"گیج اختلاف فشار"

گیج اختلاف فشار

در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و تاسیسات، اندازه‌گیری دقیق اختلاف فشار بین دو نقطه، نقش کلیدی در کنترل، نظارت و افزایش ایمنی سیستم‌ها ایفا می‌کند. گیج اختلاف فشار (Differential Pressure Gauge) یکی از ابزارهای بسیار پرکاربرد در تجهیزات ابزاردقیق است که قابلیت سنجش اختلاف فشار بین دو بخش مختلف از یک سیستم را فراهم می‌کند. این ابزار در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب، نیروگاه‌ها و حتی در سامانه‌های تهویه مطبوع ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استفاده از گیج اختلاف فشار باعث می‌شود اپراتورها بتوانند وضعیت فیلترها، پمپ‌ها، شیرها و بخش‌های مختلف خطوط لوله را به‌راحتی کنترل کرده و از عملکرد بهینه و ایمن سیستم اطمینان حاصل کنند. انتخاب صحیح و اصولی گیج اختلاف فشار متناسب با نیاز هر پروژه، در افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش هزینه‌های نگهداری نقش مؤثری دارد. در این مقاله به بررسی عملکرد، انواع، کاربردها، و نکات مهم در انتخاب و خرید گیج اختلاف فشار خواهیم پرداخت تا با شناخت بیشتر این تجهیز حیاتی، بهترین گزینه را برای مجموعه خود انتخاب کنید.

گیج اختلاف فشار (Differential Pressure Gauges) یا دی پی گیج DP Gauge ، یکی از تجهیزات پرکاربرد و رایج در اندازه گیری فشار به شمار می رود که برای اندازه گیری و نمایش اختلاف فشار بین دو نقطه از فرآیند مورد استفاده قرار می گیرد. اندازه گیری اختلاف فشار بین دو نقطه در فرآیند برای مقاصد مختلفی جهت کنترل و نظارت دقیق بر یک فرآیند و همچنین کاهش خطا و افزایش راندمان یک سیستم‌ صنعتی بسیار حائز اهمیت میباشد.

اندازه ‌گیری اختلاف فشار در هر جایی که تفاوت‌ های کوچک فشار می‌ تواند تأثیر قابل‌ توجهی  بر فرآیند داشته باشد ضروری است. به عنوان مثال برای نظارت بر افت فشار در فیلترها، صافی‌ها، جداکننده‌ها، شیرها و پمپ‌ها، نمایش سطح مایع در مخازن، تشخیص نشت‌های سیستم و اندازه‌گیری جریان مایع استفاده از گیج اختلاف فشار حائز اهمیت است.

در این صفحه به معرفی عملکرد و کاربردهای یک گیج اختلاف فشار میپردازیم. همچنین در ادامه به معرفی دو مدل بسیار پرمصرف و رایج از گیج های اختلاف فشار برند ویکا آلمان میپردازیم و مشخصات فنی آنها را تشریح خواهیم کرد.

عملکرد گیج اختلاف فشار

همانطور که اشاره شد گیج‌ های اختلاف فشار تجهیزاتی هستند که تفاوت فشار بین دو نقطه در یک سیستم را اندازه‌ گیری می‌ کنند. این گیج ها دارای دو پورت ورودی و یک المنت اندازه گیری یا حسگر فشار معمولآ دیافراگمی یا بیلوز می باشند.

 که یک پورت برای اندازه گیری قسمت پرفشار فرآیند High Pressure و یک پورت برای اندازه گیری قسمت کم فشار Low Pressure میباشد. هریک از این پورت ها به یک طرف المنت اندازه گیری (دیافراگم) وارد شده و اختلاف ناشی از این دو مقدار باعث تغییر شکل دیافراگم و متعاقبآ نمایش مقدار اختلاف فشار توسط صفحه نمایش گیج خواهد شد. به عنوان مثال اگر فشار در قسمت فشار بالا 200psi  و در قسمت کم فشار  50psi باشد، اختلاف فشاری که گیج نمایش میدهد معادل 50psi خواهد بود.

کاربردهای گیج اختلاف فشار

همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم گیج های اختلاف فشاری دارای کاربردها و مزایای متعددی میباشند و استفاده از آنها در صنایع بسیار متداول و رایج میباشد. در ادامه به برخی از کاربردهای این نوع از گیج های فشار اشاره خواهیم کرد:

• نظارت بر فیلترها: یکی از مهمترین کاربردهای گیج های اختلاف فشاری نظارت بر فیلتراسیون است. هنگامی که کارتریج فیلتر شروع به مسدود شدن با آلاینده ها می کند، فشار بین پورت های ورودی و خروجی افزایش می یابد و متعاقبآ راندمان کاهش خواهد یافت. هنگامی که فشار تفاضلی به حد معینی می رسد اپراتور متوجه خواهد شد که زمان تعویض فیلتر فرا رسیده است و جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به سیستم جهت تعویض فیلتر اقدام میکند.
• تشخیص رسوب در خطوط لوله: با استفاده از گیج های اختلاف فشار میتوان وجود رسوب و گرفتگی در خطوط لوله را نی تشخیص داد.
• تشخیص نشتی در خط لوله: تشخیص نشتی در یک سیستم یکی از کاربردهای کمتر شناخته شده برای گیج های اختلاف فشاراست. به سادگی اندازه گیری فشار تفاضلی بین یک مخزن بالقوه نشتی و یک مخزن مرجع می تواند تعیین کند که آیا در مخزن مورد نظر نشتی وجود دارد یا خیر.

در ادامه به معرفی گیج های اختلاف فشاری ویکا مدل 732.31 و 732.51 میپردازیم:

گیج اختلاف فشار ویکا مدل 732.31

کاربردها:

1. مناسب اندازه گیری فشار سیالات تهاجمی غیر ویسکوز(غلیظ) و سیالات غیر قابل کریسیتال شدن (یخ زدگی)
2. مناسب کنترل و مانیتور کردن عملکرد پمپ
3. مناسب مانیتور کردن گرفتگی فیلترها
4. مناسب اندازه گیری سطح در مخازن سربسته

مشخصات ویژه:

1. قابلیت اندازه گیری اختلاف فشار از رنج های کوچک 0 تا 16 میلی بار گرفته تا رنج های بزرگ 0 تا 40 بار
2. قابلیت عملکرد در فشار بالا تا رنج 40 بار
3. مدل های 732.31 و 733.31 دارای قاب با سطح ایمنی S3 بر اساس استاندارد EN837 هستند.
4. قسمت در تماس با سیال (chamber) بطور کاملآ جوش داده شده میباشد.

گیج های اختلاف فشاری ویکا مدل 732.31 با استاندارد های EN837-3 طراحی و تولید شده و در انواع رنج ها و واحدهای اندازه گیری تولید میشوند. این مدل گیج های اختلاف فشاری در مدل های صفحه خشک و روغنی (733.31) نیز موجود هستند که با توجه به نوع کاربری انتخاب و خریداری میشوند.

 در ادامه به مشخصات فنی این مدل گیج اختلاف فشار اشاره میکنیم:

سایز صفحه نمایش:

• 100 میلیمتر (4 اینچ)
• 160 میلیمتر (6 اینچ)

متریال دیافراگم:

• برای گیج های با رنج کمتر از 250 میلی بار از استیل 316
• برای گیج های بیشتر از 250 میلی بار از متریال اینکونل

متریال قاب:

• استیل 304
• استیل 316

کلاس دقت:

• 1
• 6
• 5

رنج های قابل اندازه گیری:

• 0 تا 2500 میلی بار
• 0 تا 40 بار
• 0 تا 2500 کیلوپاسکال
• 0 تا 600 پی اس آی
• 0 تا 250 اینچ آب

سایز اتصال پورت ها:

• G 1/4
• G 1/2
• ¼ NPT
• ½ NPT

محدوده دمایی سیال:

• -20 تا 100 درجه سانتیگراد
• -20 تا 120 درجه سانتیگراد
• -20 تا 150 درجه سانتیگراد

درجه حفاظتی نفوذ:

• IP54
• IP65
• IP66

گیج اختلاف فشار ویکا مدل 732.14 و 762.14

کاربردها:

1. مناسب اندازه گیری فشار سیالات تهاجمی غیر ویسکوز(غلیظ) و سیالات غیر قابل کریسیتال شدن (یخ زدگی)
2. مناسب کنترل و مانیتور کردن عملکرد پمپ
3. مناسب مانیتور کردن گرفتگی فیلترها
4. مناسب اندازه گیری سطح در مخازن سربسته

مشخصات ویژه:

1. قابلیت اندازه گیری طیف وسیعی از رنج های اختلاف شامل از 1- تا 30 بار گرفته تا 0 تا 40 بار
2. قابلیت عملکرد در فشار های بسیار بالا (استاتیک پرشر) از 40 بار تا 650 بار (قابل انتخاب)
3. دارای عملکرد دمپر عقربه نمایشگر توسط سیال قابل انتقال داخل چمبر
4. مدل های 762.14 و 763.14 دارای متریال مونل هستند.

گیج های اختلاف فشاری ویکا مدل 732.14 با استاندارد های EN837-3 طراحی و تولید شده و در انواع رنج ها و واحدهای اندازه گیری تولید میشوند. این مدل گیج های اختلاف فشاری در مدل های صفحه خشک و روغنی (733.14) نیز موجود هستند که با توجه به نوع کاربری انتخاب و خریداری میشوند.

 در ادامه به مشخصات فنی این مدل گیج اختلاف فشار اشاره میکنیم:

سایز صفحه نمایش:

• 100 میلیمتر (4 اینچ)
• 160 میلیمتر (6 اینچ)

متریال دیافراگم:

• برای گیج های مدل 732.14 و 733.14 از استیل 316 و هستلوی276
• برای گیج های مدل 762.14 و 763.14 از متریال هستلوی 276 و مونل 2.4360

متریال قاب:

• استیل 304
• استیل 316

کلاس دقت:

• 1
• 6
• 5

رنج های قابل اندازه گیری:

• 0 تا 2500 میلی بار
• 0 تا 40 بار
• 0 تا 4000 کیلوپاسکال
• 0 تا 600 پی اس آی

سایز اتصال پورت ها:

• G 1/4
• G 1/2
• ¼ NPT
• ½ NPT

محدوده دمایی سیال:

• -20 تا 100 درجه سانتیگراد
• -20 تا 200 درجه سانتیگراد

درجه حفاظتی نفوذ:

• IP54
• IP65
• IP66

سوالات متداول

۱. گیج اختلاف فشار چه کاربردهایی دارد و مهم‌ترین محل‌های نصب آن کدام است؟

پاسخ:

گیج اختلاف فشار برای اندازه‌گیری اختلاف فشار بین دو نقطه‌ی مختلف در یک سیستم استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربردها شامل کنترل سلامت فیلترها، مانیتورینگ تمیزی فیلتر هوا یا گاز، پایش عملکرد سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC)، اندازه‌گیری جریان سیال در خط لوله‌ها و استفاده در کلین‌روم‌ها و هواسازهای صنعتی است.

۲. انواع گیج اختلاف فشار موجود در بازار چه هستند و هر نوع برای چه کاربردی مناسب است؟

پاسخ:

مهم‌ترین انواع گیج اختلاف فشار عبارتند از:

• گیج دیافراگمی: دقت متوسط، مناسب برای فشارهای پایین و سیالات غیرخورنده.
• گیج کپسولی: عملکرد عالی برای اختلاف فشار بسیار کم، کاربرد اصلی در گازها و هوا.
• گیج پیستونی (پیستون‌دار): تحمل فشار بالا، برای سیالات مایع یا سیستم‌های صنعتی سنگین.

انتخاب نوع بستگی به میزان اختلاف فشار، نوع سیال و محدودیت‌های فنی محیط نصب دارد.

۳. در انتخاب گیج اختلاف فشار باید به چه نکات کلیدی فنی توجه کرد؟

پاسخ:

مهم‌ترین نکات عبارتند از: بازه اندازه‌گیری (Range)، دقت (Accuracy)، نوع اتصال (رزوه، فلنج)، جنس بدنه و بخش‌های مرطوب متناسب با سیال، درجه حفاظت محیطی (IP)، تحمل دما و فشار، ابعاد فیزیکی و وجود تاییدیه‌های صنعتی یا ضد انفجار در کاربردهای خاص.