لوله گازی

انتقال گاز یکی از موارد مهمی است که در سیستم لوله کشی ساختمان های مسکونی و اداری باید در نظر گرفت. با شروع فصل سرما میزان استفاده از گاز خانگی افزایش پیدا می کند و گاز باید با فشار بیشتری در لوله های جریان پیدا کند. با توجه به اهمیت وجود گاز در خانه برای انواع کاربرد ها مثل پخت و پز و سیستم های گرمایشی و همچنین خطرناک بودن انتشار گاز در فضای ساختمان, به کار بردن لوله گازی باید با دقت بیشتری انجام شود. جنس و مقاومت لوله گازی اهیمت بسیار بالایی دارد به همین دلیل این نوع لوله باید از مواد اولیه خوبی ساخته شده باشد. در این مقاله می خواهیم در مورد لوله گازی صحبت کنیم.

لوله گازی چیست ؟

لوله گازی, لوله های فولادی یا پلی اتیلن مورد استفاده در خطوط انتقال گاز می باشد. از این لوله ها در بخش توزیع وظایف مختلف، از جمله انتقال گاز از بخش انتقال به ایستگاه های تقلیل فشار، انتقال گاز از ایستگاه ها به یکدیگر و انتقال گاز از ایستگاه ها به محل های مصرف را بر عهده دارند. به طور کلی خطوط لوله گاز در بخش توزیع، به دو نوع خطوط لوله تغذیه و خطوط لوله شبکه توزیع تقسیم بندی می شوند. خطوط لوله تغذیه وظیفه انتقال گاز از ایستگاه های تقلیل فشار به داخل شهرها را بر عهده دارند، در حالی که کار توزیع گاز طبیعی در شبکه خطوط لوله شهری بر عهده خطوط لوله توزیع است.  

انواع لوله گازی

لوله گازی در دو نوع توکار و روکار تولید می شوند. هر دو نوع نیز در اندازه های 6 متر طراحی می‌شوند. بسته به محل و نوع استفاده می توان از این دو نوع لوله گازی استفاده کرد. توکار برای انتقالات گاز در صنایع و هم چنین خط لوله گاز برای انتقال گاز در مسافت زیاد استفاده می‌شود زیرا به دلیل نوع استاندارد این نوع از لوله های گاز دارای استحکام و مقاومت بیشتری هستند و در هر شرایط محیطی می توان از آن‌ها استفاده کرد. از لوله های روکار برای انشعابات گازی در ساختمان ها استفاده می‌شود.

جنس لوله گازی

• فولاد  (ASTM-B280)  (SA B36 -10-1959)
• مس (ASTM B86-1962)
• برنج
• لوله های پلی اتیلن (PE)

فولاد ، مس ، برنج 3 ماده هستند که می توان برای تولید لوله گازی از آن ها استفاده کرد. متداولترین لوله کشی گاز, فولادی سیاه است. از فولاد گالوانیزه ، مس ، برنج یا CSST (لوله های فولادی ضد زنگ راه راه) همچنین در برخی مناطق استفاده می شود. در برخی مناطق خاص استفاده از مس را ممنوع کرده‌اند. در مناطق دیگر اما، استفاده از مس گسترده است. باید بدانید چه چیزی در منطقه شما قابل قبول است. لوله‌های فولادی به طور معمول مشکی با اتصالات آهن یا آهن قابل انعطاف هستند. از فولاد گالوانیزه در بعضی مناطق نیز استفاده می شود.

توزیع گاز و لوله گازی جزء اولین کاربردهای لوله پلی اتیلن با چگالی متوسط (PE) بود. لوله های پلی اتيلن در مقياس محدود، از اوايل دهه 1960 برای گازرسانی به منازل در كشورهای پيشرفته مورد استفاده قرار‌ گرفته است. اما امروزه به خاطر پيشرفت در زمينه ساخت مواد پلي اتيلن، استفاده از اين لوله‌ها گسترش چشمگيري يافته است، به طوري كه بيش از 95 درصد خطوط گازرسانی در شبكه گاز شهری آمريكای شمالی، از جنس پلی اتيلن است.

بهترین لوله گازی

در لوله‌های انتقال گاز شرایط نسبتا ثابتی داریم و انتخاب بهترین لوله نسبت به فشار گاز داخلی و اندازه لوله متفاوت است، در خطوط اصلی انتقال گاز از لوله‌های فلزی کربن استیل استفاده می‌کنند و در خطوط تقسیم شهری و روستایی و انشعابات مصرفی لوله‌های پلی اتیلن بهترین انتخاب برای بهترین نوع لوله هستند. البته بیشتر در ایران لوله های فولادی برای انشعابات خانگی استفاده می شود.

قیمت لوله گاز

قیمت لوله گاز هرچه باشد باید بهای آنرا پرداخت. حتما برای گاز از بهترین نوع و مدل لوله باید استفاده کرد وگرنه در صورت بروز حادثه صدمات جبران ناپذیری به بار می‌آورد . در مورد خرید لوله گاز اصلا به قیمت توجه نکنید و همیشه لوله گازی را انتخاب کنید که مناسب محل و مکان باشد و تمامی استانداردها و گواهینامه‌های لازم را داشته باشد و حتما از کارخانه و تولید کننده خوشنامی باشد .تولید لوله گاز همانند دیگر لوله‌ها تحت شرایط و نظارت خاصی باید باشد و اگر به عنوان یک پیمانکار و یا مصرف کننده عمده لوله گاز را مورد استفاده قرار می‌دهید حتما از کارخانه تولید کننده لوله بازدید نمائید و هر سفارش را جداگانه و مواد اولیه آنها را توسط آزمایشگاه‌های معتبر , مورد آزمایش قرار بدهید و با استانداردها مقایسه کنید تا از کیفیت لوله گاز اطمینان یابید.

انواع اصلی اتصالات لوله گازی

انواع اصلی اتصالات  پر کاربرد به شرح ذیل میباشد :

• زانویی 45 درجه
• زانویی 90درجه (LR)
• زانویی 90درجه (SR)
• زانویی 180 درجه (LR)
• زانویی 180 درجه (SR)
• سه راهی هم اندازه (Equal Tee)
• سه راهی کاهنده ( Reducing Tee )
• تبدیل کاهنده هم مرکز(Concentric Reducer)
• تبدیل کاهنده غیر هم مرکز (Eccentric Reducer)
• درپوش (Cap)

ویژگیهای اتصالات لوله گازی

برای اتصال لوله و خطوط گازی به وسایل خانه نمی توان از هر کانکتوری استفاده کرد و باید برخی از اتصالات که مخصوص این کار هستند, به کار برده شوند. در ادامه می خواهیم ویژگی و مشخصات اتصالات و کانکتورهای مناسب برای وصل لوله گازی به دستگاه ها و لوازم خانه را معرفی کنیم :

اتصالات فلكس

اتصالات انعطاف پذیر مجاز به اتصال دستگاه ها به لوله گاز هستند. در اتصال به لوله سفت و سخت یک شیر خاموش وجود دارد. این شیر باید در همان اتاقی باشد که آن دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بلند و در دسترس

اتصالات انعطاف پذیر نیازی به عبور از دیوارها ، کف‌ها یا سقف‌ها ندارند و همچنین نمی‌توان آنها را پنهان کرد. طول کانکتور انعطاف پذیر معمولا به جز محدوده های گازی و خشک به ۱۵ سانتی متر محدود می شود. اندازه کانکتور مجاز هم ۳۰ سانتی متر است و از آن بیشتر نباید باشد. اتصالات انعطاف پذیر ممکن است در کوره های گازی، بخاری‌های آبی ، بخاری‌های فضایی و غیره مجاز نباشند. همچنین در مناطقی که مستعد زلزله هستند، کانکتورهایی با قابلیت انعطاف بیشتر در لوازم و وسایل خانه مورد استفاده قرار می گیرند زیرا محافظت بیشتری در برابر نشت لوله های گاز یا پارگی در هنگام زلزله را فراهم می کنند.

نوار مهر و موم

نوار مهر و موم نخ (که به اشتباه به عنوان نوار تفلون گفته می شود) که به رنگ سفید است به عنوان یک ترکیب اتصال دهنده برای اتصالات لوله کشی گاز توصیه نمی شود. برش روغن هایی که از زمان تولید لوله در لوله باقی می مانند ممکن است از آب بندی نوار جلوگیری کنند. در بعضی مناطق نوار مهر و موم نخ زرد مجاز است. قبل از استفاده از نوار مهر و موم نخ, استاندارد آن را از سازنده لوله گاز خود بپرسید.

عدم استفاده در مجاری

لوله کشی گاز از طریق دودکش ها یا سیستم های مجاری و پوشیده شده همچون داکت مجاز نیست.

دریچه خاموش

اگرچه برخی موارد استثنائی وجود دارد، اما در کنار اکثر وسایلی که به لوله گازی متصل هستند, باید دریچه خاموش در مجاورت آنها باشد.

مشکلات رایج لوله کشی گازی

مشکلات زیر در لوله کشی گاز معمول است و باید چک شوند:

• نشت
• مواد نامناسب
• پشتیبانی ناکافی
• زنگ زدگی
• دریچه خاموش وجود ندارد
• اتصالات نادرست
• لوله پلاستیکی در معرض حرارت بالای گاز
• لوله کشی در دودکش ها یا سیستم های مجاری
• لوله های مس درست نشاندار نشده

لوله بدون درز گازی چیست؟

لوله های مانیسمان که با نام های بدون درز نیز شناخته میشوند در اصطلاح علمی به آنها سیم لس (Seam-less ) گفته می‌شود. در فرایند تولید این دسته از لوله های فولادی از جوش کاری استفاده نمی‌شود. همچنین در ساخت لوله های بدون درز از مواد مقاوم و مستحکم استفاده می‌شود. استفاده از موارد اولیه محکم و مقاوم و عدم جوش در فرایند تولید این نوع لوله ها باعث شده است تا گزینه مناسبی برای استفاده در خطوط انتقال گاز باشند. برای انتقال گاز در مسافت های طولانی و مراکز صنعتی که احتمال آتش سوزی بالا است, استفاده از لوله بدون درز گازی توصیه می‌شود.

مشخصات فنی لوله گاز

مشخصات فنی لوله گاز خانگی بدون درز بدین شرح است:

• سایز ۵ سانتی متر با ضخامت 2.8 میلی متر
• وزن هر متر لوله گاز ۵ سانتی متری نیز 1.28 کیلوگرم است
• وزن شاخه شش متری لوله گاز 7.68 کیلوگرم است.

کاربردهای لوله گاز

•  در ساختمان های مسکونی
• سوله های صنعتی
• نیروگاه ها
• پالایشگاه ها
• پتروشیمی ها
•  برای لوله کشی سیستم های هوای فشرده و هیدرولیک نیز بهره می‌برند.

لینک های مرتبط :

لوله گوشتدار