گیربکس تجهیزاتی هستند که در صنعت با هدف انتقال قدرت از یک ماشین به ماشین دیگر استفاده می شوند. این وسایل با توجه به مکان و نوع کاربردشان دارای مشخصات خاصی هستند که آن ها را مناسب برای آن کاربرد کرده است. یکی از انواع پرکاربرد گیربکس ها, گیربکس آویز است. گیربکس آویز سری F که با عنوان شافت موازی نیز معروف است، در کاربردهایی که شرایط کاری مشکل است و فضای نصب محدود است بکار می‌رود، این دسته از گیربکس آویز در انواع مختلفی به بازار عرضه می‌شود. در این مقاله از پیکاتک به بررسی گیربکس آویز می پردازیم.
گيربكس چيست؟
چرخ دنده ها برای انتقال گشتاور و دور در یک مجموعه مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال در یک اتومبیل مجموعه گیربکس، گشتاور و دور را از موتور تحویل می گیرد و به چرخ ها انتقال می دهد. گیربکس ها بسته به نوع کاربرد برای تغییر دور، گشتاور و جهت چرخش مورد استفاده قرار می گیرند. گیربکس ها می توانند شامل دو چرخدنده یا بیشتر باشند. چرخ دنده ای که دور را از یک منبع خارجی دریافت می کند (مثال: الکتروموتور، توربین بادی، موتور ماشین و …) را چرخ دنده محرک و چرخ دنده ای که توسط چرخ دنده اول در حال چرخش است را چرخ دنده متحرک می نامند. در صورتیکه تعداد دور ورودی گیربکس به تعداد دور خروجی گیربکس تقسیم شود، عدد بدست آمده را نسبت تبدیل گیربکس می نامند. این تجهیزات در صنعت انواع مختلفی دارند که یکی از آن ها گیربکس آویز است که در ادامه به معرفی آن می پزدازیم.
گیربکس آویز چیست؟
گیربکس آویز یکی دیگر از ابزار آلات صنعتی از انواع گیربکس می باشد. این نوع از گیربکس به علت قرار گیری شافت ها به صورت موازی با نام گیربکس شافت موازی نیز در بازار شناخته می شود. گیربکس آویز مانند گیربکس هلیکال از تعدادی چرخ دنده ی هلیکال یا مارپیچ تشکیل شده است. با این تفاوت که در گیربکس آویز، محور ورودی و خروجی به صورت موازی و در یک صفحه قرار گرفته اند. همچنین این گیربکس دارای محور های موازی می باشد که این محورها توانایی ایجاد نسبت های تبدیل بالا را دارا می باشند و امکان گشتاور های بسیار بالا را فراهم می آورد. این نوع از گیربکس به علت نوع خاص طراحی آن و امکان نصب آن روی شفت خروجی در برخی صنایع مانند جرثقیل ها و میکسرها کاربرد فراوان دارد.
.jpeg)
مشخصات گیربکس آویز
مشخصات گیربکس آویز، به شرح زیر میباشد:
- امکان نصب آن در هشت حالت مختلف،که نصب آن را در بسیاری از کاربردها با سهولت فراوان همراه کرده است.
- این نوع از گیربکس در انواع فلنچ دار ، پایه دار و شافت دار تولید و عرضه می شوند.
- وجود حجم بالای روغن در این نوع گیربکس سبب خنک سازی مناسب و در نتیجه کاهش استهلاک می شود
- استحکام و مقاومت بالا
- وجود دامنه ی وسیع نسبت های تبدیل ، قدرت بالا و …..
مزایا گیربکس آویز
گیربکس آویز یا شافت موازی به دلیل ساختار خاص خود از مزایای زیادی مانند راندمان بالا، قابلیت نصب در جهات مختلف، عمر بالا و ... برخوردار است. چرخدنده های گیربکس آویز مشابه چرخ دنده های گیربکس هلیکال میباشد به همین جهت در صنایع مختلفی چون فولاد، پلاستیک، بتن، بسته‌بندی، نساجی و ... کاربرد فراوان دارد. گیربکس شافت موازی همانند گیربکس هلیکال از تعدادی دنده مورب شکل تشکیل‌شده است اما به دلیل موازی بودن محورهای انتقال قدرت امکان انتقال گشتاور بالارو فراهم می‌سازد، همچنین ساختار مورب شکل چرخ‌دنده‌ها سبب می‌شود تا تعداد دنده‌های درگیر در یکدیگر نسبت به چرخدنده ساده افزایش یابد همین امر موجب افزایش راندمان گیربکس آویز( گیربکس شافت موازی ) می‌شود.
.jpeg)
کاربرد گیربکسهای آویز
گیربکس آویز، دارای کاربری های بسیاری در صنایع می باشند. از جمله این کاربری ها می توان
- صنایع فولاد
- صنایع نظامی
- صنایع سیمان
- صنایع نیروگاهی
- صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
- صنایع کاشی و سرامیک
- صنایع آب و فاضلاب
- صنایع سیمان و فولاد
- جرثقیل و وینچ های سقفی
- میکسرها ، آسیاب ها
- کرین ها ، نوار نقاله و …..
ساختار گیربکس آویز
در ساختار گیربکس آویز همانند گیربکس حلزونی یک محور به‌عنوان محرک و محور دیگر به‌عنوان محور انتقال نیرو عمل می‌کند، با این تفاوت که در گیربکس حلزونی گیربکس دو محور با 90 درجه اختلاف جهت دارد، درحالی‌که در گیربکس آویز تعداد محورها از 2 محور تا 8 محور متغیر است و هردو محور ورودی و خروجی در یک‌جهت هستند با اختلاف فاصله عمودی. در گیربکس آویز اگر تعداد محورهای و مراحل کاهش دور زوج باشد جهت دوران ورودی و خروجی معکوس یکدیگر خواهد بود ولی اگر تعداد محورها و مراحل فرد باشد جهت دوران ورودی و خروجی یکسان خواهد بود.
نحوه نصب
این نوع گیربکس به لحاظ شکل ظاهری خاص خود قابلیت نصب در 6 جهت مختلف را دارد. این محصول را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی مانند فلانچ ورودی، پایه و رابط به الکتروموتور متصل نمود. شافت خروجی این مدل نیز (گیربکس شافت موازی) در دو نوع هالو شافت و سالید شافت در دسترس است، که در هر دوطرف گیربکس قابلیت اتصال مصرف کننده وجود دارد در برخی از کاربردهای نیاز است تا گیربکس ترمز دار باشد که کارخانه‌های مختلف روی خود گیربکس به‌صورت سفارشی تولید می‌کنند.
.jpeg)
گیربکس آویز جرثقیلی چیست؟
این سری از گیربکس های آویز از نظر ساختار و چیدمان چرخ دنده ها همانند گیربکس هلیکال و کرانویل می باشند با این تفاوت که دارای تعداد دنده و محور بیشتری هستند و همین امر سبب می شود تا گشتاور و نسبت تبدیل بالاتری نسبت به سایر گیربکس ها ایجاد کند. در مواردی که دستگاه تعداد دفعات استپ استارت بالایی همانند چرثقیل های سقفی دارد و یا به صورت دائم کار است این سری از گیربکس های آویز جرثقیلی می تواند گزینه مناسبی برای طراحان و مصرف کنندگان باشد. در گیربکس آویز جرثقیلی از چندین محور موازی برای انتقال گشتاور استفاده شده است و این روند سبب می شود که میزان انتقال گشتاور افزایش یافته و همینطور نسبت تبدیل در این محصول نیز به دلیل چند محور بوده بالاتر از گیربکس هلیکال است. در گیربکس آویز جرثقیلی حجم بالایی از روغن به کار رفته است و خنک کاری به طور دقیقی انجام شده و این روند سبب می شود که استهلاک گیربکس آویز کمتر می شود. به طور کلی این وسیله در جرثقیل های سقفی و همینطور میکسر ها بسیار پر کاربرد هستند. اجزای اصلی این وسیله صنعتی شامل پوسته محور، چرخ دنده و بیرینگ است. جنس ساختمان به کار رفته در این نوع از گیربکس های صنعتی, پوسته چدنی یا فولادی بوده و همینطور از دنده های فولادی و محور فولادی برای این محصول استفاده شده است. این سری از گیربکس ها دارای کاربرد فراوانی در صنایع گوناگون هستند کلیه چرخ دنده ها از جنس فولاد سخت کاری شده و ضد سایش هستند و جنس بدنه از چدن و برای دستگاه هایی که دارای شوک و ارتعاش بالا هستند, طراحی شده است. از دیگر مزایا این ابزار می توان به طول عمر بالا و تعمیر و نگهداری بسیار آسان ان اشاره کرد.
انواع گیربکس آویزجرثقیلی
گیربکس های آویز جرثقیلی در اصطلاح صنعتی به گیربکس سری F-FF-FH-FA شناخته می شوند و دارای انواع زیر هستند :
- سری F (دارای خروجی شافت دار تو پر)
- سری FA ( دارای شافت خروجی هالو تو خالی )
- سری FH ( دارای خروجی هالو تو خالی بدون جای خار که به وسیله شرینگ دیسک فیکس می شود )
- سریFF ( دارای خروجی شافت تو پر و فلنج نصب ) می باشد و در مواردی که محدودیت فضا برای نصب گیربکس وجود داشته باشد. این سری به دلیل داشتن تنوع در جهت نصب, می تواند بسیار مناسب باشد.
لینک های مرتبط :
