسیله STAD BOLT یا همان پیچ و مهره به یکدیگر متصل و محکم میگردند. به طور کلی شیر آلات فولادی فلنجدار جهت انتقال سیالات عموما مایع مورد استفاده قرار می گیرند و هر کدام بسته به نوع سیال ورودی دارای آلیاژهای متفاوتی از یکدیگر می باشند به عبارتی میزان خورندگی سیال , دما و برودت در انتخاب نوع متریال مصرفی در شیرآلات فولادی فلنجدار متفاوت از یکدیگر می باشند و برای دوام و ماندگاری شیر آلات مورد استفاده قرار میگیرند.
مشخصات شیر فلکه کشویی فولادی
- به طور کلی شیر فلکه کشویی فولادی در سایز های 2.5 الی 30 سانتی متر عرضه می شود
- آلیاژ استفاده شده در این محصولات از نوع فولاد استیلA105 است که مدلهای کربن چدنی آن نیز دربازار دیده میشود.
- این محصول به طور کلی دارای کلاس کاری 150 الی 2500 است
- اتصالاتی که برای آن وجود دارد دنده ای، ساکت ولد، بات ولد و همینطور فلنج دار است.
- شیر فلکه کشویی فولادی به طور کلی بیشتر در محل هایی استفاده می شود که قرار است; جریان سیال به طور دقیق بسته و یا کاملا باز شود.
- در واقع شیر فلکه کشویی افت فشار کمی داند و استفاده از آن بر سر لوله های طویل می تواند یک انتخاب بی نظیر محسوب شود.
ساخت شیرفلکه های فولادی
شیرفلکه های با بدنه و دیسک فولادی به دو روش زیر قابل تولید هسنتد.
- سازه ی جوشکاری
- ریخته گری
اتصالاتی شیر فلکه کشویی
اتصالاتی که برای آن وجود دارد عبارتند از :
- دنده ای
- ساکت ولد
- بات ولد
- فلنج دار
راهنمای انتخاب شیر فلکه کشویی
شیرآلات
به دلیل جلوگیری از پدیده ی خوردگی گالوانیکی توصیه می شود در شرایطی که فشار کاری بیش تر از 25 بار نباشد، جنس بدنه ی شیرفلکه ها مشابه جنس خط لوله انتخاب شود بدین معنی که اگر خط لوله از جنس فولاد است، شیرآلات نیز از جنس فولاد باشند و اگر جنس خط لوله از چدن داکتیل است شیرآلات نیز از همان جنس انتخاب شوند.
محور شیرفلکه ها
محور شیرفلکه ها معمولا از جنس فولاد ضد زنگ X20 C13 است که حداقل شرایط مقاومت در برابر پوسیدگی را داراست و قیمت مناسبی را نیز دارد انتخاب می شود ولی نسبت به شرایط کاری ممکن است از فولادهای ضد زنگ مانند AISI 316 یا 304 AISI نیز استفاده شود.
پیچ و مهره های
پیچ و مهره های مورد استفاده در داخل شیرفلکه ها و محل هایی که با آب در تماس هستند حتما باید از جنس فولاد ضد زنگ باشند. جنس پیچ و مهره ها نیز بهتر است از این نوع باشند ولی به دلیل گرانی در شرایطی که نتوان از پیچ و مهره های فولادی ضد زنگ استفاده کرد. این نوع پیچ و مهره ها حداقل باید از نوع خشکه 8/8 باشند.استفاده از چدن خاکستری با جنس GG25 در ساخت بدنه و دیسک شیرفلکه های صنعت آب صرفا به دلیل ارزانی و سهولت ریخته گری و ماشین کاری است.
بندآور(gate)
شیر فلکه کشویی دارای بخشی به نام gate است که به فارسی بند آور معنی می شود که این بخش با بالا هدایت می شود. در واقع از مسیر عبور سیال دور می شود و به این ترتیب دیگر مقاومتی در برابر عبور جریان از خود نشان نمی دهد، حال اگر این بخش به سمت پایین کشیده شود و در پایین ترین وضعیت خود قرار بگیرد سبب می شود که سیال تغییرجهت داده و کشویی ایجاد می شود که در نهایت سبب افت فشار خواهد شد. می دانیم که در لوله کشی ها به طور کلی لوله ها و شیر به هم متصل هستند. حال این اتصال می تواند به صورت جوشکاری بوده و یا با استفاده از پیچ باشد، در این سری از محصولات نیاز به فلنج های لائی آب بندی است که از نشتی بین لوله ها جلوگیری می کند.
رینگ آب بندی شیرفلکه ها در صنعت آب
رینگ آب بندی شیرفلکه ها در صنعت آب بسته به نوع شیرفلکه ها دارد و می تواند از جنس فولاد ضدزنگ، برنج و یا برنز باشد و بهتر است توسط جوشکاری در بدنه ی شیرفلکه ها تعبیه شود چون در این روش به غیر از ضد زنگ شدن محل آببندی، سختی سطحی زیادتری نیز به دست می آید که عمر شیرفلکه را زیاد می کند. بوش هایی که محور شیرفلکه ها در آن حرکت می کنند باید از جنس فسفر برنز و یا فولاد ضد زنگ با روکش تفلون باشد.بهتر است طراحی بوش ها طوری باشد که آب به داخل یاتاقان های بدنه شیرفلکه وارد نشود. چون به غیر از پوسیدگی، موضوع رسوب گذاری آب در این محل ها نیز مهم است و به مرور زمان کارکرد شیرفلکه را سنگین و مشکل می کند. چون شیرفلکه های بزرگ صنعت آب ممکن است مدتهای طولانی باز و یا بسته باشند و هیچ حرکتی انجام ندهند، در این صورت مشکل رسوب گرفتن محور شیرفلکه ها و بوش ها مشکل ساز خواهد شد.
شیر فلکه های چدن خاکستری
به دلیل ضرباتی که در موقع نصب و به خاطر شرایط کاری سخت به شیرفلکه اعمال می شود استفاده از شیرفلکه های چدن خاکستری به دلیل شکنندگی در مقابل ضربه توصیه نمی شود. به همین دلیل شیر فلکه هایی با بدنه و دیسک از جنس فولاد یا چدن داکتیل استفاده می شود.
- اصولا شیرفلکه های با فشار کار تا 25 بار را می توان از فولاد یا جنس داکتیل تولید کرد.
- ولی در فشارهای بیش تر از 25 بار حتما باید فولادی باشند.
لینک های مرتبط :
