فلنج تبدیلی

فلنج ها (flange) یکی از اتصال دهنده های لوله ها ، شیرآلات و دستگاه ها به یکدیگر می باشد. این نوع قطعات در مکان هایی که در آن لوله ها ،ابزار دقیق، شیرها و دیگر تجهیزات که برای تعمیر و نگهداری مونتاژ شده اند, مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از انواع این قطعات فلنج تبدیلی است. فلنج تبدیلی به اتصال دهنده‌هایی اطلاق می شود که برای اتصال دو لبه با دهانه های متفاوت از نظر اندازه استفاده می شود و به آنها فلنج کاهنده نیز گفته می‌شود. در این مقاله از سایت پیکاتک به بررسی فلنج تبدیلی و مشخصات آن می‌پردازیم.  

فلنج تبدیلی چیست ؟

فلنج تبدیلی برای اتصال دو لبه با سایزها و ابعاد متفاوت به کار برده می شود، به همین سبب این اتصال دهنده را فلنج تبدیلی می نامند. از این نوع فلنچ برای تغییر سایز لوله از زیاد به کم و بلعکس استفاده می شود.‌ البته باید توجه کرد همیشه نمی توان از این فلنچ برای افزایش سایز استفاده کرد. بطور مثال: در هنگام انتقال سیال از سر پمپ زیرا ممکن است باعث بروز اغتشاش و فشار آمدن به پمپ شود. این محصول در کلاسهای 150 و 300 و در PN10 و PN16 و با ضخامت های گوناگون عرضه می شود. بنابراین در هنگام نصب باید از فلنچ مناسب و همسان لوله مورد نظر استفاده کرد. در مکانهایی که فضا کم باشد به دلیل کوتاه بودن فلنچ تبدیلی می توان از این محصول استفاده کرد. تعداد سوراخ های فلنچ تبدیلی بسته به کلاس و PN تغییر می کند.  

مشخصات فنی فلنج تبدیلی

نام دیگر فلنج تبدیلی فلنج کاهنده می باشد و در کلاس های مختلف بر حسب بار فشاری که می توانند تحمل نمایند در انواع 150، 300، 600، 900، 1500، 5000 و 10000 موجود می باشند. جنس این فلنج ها در انواع مختلف چون استنلس استیل، فولاد ضد زنگ، چدن داکتیل، آهن و غیره موجود می‌باشد. فلنج تبدیلی جزو فلنج های خاص با کاربرد خاص و متفاوت بوده و طبق استانداردهای معتبر بین المللی تولید می شوند. قیمت فلنچ تبدیلی با توجه به جنس، مقاومت مکانیکی و شیمیایی، کلاس، سایز و ابعاد، برند، کشور تولید کننده تعیین می گردد. فلنج های تبدیلی مانند دیگر قطعات اتصال دهنده از سه قسمت اصلی با نام فلنج یا قسمت مدور و دایره ای شکل، گسکت و پیچ ها تشکیل شده است. آب بندی بین دو فلنج توسط گسکت که با نام لای نیز شناخته می شود، صورت می پذیرد. پیچ ها وظیفه ی اتصال دو قسمت فلنج را بر عهده داشته و به راحتی باز و بسته می شوند.  

پیچ های مورد استفاده در بستن فلنج تبدیلی

پیچ ممکن است از یک طرف رزوه شده باشد که به آن Bolt گفته می شود دراین صورت طرف دیگر آن دارای سر6 گوش و یا 4 گوش مخصوص آچار می باشد و به یک مهره Nut نیاز دارد و یا ممکن است سرتاسر رزوه شده باشد Stud Bolt که در این صورت به دو مهره نیاز دارد.  

مشخصات پیچ این قطعات

پیچ ها بر اساس قطر خارجی پیچ، بصورت میلیمتری و یا اینچی اندازه گیری می گردند. بعنوان مثال قطر خارجی پیچ 16M برابر 16 میلیمتر (قطر خارجی پیچ 4/3 اینچ برابر 4/3 اینچ) می باشد. پیچ و مهره ها مطابق سیستم متریک و یا اینچی رزوه می شوند و در هر دو حالت دنده بر روی پیچ بصورت موازی می باشد. یعنی قطر نوک دنده در طول پیچ یکسان است و مهره به راحتی در سرتاسر پیچ می پیچد. در سیستم متریک اندازه گام پیچ همراه با قطر خارجی پیچ مشخص می شود. مانند: 2*30M یعنی قطر خارجی پیچ 30 میلیمتر و گام آن 2 میلیمتر می باشد. در سیستم اینچی همراه با قطر خارجی پیچ تعداد دنده در اینچ نیز مشخص می شود. مانند: 8*"4/3 یعنی قطر خارجی پیچ 4/3 اینچ بوده و تعداد دندانه ها در اینچ برابر 8 دندانه می باشد.  

راهنمای انتخاب فلنج تبدیلی مناسب

فلنج‌ها ابزار و صفحات دایره‌ای شکل‌اند که دارای سوراخ‌هایی هستند و معمولا برای اتصال لوله به لوله‌ها استفاده می‌شود. این اتصالات به راحتی باز و بسته می‌شوند و برای مواقعی که نیاز به باز و بسته کردن به طور متناوب برای بازدید یا تعمیر باشد از آن استفاده می‌شود. برای اتصال کمپرسور‌ها، پمپ‌ها، مبدل‌های حرارتی، راکتور‌ها و… از فلنج استفاده می‌شود. فلنج‌ها به صورت قطعه دیسکی بوده و به صورت جفت و به کمک پیچ و مهره دو قطعه را به هم متصل می‌کنند و به آسانی قابل باز شدن هستند. فلنج‌ها هم برای فشارهای کم و هم برای فشارهای زیاد قابل استفاده هستند. آب‌بندی بین فلنج‌ها توسط واشر انجام می‌شود. جنس فلنج‌ها معمولا از جنس فولاد یا آلیاژ‌های آن، پلی اتیلن، چدن و سایر مواد است. در انتخاب فلنج تبدیلی یا کاهنده مناسب و با کارایی بالا شش عامل زیر اهمیت زیادی دارند:

1. اندازه فلنج: اندازه فلنج شامل عواملی است که با توجه به استاندارد مورد استفاده تعیین می‌شوند. این عوامل عبارتند از قطر بیرونی، قطر داخلی، تعداد سوراخ پیچ، قطر سوراخ پیچ و دایره پیچ.
2. ضخامت: ضخامت فلنج‌ها با توجه به فشاری که فلنج باید تحمل کنند تعیین می‌شود. هر چه فشار بیشتر باشد، ضخامت بیشتری مورد نیاز است.
3. سوراخ فلنج: این پارامتر در تعیین فشار قابل تحمل برای فلنج تاثیر زیادی دارد. در این مورد سه عامل تعداد سوراخ‌ها، قطر دیسک و اندازه حفره‌های دیسک باید در نظر گرفته شود.
4. جنس: جنس فلنج با توجه به کاربرد آن باید به گونه‌ای انتخاب شود تا در مقابل فشار، دما، رطوبت و خوردگی مقاوم باشد. مواد رایج در ساخت فلنج‌ها عبارت‌اند از: فولاد ضد زنگ، فولاد کربن و نیکل مس.
5. کلاس فشار: کلاس فشار نشان دهنده فشار اسمی است که فلنج می‌تواند در آن به خوبی عمل کند. هر استاندارد با توجه به کلاس فشار از کم به زیاد تقسیم می‌شود. این فشار با توجه به لوله و دریچه‌های سیستمی که فلنج به آن‌ها متصل می‌شود تعیین می‌شود.
6. استاندارد: تعدادی استاندارد وجود دارد که با توجه به آن مشخصات مورد نظر تعیین می‌شوند. انتخاب استاندارد مناسب به استاندارد دیگر اجزای متصل به فلنج بستگی دارد.

کاربرد در پیلی اتیلن

در سیستم لوله کشی پلی اتیلن در برخی موارد نیاز است تا سایز یا اندازه خطوط لوله های پلی اتیلن را تغییر داد. به همین در این سیستم ها برای تغییر اندازه و سایز از دو فلنج تبدیلی و افزاینده استفاده می کنند که البته در سیستم لوله کشی پلی اتیلن با نام های کاهنده و افزاینده به کار می روند. این فلنج ها اغلب در پروژه هایی که نیاز به اتصالات لوله های پلی اتیلن با اندازه های مختلف دارند, مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که اختشاش جریان مهم نباشد از فلنج کاهنده جهت تغییر سریع سایز خط استفاده می شود. ولی نباید برای ورودی و خروجی دستگاه هایی مثل پمپ از این نوع استفاده کرد. اما اتصال فلنج های افزاینده به دستگاه های دواری مانند پمپ و کمپرسور مشکلی به وجود نخواهد آورد.  

اتصال دهنده مهارکننده چیست ؟

اين نوع فلنج شبيه دو فلنج گردندار بهم چسبيده (يكپارچه) مي‌باشد‌ و از دو طرف به لوله جوش شده و براي مهار خط لوله از حركت طولي ناشي از فشار داخلي و اختلاف درجه حرارت و ... بكار مي‌رود تا به سيستم و دستگاه‌ها آسيبي نرسد. علاوه بر‌ كاربردهاي بالا فلنج‌هاي جهت تغيير اندازه خط نيز بكار‌ مي­روند. بنابراين منظور از فلنج مهارکننده ترکیب دو مدل كاهنده و افزاينده است.

لینک های مرتبط :

فلنج رزوه ای