مانومتر اکسیژن
اکسیژن، عنصری حیاتی برای تنفس انسان و انجام بسیاری از فرآیندهای صنعتی است. در بیمارستان ها، مراکز درمانی، منازل و صنایع مختلف، کپسول های اکسیژن برای تأمین اکسیژن مورد نیاز بیماران و انجام فرآیندهای صنعتی استفاده می شوند. مانومتر اکسیژن (Oxygen Manometer) با نمایش دقیق فشار اکسیژن، به کاربران کمک می کند تا از میزان اکسیژن باقی مانده مطلع باشند و از بروز مشکلات ناشی از کمبود یا فشار بیش از حد اکسیژن جلوگیری کنند.
مانومتر اکسیژن یکی از پرکاربردترین گیج های فشار در صنایع پزشکی است که به منظور اندازه گیری و نمایش فشار خروجی از کپسول اکسیژن مورد استفاده قرار می گیرد. این گیج های فشار همراه با رگلاتور فشار و یک لیوان مرطوب کننده اکسیژن به کار می روند تا فشار گاز اکسیژن درون کپسول را کاهش داده و به سطحی مناسب برای استفاده بیمار تنظیم کند.

مانومتر اکسیژن در قسمت بالایی کپسول اکسیژن نصب می گردد و از متریالی مانند آلومینیوم و برنج ساخته می شود تا در برابر فشارهای بالا مقاوم، سبک و با دوام باشد. این مانومترها در انواع مختلفی تولید می شوند که بسته به نیاز بیمار و محیط استفاده، انتخاب می شوند.
به عنوان مثال، مانومترهایی با فشار 0 تا 8 لیتر بر دقیقه (L/min) یا 0 تا 15 لیتر بر دقیقه برای استفاده های معمولی مناسب هستند، در حالی که کادر اورژانس معمولاً از مانومترهایی با ظرفیت 0 تا 25 لیتر بر دقیقه استفاده می کنند تا در مواقع اضطراری مقدار اکسیژن بیشتری به بیمار برسانند.
بنابراین مانومتر اکسیژن با تنظیم و کنترل فشار و جریان اکسیژن خروجی از کپسول، بستری ایمن برای انجام اکسیژن درمانی فراهم می کند و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری می نماید. هدف از این مقاله آشنایی با مانومترهای اکسیژن جهت راهنمایی خرید این محصولات می باشد.
اجزای مانومتر اکسیژن
مانومتر اکسیژن از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در تنظیم و کنترل جریان اکسیژن دارند. در ادامه اجزای اصلی مانومتر فشار معرفی می شوند:- گیج فشار (Pressure Gauge): صفحه نمایشی دایرهای شکل که میزان فشار داخل کپسول اکسیژن را بر حسب واحد بار نشان می دهد.
- فلومتر (Flowmeter): یکی از اصلی ترین اجزای مانومتر که میزان دقیق اکسیژن خروجی را بر حسب لیتر بر دقیقه تنظیم می کند.
- لیوان مرطوب کننده (Humidifier Bottle): بخشی که در آن آب مقطر وجود دارد و با استفاده از آن، اکسیژن خروجی از دستگاه مرطوب می شود تا از خشکی سیستم تنفسی بیمار جلوگیری شود.
- رگلاتور (Regulator): برای تنظیم فشار خروجی کپسول اکسیژن مورد استفاده قرار می گیرد و گیج فشار روی آن نصب می شود.

مزایای مانومتر پزشکی اکسیژن
- تنظیم دقیق فشار و جریان اکسیژن: مانومتر اکسیژن با کاهش فشار بالای گاز درون کپسول و تنظیم جریان خروجی بر حسب لیتر بر دقیقه، امکان تحویل مقدار دقیق اکسیژن مورد نیاز بیمار را فراهم می کند.
- افزایش ایمنی: با کنترل فشار و جریان اکسیژن، مانومتر از خطرات احتمالی مانند انفجار کپسول های اکسیژن که به دلیل فشار بالا و خاصیت اشتعال زا بودن ممکن است رخ دهد، جلوگیری می کند.
- مرطوب سازی اکسیژن: اکسیژن خالص ممکن است باعث خشکی مجاری تنفسی بیمار شود. لیوان مرطوب کننده موجود در مانومتر با افزودن رطوبت به اکسیژن خروجی، از خشکی و تحریک مجاری تنفسی جلوگیری می کند.
- نظارت بر میزان اکسیژن باقی مانده در کپسول: گیج فشار موجود در مانومتر، امکان مشاهده میزان فشار گاز درون کپسول را فراهم می کند و به کاربر اطلاع می دهد که چه مقدار اکسیژن باقی مانده است، تا در صورت نیاز به موقع کپسول را تعویض یا پر کند.
- سهولت در استفاده: مانومترهای پزشکی اکسیژن به گونه ای طراحی شده اند که استفاده از آن ها ساده بوده و امکان حمل و نقل آسان را فراهم می کنند، که این امر به ویژه برای بیمارانی که نیاز به اکسیژن درمانی در منزل دارند، مفید است.

نکات مهم هنگام استفاده از مانومتر اکسیژن
استفاده صحیح و ایمن از مانومتر اکسیژن برای تضمین سلامت بیمار و جلوگیری از حوادث ناخواسته بسیار حائز اهمیت است. در ادامه، نکات مهمی که باید هنگام استفاده از مانومتر اکسیژن باید در نظر گرفته شوند، ذکر می شوند:
- باز و بسته کردن آرام شیر کپسول: شیر کپسول اکسیژن را به آرامی باز و بسته کنید تا از ایجاد شوک های فشاری جلوگیری شود. پس از اتمام استفاده، مطمئن شوید که شیر کاملاً بسته شده است.
- جلوگیری از قرارگیری در معرض حرارت و نور مستقیم خورشید: کپسول اکسیژن را در معرض نور مستقیم خورشید، دماهای بالای 65 درجه سانتیگراد یا مکان هایی که احتمال جوشکاری وجود دارد، قرار ندهید، زیرا ممکن است منجر به آتش سوزی شود.
- عدم استفاده از روغن یا گریس: برای روان کاری شیرها یا مهرههای کپسول اکسیژن، از هیچ نوع روغن، گریس یا چربی استفاده نکنید، زیرا این مواد می توانند با اکسیژن واکنش داده و منجر به آتش سوزی شوند.
- بررسی منظم اجزای کپسول و مانومتر: قبل از هر بار استفاده، مانومتر را بررسی کنید تا مطمئن شوید که گاز اکسیژن به میزان کافی وجود دارد. همچنین، سطح آب محفظه مرطوب کننده را چک کنید و در صورت نیاز با آب استریل یا مقطر پر کنید.
- ثابت نگه داشتن کپسول در حین استفاده: در زمان حمل و نقل و استفاده، کپسول ها را با استفاده از زنجیر یا دیگر تجهیزات مناسب ثابت نگه دارید تا از سقوط و آسیب به شیر کپسول جلوگیری شود.
- رعایت فاصله ایمن از منابع حرارتی و آتش زا: کپسول اکسیژن را حداقل1.5 تا 3 متر از منابع آتش زا و گرمازا مانند سیگار، کبریت، شمع، شومینه و سایر موارد مشابه دور نگه دارید.
- تمیز نگه داشتن تجهیزات: دستگاه و لوله های متصل به آن را تمیز نگه دارید تا از ورود میکروب ها به سیستم تنفسی بیمار جلوگیری شود.
- استفاده از آب مقطر در مخزن مرطوب کننده: داخل مخزن آب فلومتر حتماً آب مقطر بریزید تا اکسیژن مرطوب برای بیمار فراهم شود و از رسوب آهک بر روی لایه داخلی مخزن جلوگیری شود.

برندهای مطرح تولیدکننده مانومتر اکسیژن
- مانومتر اکسیژن گلور (Gloor)
- مانومتر اکسیژن هریس (Harris)
- مانومتر اکسیژن زینسر (Zinser)
- مانومتر اکسیژن سیگما (Sigma)
- مانومتر اکسیژن وینر (Winner)
- مانومتر اکسیژن توان جم
- مانومتر اکسیژن ایران اکسیژن
قیمت مانومتر اکسیژن
مانومتر اکسیژن ابزاری حیاتی برای اندازهگیری دقیق و ایمن فشار اکسیژن در کاربردهای مختلف است و انتخاب صحیح و نگهداری مناسب این تجهیز، ضامن ایمنی و کارایی صنایع گوناگون است. قیمت مانومترهای اکسیژن با توجه به برند، کیفیت ساخت و مشخصات فنی آن متفاوت است. هنگام خرید مانومترهای اکسیژن عوامل مهم زیر را در نظر بگیرید:
- محدوده اندازه گیری فشار
- متریال (بدنه و اتصالات)
- سایز صفحه
- برند سازنده
- سایز اتصال رزوه ای
- واحد اندازه گیری فشار
فروشگاه تخصصی ابزار دقیق پیکاتک، بزرگترین تامین کننده و واردکننده انواع تجهیزات ابزار دقیق و شیرآلات صنعتی در ایران است. این فروشگاه بزرگ مجموعه ای از مانومتر یا گیج فشار اکسیژن را با بهترین کیفیت و قیمت مناسب به فروش می رساند. بازدیدکنندگان محترم جهت کسب اطلاعات فنی بیشتر و استعلام قیمت به روز مانومتر اکسیژن میتوانید با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.

راهنمای خرید مانومتر اکسیژن
۱. شناخت انواع مانومتر اکسیژن
مانومترهای اکسیژن بر اساس کاربرد و ساختار، به چند دسته تقسیم میشوند:
- مانومتر صنعتی – مناسب برای خطوط تأمین اکسیژن در کارخانهها و کارگاهها.
- مانومتر پزشکی – برای دستگاههای تنفسی، بیمارستانها و کلینیکها با طراحی دقیق و حساس.
- مانومتر آزمایشگاهی – دقت بالا برای کارهای تحقیقاتی و فرآیندهای علمی.
انتخاب نوع مانومتر باید بر اساس محل استفاده و مقدار فشار ورودی/خروجی انجام شود.
۲. محدوده فشار و دقت اندازهگیری
خوراک اصلی مانومتر، فشار اکسیژن است! قبل از خرید، محدوده فشار کاری (PSI یا بار) را بررسی کنید. برای مثال:
- اکسیژن پزشکی معمولاً به فشار ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ PSI در سیلندر ذخیره میشود.
- مانومتر باید تحمل فشار بالاتر از مقدار واقعی را داشته باشد (حداقل ۱.۵ برابر).
همچنین دقت خوانش بسیار مهم است. مانومترهای پزشکی اغلب دقت ±۲% دارند، در حالیکه مدلهای صنعتی ممکن است ±۴% باشند.
۳. جنس و مقاومت بدنه
با توجه به خاصیت اکسیژن (که میتواند با برخی مواد واکنش دهد)، انتخاب جنس مناسب اهمیت دارد:
- بدنه برنجی (برنج آنیل شده) → رایج و مقاوم در برابر فشار و خوردگی.
- بدنه استیل ضدزنگ → مقاومتر برای محیطهای مرطوب یا صنعتی سنگین.
- شیشه محافظ باید نشکن و مقاوم به ضربه باشد (معمولاً پلیکربنات).
۴. اتصال و نصب
مانومترها بر اساس نحوه اتصال به سیلندر یا خط لوله، انواع مختلفی دارند:
- اتصال مستقیم به سیلندر (DIN یا CGA)
- اتصال رزوهای به خط لوله
پیش از خرید، مطمئن شوید که استاندارد اتصال مانومتر با سیستم شما یکسان باشد.
۵. وجود رگلاتور یا بدون رگلاتور؟
بعضی مانومترهای اکسیژن دارای رگلاتور (Regulator) هستند که فشار خروجی را مستقیماً تنظیم میکند.
- برای پزشکی: معمولاً مانومتر و رگلاتور یکپارچه هستند تا خروجی دقیقی برای بیمار تنظیم شود.
- برای صنعتی: گاهی مانومتر فقط وضعیت فشار را نشان میدهد و یک رگلاتور جداگانه کنترل فشار را بر عهده دارد.
۶. نشانگر و خوانایی
نمایشگر باید خوانا و دارای اعداد واضح باشد. بهتر است مانومتر:
- صفحه سفید با چاپ مشکی یا قرمز داشته باشد.
- محدوده خطر (Danger Zone) با رنگ مشخص شده باشد
- امکان چرخش صفحه یا تغییر زاویه خواندن در برخی مدلها وجود دارد.
۷. برند و استاندارد
در تجهیزات تحت فشار، برند و گواهی استاندارد اهمیت زیادی دارد:
- برندهای معتبر معمولاً تستهای ایمنی بیشتری انجام میدهند.
- استانداردهای ISO، BS، EN، و ASTM نشاندهنده کیفیت ساخت و ایمنی بالاتر هستند.
سوالات متداول مانومتر اکسیژن
مانومتر اکسیژن چیست و چه کاربردی دارد؟
مانومتر اکسیژن دستگاهی برای اندازهگیری، نمایش و تنظیم فشار گاز اکسیژن است و معمولاً در مصارف پزشکی (کپسولهای اکسیژن)، آزمایشگاهی و صنعتی استفاده می شود.
چه نکاتی در انتخاب و ایمنی مانومتر اکسیژن مهم است؟
جنس بدنه و قطعات باید کاملاً مقاوم در برابر اکسیژن (ضدجرقه، برنجی یا استیل)، فشار کاری مناسب، برند معتبر و تاییدیه استانداردهای پزشکی یا صنعتی.
چه زمانی باید مانومتر اکسیژن را سرویس یا تعویض کرد؟
در صورت نشتی، اختلال در نمایش فشار، عملکرد غیرطبیعی یا پایان یافتن عمر مفید براساس توصیه سازنده باید مانومتر سرویس یا تعویض شود.