پرشر گیج از مهم ترین تجهیزات و ابزارهایی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه کاربردی دارای قابلیت ها و ظرفیت های متعددی است. از این رو در بسیاری از فرآیندهای پروسسی جهت اندازه گیری مقدار فشار انواع سیالات مورد استفاده قرار می گیرد. ساختار بی نقص، کارکرد مناسب و کیفیت بالای این محصول سبب شده تا افرادی که در حوزه های صنعتی مختلف مشغول به کار هستند به استفاده از آن روی بیاورند.
پرشر گیج چیست ؟
پرشر گیج دستگاهی صنعتی است که از ساختاری ساده تشکیل شده و از دقت بالایی در اندازه گیری فشار برخوردار است. در واقع این ابزار، دستگاه اندازه گیری شدت نیروی وارد شده به سیالات است که استفاده از آن در جهت تنظیم دستگاه، قدرت مایع و سنجش فشار و همچنین عیب‌یابی آن ضروری است. به طور کلی می توان گفت که بدون این دستگاه قدرت و فشار مایعات و گازها قابل اندازه گیری و کنترل نیست.
انواع پرشر گیج‌ها براساس نوع سیال
پرشر گیج‌ها بر اساس نوع سیالی که فشار آن را اندازه‌گیری می‌کنند به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
پرشر گیج برای مایعات: این نوع پرشر گیج‌ها برای اندازه‌گیری فشار مایعات به کار می‌روند و معمولاً در سیستم‌های آبی، بویلرها و مخازن مایعات استفاده می‌شوند.
پرشر گیج برای گازها: پرشر گیج‌های گاز به‌طور خاص برای اندازه‌گیری فشار گازها در سیستم‌های پنوماتیکی و تجهیزات گاز طبیعی استفاده می‌شوند. این گیج‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به تغییرات فشار گاز حساس باشند.
انواع پرشر گیج‌ها بر اساس ساختار و طراحی
پرشر گیج‌ها از لحاظ ساختار و طراحی نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند:
پرشر گیج بوردون: این نوع پرشر گیج به وسیله یک لوله بوردون که به تغییرات فشار حساس است، فشار را اندازه‌گیری می‌کند. این لوله با تغییر فشار تغییر شکل می‌دهد و این تغییر شکل به عنوان تغییر عددی در صفحه نمایش گیج ظاهر میشود.
پرشر گیج دیجیتال: پرشر گیج دیجیتال فشار را به وسیله یک حسگر دیجیتال اندازه‌گیری کرده و به صورت عددی بر روی نمایشگر نشان می‌دهد. این نوع گیج‌ها به دلیل دقت بالا و امکان ذخیره‌سازی داده‌ها، در صنایع پیشرفته استفاده می‌شوند.
پرشر گیج دیافراگمی: در این نوع گیج از یک دیافراگم برای اندازه‌گیری فشار استفاده میشود. این گیج‌ها به‌ویژه برای سیالات با ویسکوزیته بالا و دمای زیاد مناسب هستند.
پرشر گیج عقربه‌ای: این نوع گیج‌ها از یک عقربه برای نمایش فشار استفاده می‌کنند و در صنایع معمولی به دلیل سادگی و قیمت پایین محبوبیت دارند.
عمومی ترین و متداول ترین نوع گیج فشار کدام است؟
عمومی ترین و به نوعی محبوب ترین مدل پرشر گیج، گیج آنالوگ(عقربه ای) است. جهت استفاده از این مدل گیج عقربه ای در ساختار آن تعبیه شده است. این نوع دستگاه از انعطاف پذیری بالایی برخوردار بوده و تا حد زیادی قابل اطمینان است. به همین دلیل در بخش های وسیعی از پروژه ها و برنامه های تولیدی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
از دستگاه پرشر گیج اغلب جهت سنجش و اندازه گیری فشار در سیستم های لوله‌کشی، مخازن، مخازن مدفون شده در زیر آب و یا زیرزمین و در محیط واکنش استفاده می شود. پالایشگاه ها، صنایع پتروشیمی، صنعت داروسازی و فراوری مواد غذایی از دیگر موارد کاربرد این دستگاه می باشند. لازم به ذکر است که وجود این دستگاه در محیط های حساس مانند پالایشگاه ها بسیار ضروری است. زیرا کوچک ترین تغییر و خطایی را در سیستم ها شناسایی کرده و به اپراتور اطلاع می دهد.
در نتیجه از بروز آسیب های جبران ناپذیر و اتفاقات ناگوار جلوگیری می کند. استفاده از این ابزار فوق العاده باعث می شود تا از عدم وجود نشتی یا تغییر فشار اطمینان حاصل کرد. همچنین این دستگاه تأثیر بسیار بالایی بر موقعیت و نحوه عملکرد سیستم دارد.
پیکاتک | نمایندگی ابزار دقیق | جهت مشاوره و خرید تلفنی با شماره : 87700142-021 ( 30 خط ویژه ) تماس بگیرید
نکته: علاوه بر موارد یاد شده پرشر گیج دستگاهی مناسب و ایده آل برای آزمایش تجهیزات و کار با ماشین آلات است. این دستگاه کمک شایانی در صرفه جویی هزینه ها و پایین آوردن میزان خرابی ها می کند. این کاربردهای فوق العاده مربوط به نوع مکانیکی این دستگاه است که برای سیستم های هیدرولیکی، اندازه گیری ارتعاشات، خرابی های احتمالی، ضربان و فشارهای زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
عوامل تعیین کننده در انتخاب نوع گیج فشار
عوامل متعددی در انتخاب نوع گیج فشار (Pressure Gauge) نقش دارند. درک این عوامل به شما کمک می‌کند تا گیج مناسب برای کاربرد مورد نظر خود را انتخاب کنید و از عملکرد صحیح و ایمن سیستم اطمینان حاصل نمایید. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:
1. محدوده فشار (Pressure Range):
- حداکثر فشار کاری: گیج باید قادر به تحمل حداکثر فشاری که سیستم در آن کار می‌کند، باشد. توصیه میشود که حداکثر فشار کاری سیستم حدود 75% محدوده نهایی گیج باشد تا از آسیب دیدن آن در فشارهای لحظه‌ای یا بالاتر از حد مجاز جلوگیری شود.
- حداقل فشار قابل اندازه‌گیری: دقت گیج در محدوده میانی مقیاس خود بیشتر است. بنابراین، بهتر است گیجی انتخاب شود که فشار کاری نرمال سیستم در حدود وسط مقیاس آن قرار بگیرد.
- نوع فشار: آیا نیاز به اندازه‌گیری فشار گیج (نسبت به فشار اتمسفر)، فشار مطلق (نسبت به خلاء کامل)، یا فشار تفاضلی (اختلاف بین دو نقطه) دارید؟ هر کدام نیازمند نوع خاصی از گیج هستند.
2. نوع سیال (Fluid Type):
- خورندگی: اگر سیال خورنده باشد، باید از گیجی با قطعات داخلی (Wetted Parts) از جنس مواد مقاوم در برابر خوردگی مانند استنلس استیل، تیتانیوم، یا با پوشش‌های خاص استفاده شود.
- ویسکوزیته و وجود ذرات معلق: برای سیالات با ویسکوزیته بالا یا حاوی ذرات جامد، ممکن است نیاز به گیج‌هایی با دیافراگم سیل (Diaphragm Seal) باشد تا از ورود سیال به داخل مکانیزم گیج و گرفتگی آن جلوگیری شود.
- دما: دمای سیال و محیط اطراف گیج باید در محدوده تحمل دمایی گیج باشد. در دماهای بالا یا پایین، ممکن است نیاز به گیج‌های خاص با مواد و طراحی مناسب باشد.
3. شرایط محیطی (Environmental Conditions):
- دما: دمای محیط می‌تواند بر دقت و عملکرد گیج تأثیر بگذارد. گیج‌های پر شده با مایع (مانند گلیسیرین) معمولاً در دماهای پایین عملکرد بهتری دارند.
- لرزش و ضربه: در محیط‌هایی که لرزش یا ضربه وجود دارد، استفاده از گیج‌های پر شده با مایع یا گیج‌های با طراحی مقاوم در برابر لرزش توصیه میشود. مایع داخل گیج به میرایی نوسانات عقربه کمک می‌کند.
- رطوبت و گرد و غبار: در محیط‌های مرطوب یا پر از گرد و غبار، گیج‌هایی با درجه حفاظت (IP Rating) مناسب انتخاب کنید. گیج‌های ضد آب یا ضد گرد و غبار از آسیب دیدن اجزای داخلی جلوگیری می‌کنند.
- محیط‌های خطرناک (انفجاری): در این محیط‌ها، باید از گیج‌های ضد انفجار (Ex-proof) با استانداردهای مربوطه (مانند ATEX) استفاده شود.
4. دقت مورد نیاز (Accuracy):
- اهمیت فرآیند: دقت مورد نیاز برای اندازه‌گیری فشار به حساسیت فرآیند بستگی دارد. فرآیندهای بحرانی نیازمند گیج‌های با دقت بالاتر هستند.
- کلاس دقت: گیج‌های فشار دارای کلاس‌های دقت مختلفی هستند که میزان خطای مجاز آنها را نشان می‌دهد. بر اساس نیاز خود، کلاس دقت مناسب را انتخاب کنید.
5. اندازه و نوع اتصال (Size and Connection Type):
- فضای نصب: ابعاد گیج باید با فضای موجود برای نصب سازگار باشد.
- نوع اتصال: اتصال گیج می‌تواند رزوه ای (NPT، BSP)، فلنجی و غیره باشد. نوع و اندازه اتصال باید با اتصال موجود در سیستم مطابقت داشته باشد.
- موقعیت اتصال: اتصال می‌تواند از پایین (Bottom Connection) یا از پشت (Back Connection) باشد که بر اساس نحوه نصب و خواندن گیج انتخاب میشود.
6. نوع نمایش (Display Type):
- آنالوگ (عقربه‌ای): رایج‌ترین نوع گیج است و خواندن آن معمولاً آسان است.
- دیجیتال: دقت بالاتری دارند و می‌توانند اطلاعات بیشتری مانند حداکثر و حداقل فشار را نمایش دهند. همچنین امکان اتصال به سیستم‌های کنترلی را فراهم می‌کنند.
نحوه عملکرد پرشر گیج
بعد از این که پرشر گیج به وسیله سیستم لوله کشی به مخزن یا لوله متصل میشود، فرایند عملکرد آن آغاز می شود. بعد از نصب و راه اندازی در صورتی که فشار محیط پایین باشد عقربه های موجود در صفحه نمایش بر روی فشار کم ثابت می مانند. حال اگر فشار محیط مخزن یا لوله بالا برود عقربه به سوی اعداد بالاتر حرکت می کند.
به این ترتیب اپراتور و تکنسین های صنعتی قادر به بازخوانی میزان فشار سیستم خواهند بود. نکته مهمی که در خصوص کارکرد و عملکرد این نوع فشار سنج وجود دارد این است که مدل های مختلف آن هر کدام از ظرفیت محدودی برخوردار هستند. بنابراین در صورت افزایش فشار در حد بالاتر از ظرفیت عملکرد دستگاه دچار اختلال می شود.
بهترین نوع فشار سنج جهت استفاده در محیط های مرطوب
پرشر گیج از جنس استیل بهترین نوع برای استفاده در محیط های مرطوب به شمار می آید. زیرا جنس بدنه آن از متریال استیل است. در نتیجه از مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی برخوردار است. همچنین از نوع استیل می توان در اندازه گیری مایعات خورنده و اسیدی نیز استفاده کرد.
درجه بندی گیج فشار
درجه بندی دستگاه پرشر گیج بر اساس استاندارد های موجود در سه رنگ فسفری، قرمز و مشکی در نظر گرفته شده است. رنگ مشکی به کار برده شده در درجه بندی این دستگاه معمول ترین رنگ بوده و اغلب به منظور اهداف کلی از آن استفاده میشود. رنگ قرمز موجود در درجه بندی دستگاه نیز با هدف آگاه کردن اپراتور از وجود خطر در مناطق پر خطر استفاده می شود. از رنگ فسفری هم در موقعیت هایی که نیاز به خواندن مقدار فشار در محیط های تاریک و یا شب باشد استفاده می شود.
بررسی نکات مهم در خرید پرشر گیج مناسب:
1. تعیین نیازهای خود قبل از خرید پرشر گیج، باید نیازهای خود را به دقت مشخص کنید:
- نوع سیال: آیا پرشر گیج برای مایعات، گازها یا بخار استفاده خواهد شد؟
- رنج فشار: چه محدوده فشاری باید توسط پرشر گیج اندازه‌گیری شود؟
- نوع خروجی: آیا نیاز به خروجی آنالوگ یا دیجیتال دارید؟
- نوع نصب: پرشر گیج باید به چه صورت نصب شود (مانند فلنج، رزوه یا دیافراگم مستقیم)?
- محیط کار: آیا پرشر گیج در محیط‌های خشن یا حساس به رطوبت و دما کار خواهد کرد؟
2. انتخاب نوع پرشر گیج بر اساس نیازهای خود، می‌توانید از بین انواع مختلف پرشر گیج انتخاب کنید:
- پرشر گیج دیافراگمی: این نوع پرشر گیج‌ها از یک دیافراگم برای تشخیص فشار استفاده می‌کنند.
- پرشر گیج بوردون تیوبی: این نوع پرشر گیج‌ها از یک لوله بوردون برای تشخیص فشار استفاده می‌کنند.
- پرشر گیج پیستونی: این نوع پرشر گیج‌ها از یک پیستون برای تشخیص فشار استفاده می‌کنند.
- پرشر گیج دیجیتال: این نوع پرشر گیج‌ها از سنسورهای الکترونیکی برای اندازه‌گیری فشار و نمایش آن بر روی نمایشگر دیجیتال استفاده می‌کنند.
3. بررسی مشخصات فنی هنگام خرید پرشر گیج، به مشخصات فنی زیر توجه کنید:
- رنج فشار: محدوده فشاری که پرشر گیج می‌تواند اندازه‌گیری کند.
- دقت: دقت اندازه‌گیری فشار توسط پرشر گیج.
- نوع خروجی: نوع خروجی (آنالوگ یا دیجیتال).
- درجه حفاظت: درجه حفاظت پرشر گیج در برابر عوامل محیطی مانند آب، گرد و غبار.
- نوع اتصال: نوع اتصال پرشر گیج به سیستم (مانند رزوه، فلنج یا دیافراگم مستقیم).
- دمای عملیاتی: محدوده دمایی که پرشر گیج می‌تواند در آن کار کند.
4. برند و کیفیت انتخاب برند معتبر و با کیفیت تضمین می‌کند که پرشر گیج شما عملکرد پایدار و طول عمر بالایی خواهد داشت. تحقیق کنید و نظرات کاربران را بررسی کنید تا بهترین برند را انتخاب کنید.
5. نصب و نگهداری اطمینان حاصل کنید که پرشر گیج را به درستی نصب کنید و به توصیه‌های سازنده در مورد نگهداری و تعمیرات توجه کنید.
کلام پایانی: خوشبختانه با توسعه و پیشرفت فناوری ها و دانش صنعتی انواع مختلفی از ابزارآلات صنعتی جهت انجام اعمال سخت و پیچیده تولید شده اند. پرشر گیج یکی از دستگاه هایی است که به کمک بشر آمده تا یکی از سخت ترین عملیات ها را به ساده ترین شکل انجام دهد. عمل اندازه گیری مایعات و گاز درون مخازن از جمله این کارهای سخت است که انجام آن بدون وجود این دستگاه تقریباً غیر ممکن است.