پلی بوتیلن نوعی رزین پلاستیکی است. لوله PB مورد استفاده گسترده در ساخت لوله کشی آبرسانی مسکونی و تجاری قرار گرفته است. با توجه به کم هزینه بودن مواد و سهولت در نصب، سیستم های لوله کشی پلی بوتیلن به عنوان لوله جایگزین برای سیستم لوله کشی مسی در نظر گرفت. لوله های PB معمولا به رنگ خاکستری یا سفید و دارای خط های رنگی تیره هستند. از این نوع لوله ابتدا در اروپا مورد استفاده قرار گرفت و کم کم با آگاهی مردم از مزایا این لوله نسبت به لوله کشی های سنتی در سرتاسر دنیا استفاده از لوله PB رواج پیدا کرد.
لوله PB
لوله پلی بوتیلن (PB) یک لوله پلاستیکی خاکستری است که معمولا به عنوان سیستم لوله کشی آب مورد استفاده قرار می گرفت. البته استفاده از این لوله امروزه به دلیل گزارش پارگی لوله ها و ایجاد خسارت در آب زیاد مرسوم نیست. در ساخت و سازهای جدید، لوله PB با مس یا لوله های پلیمری قابل اطمینان تر همچون CPVC برای خطوط آبرسانی جایگزین شد.
ویژگیهای لوله پلی بوتیلن
- ضریب انتقال حرارت بسیار کم
- مقاومت بالا در برابر خزش
- انعطاف پذیری فوق العاده
- مقاومت در برابر خوردگی
- مقاومت شیمیایی بالا
- وزن سبک
خواص لوله PB
خواص لوله های پلاستیکی PB به شرایط کاری، مشخصات سرویس و سیال مورد استفاده در ماده اولیه بستگی دارد. به طور کلی مهترین خواص این لوله ها عبارتند از :
1.مقاومت به سایش و خوردگی
در کل پلاستیک ها و لوله های ساخته شده از آن دارای مقاومت مناسبی در مقابل مایعات و گازهای خورنده مانند اسید ها و محلول های نمکی و ... دارند که البته میزان این مقاومت رابطه مستقیمی با غلظت مواد خورنده، دما و نوع این سیالات دارد. برای مثال یک لوله PB می تواند اسید سولفوریک 70% را در 23 درجه سانتی گراد انتقال دهد.
2.جداره داخلی صاف
از دیگر خواص لوله های پلاستیکی صاف بودن جداره داخلی آنهاست که باعث می شود رسوب گیری پایینی داشته باشند و از ایجاد مشکل گرفتگی و انسداد و افت فشار تا حد زیادی در امان باشند. این مشکلات در لوله‌های فلزی شایع است که زنگ زدگی و مزه دار شدن مایعات درون لوله را نیز سبب می شود.
3.نارسانایی در حرارت
همان طور که می دانید قابلیت انتقال حرارت لوله های پلاستیکی بسیار پایین است که این موضوع باعث میشود تلفات حرارتی به حداقل برسد و البته شایان به ذکر است ضریب انبساط بالای لوله های PB از معایبی است که از همین خصوصیت این لوله ها بوجود می آید. لوله PB حداقل پنج برابر سایزش منبسط می شود که باعث پیچ و تاب خوردگی آن در طول مسیر می گردد که باید مد نظر قرار داد و تمهیدات لازم را برای آن اندیشید. بسط گذاری یکی از روش ها برای رفع مشکل ضریب انبساطی لوله های PB است که در زمان به کار بردن این نوع لوله ها و دیگر لوله های پلاستیکی از بست گذاری استفاده می کنند.. حد تحمل لوله های پلاستیکی بسته به نوع سیال بین 50 تا 150 درجه سانتی گراد است.
4.نارسانای الکتریسیته
لوله های پلاستیکی عایق در مقابل الکتریسیته هستند و در مقابل پدیده خوردگی گالوانیک که شایع ترین مشکل خوردگی لوله های فلزی مدفون در خاک است کاملا ایمن می گردد.
5.چگالی لوله های پلاستیکی
لوله های پلاستیکی بسیار سبک تر از لوله های فولادی، بتنی و سیمانی است. سبک بودن آنها، هزینه حمل و نقل و نصب آنها را کاهش می دهد و سرعت اجرا را تا چندین برابر افزایش می دهد.
6.مقاوم نبودن در برابر دمای بالا
لوله های PB مقاومت کمی در مقابل نیروهایی که از خارج از محیط به آنها ممکن است وارد شوند دارند. این نوع لوله ها نسبت به دمای بالا مقاوم نیستند و در صورتی که حرارت زیاد باشد فرم اولیه خود را از دست می دهند و تغییر شکل را به دنبال دارند.
7.مقاومت کم در برابر سرما
هم جنین لوله های پلاستیکی مقاومت کمی در برابر سرما دارند و در صورت مواجهه طولانی مدت با سرما می شکنند پس با توجه به این خصوصیت این نکته کاملا بدیهی است که لوله های PB گزینه مناسبی در نقاطی که دمای هوا پایین است ، نیستند.
8.انعطاف پذیری
واضح است که لوله خام فلزی از مقاومت مکانیکی بالاتری نسبت به انواع پلاستیکی لوله برخوردارند اما انعطاف پذیری بیشتر لوله های پلیمری شاید خصوصیت مهمتر و کاربردی تری محسوب می شوند. لوله های پلاستیکی مقاومت کششی بسیار خوبی دارند. امروزه با مشبک کردن پلیمرها، سعی در جبران مقاومت مکانیکی لوله های پلاستیکی داشته اند. همچنین با ترکیب فلز و پلاستیک در تولید لوله های پلاستیکی، مقاومت آنها را افزایش می دهند. بدین ترتیب که یک لایه فلز، مابین لایه بیرونی و درونی پلاستیکی لوله قرار می گیرد.
9.قابلیت اشتعال
بزرگترین ایراد لوله های پلاستیکی را قابلیت اشتعال آن دانست و از آنجایی که پلیمرها از مواد آلی و عمدتا نفتی و پتروشیمی ساخته می شوند می تواند در صورت بروز آتش سوزی به میزان آتش بیافزاید.
هم چنین به علت قدرت مقاومت کم جداره این نوع لوله ها بایستی از فنر لوله بازکنی برای گرفتگی مجرای لوله ها استفاده نمود. بطور کلی لوله هایی که در پتروشیمی برای ساخت لوله های تاسیساتی بکار برده می شوند از نوع ترموپلاستیک ها هستند و همان گونه که از اسمشان بر می آید پلاستیک هایی جامد هستند که با گرما می توان به آنها تغییر شکل داد.
مشخصات لوله پلی بوتیلن
مشخصات لوله های پلی بوتیلن (PB) عبارتند از:
- معمولاً با کد "PB2110" مهر می شود.
- انعطاف پذیر و گاهی خمیده ، برخلاف مواد لوله کشی سفت و سخت مانند مس؛
- در زهکشی یا لوله کشی با استفاده از لوله PB از دریچه استفاده نمی شود.
- حداکثر قطر لوله PB یک متر است.
- PB معمولا به رنگ خاکستری است ، اما همچنین می تواند سفید، نقره ای ، سیاه یا آبی باشند.
- PB آبی عمدتا در بیرون از منزل استفاده میشود و فقط برای حمل آب سرد باید از آن استفاده شود.
کاربرد لوله PB
مهمترین موارد استفاده از لوله های پلاستیکی سیستم های آبرسانی و آبیاری ، سیستم های تخلیه و فاضلاب ، توزیع آب و آبیاری و باغبانی ، کارخانجات و ... میباشد. در سالهای اخیر و با پیشرفت ساخت پلیمرها در اتقال نفت و گاز و غیره هم از لوله های پلاستیکی استفاده می شود. در ادامه به برخی کاربردهای لوله PB اشاره می‌کنیم :
- سیستم آبرسانی
- فاضلاب شهری
- سیستم آبیاری
- صنعت فرآوری مواد غذایی.
- پساب صنعتی و شیمیایی
- لوله کشی آب گرم
دو مطالعه به ویژه در مقالاتی که توسط دانشگاه ایلینویز در شیکاگو منتشر شده است, نشان می دهد که مواد ضد عفونی کننده خاصی می توانند با پلی اتیلن واکنش نشان دهند و باعث شوند که در هر مکانی از سیستم لوله کشی ، PB قسمت هایی از لوله جدا شود. شکستگی های کوچک می توانند با گذشت زمان عمیق تر شوند و درنهایت مسیر خود را به سمت قسمت بیرونی لوله کار کنند.این حفره ها به مرور اجازه می دهند تا آب از لوله خارج شود. با این حال برخی از تولید کنندگان ادعا می‌کنند که اکثر نشت ها در اتصالات سیستم لوله کشی PB اتفاق می افتد، جایی که اگر یک لوله به طور نادرست نصب شود، ممکن است نشت ظاهر شود.
لینک های مرتبط :
