یک از ابزارآلاتی که در صنعت کاربرد گسترده ای دارند, گیربکس ها هستند. یکی از انواع گیربکس های پرکاربرد در صنایع مختلف, گیربکس حلزونی است. گیربکس های صنعتی انواع متفاوتی دارند که هر یک کاربرد و خواص منحصر بفردی دارند. همچنین از جنس های فولاد، برنز و غیره ساخته شدهاند. در این مقاله از پیکاتک به بررسی گیربکس حلزونی و مشخصات آن می پردازیم.
گیربکس حلزونی چیست؟
گیربکس های حلزونی از نوع گیربکس های دو دنده هستند. این گیربکس ها از دو قسمت مارپیچ و دنده تشکیل شدهاند که قسمت مارپیچ از جنس فولاد و همچنین جنسه دنده از جنس برنز ساخته شده است. زاویه خروجی گیربکس های حلزونی به صورت 90 درجه می باشد و به همین دلیل این گیربکس را به نام گیربکس 90 درجه نیز میشناسند و به دلیل اینکه این نوع گیربکس ها بسیار نرم کار می کنند, کاربردهای متفاوت و متنوعی دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد. گیربکس حلزونی را میتوان پرمصرفترین گیربکس در سالهای اخیر در ایران به شمار آورد. نصب عمودی و 90 درجه، سهولت استفاده، در دسترس بودن، برگشتناپذیر بودن و قیمت پایین ازجمله مزایای گیربکس حلزونی است. در عوض راندمان پایین را میتوان بزرگترین ایراد گیربکس حلزونی دانست. گیربکس یا چرخ دنده از جمله قطعاتی است که امروزه در ماشین آلات صنعتی از کاربرد فراوانی برخوردار هستند. در میان انواع گیربکس ها ، در مکانی که نیاز به کاهش سرعت بالاست از گیربکس های حلزونی استفاده می شود. گیربکس های حلزونی همچنین دارای دو ویژگی مهم دیگر هستند که استفاده از آنها را برای مصرف کنندگان لازم می دارد. اول در مکان هایی که فضا محدود است و نمی توان فضای زیادی به کاهنده سرعت اختصاص داد. دوم زمانی که دو محور ورود و خروج گیربکس به هر دلیلی نمی توانند در یک راستا قرار بگیرند.
مزایا گیربکس حلزونی
- گیربکس حلزونی در انواع متفاوت پایه دار ، فلنچ دار و هالو شافت وجود دارد.
- جنس پوسته گیربکس های حلزونی آلومینیومی می باشد که در مقابل ارتعاشات مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می دهد.
- از مزایای گیربکس حلزونی میتوان به تعمیر و نگهداری آسان این نوع گیربکس اشاره نمود
- راهاندازی این نوع گیربکس ها نیز بسیار نرم می باشد و به همین دلیل سر و صدای بسیار کمی دارند.
- از دیگر مزایای آن راندمان گشتاور خروجی بالا و غیره می توان اشاره کرد.
کاربرد گیربکس حلزونی
اصولا برای بالابر صنعتی با توجه به ویژگیهای ساختاری از گیربکسهای حلزونی استفاده میشود به این دلیل که یکی از مهمترین ویژگیهایی که گیربکس بالابر باید داشته باشد, قابلیت قفل شدن یا برگشتناپذیری است. این قابلیت در گیربکس حلزونی وجود دارد به این صورت که اگر موتور بایستد، بالابر در نسبتهای (40 تا 80) بهجای خود برنمیگردد و همانجا متوقف میشود. این ویژگی برای عدم ایجاد خطر برای بار یا فردی که روی بالابر قرار دارد ضروری است و از طرفی برای ساخت بالابر بسیار کمک میکند.به دلیل تنوع بالای گیربکسهای حلزونی و همچنین تنوع بالا در نحوه نصب گیربکسها, گیربکسهای حلزونی بهترین گزینه برای استفاده در میکسرها میباشند. گیربکس های حلزونی، با توجه به مزیت ها و ویژگی های متفاوتی که دارند در صنایع مختلف کارایی دارند برای نمونه تعدادی از صنایع گیربکس حلزونی در آن ها کاربرد دارد را ذکر خواهیم کرد
- صنایع کاشی و سرامیک
- آسیاب های کوچک
- گیربکس حلزونی، جهت بلوک زنی
- صنایع غذایی و بسته بندی
- بالابر و آسانسور
- کمپرسورها
- ماشین آلات تراش
- دستگاه نانوایی
- گیربکس نوار نقاله
- گیربکس جهت کوره های صنعتی
گیربکس های صنعتی حلزونی کاربردهای متفاوتی در صنایع مختلف دارندکه ما در بالا فقط تعدادی از آنها را نام بردیم.
انواع گیربکس حلزونی
گیربکس های حلزونی، از قسمتهای مختلفی تشکیل شده که البته با توجه به نوع کارکرد و جنس به دستههای متفاوتی تقسیم میشود مانند گیربکس حلزونی، سری vf ،rvf و یا mvf و… که در ادامه هر یک از آنها را شرح خواهیم داد.به صورت کلی گیربکسهای حلزونی از یک پوسته حلزونی شکل و یک هاب کروی شکل و همچنین یک شافت و بلبرینگ تشکیل شده است.
گیربکس حلزونی vf
در این نوع گیربکسها انتقال حرکت به وسیله یک جفت شافت و چرخ دنده حلزونی صورت می گیرد. کاربرد گیربکس VF در صنایع کاشی و سرامیک,سیستمهای انتقال مواد, دیزل ژنراتورها, پمپهای سیلندری, ماشینهای بلوک و اجر, وزنده ها, هواکشها, کانوایر های کوچک, نوار نقالهها, آسیابهای کوچک, میکسرهای بشکه ای, خورد کنها, ماشینآلات غربالگری, همزنهای بتن, ماشینآلات بستهبندی, شیشه پرکنی, لرزاننده, کورههای صنعتی, گیربکس کانوایر, گیربکس نوار نقاله, گیربکس صنایع غذایی, نانوایی, بالابر, دستگاه جابجایی و موارد مشابه است.
گیربکس حلزونیrvf
نمونه ای از گیربکسهای حلزونی هستند که دارای یک جعبه تقلیل اولیه و یک جفت چرخ دنده مارپیچ هستند.
گیربکس MVF
در گیربکسهای سری MVF نحوه اتصال به موتور بهوسیله یک مادگی یا هالو شفت است که بهصورت مستقیم به تجهیز محرک که اغلب الکتروموتور است، متصل میشود، باید توجه داشت که آن وسیله محرکه باید حتماً دارای فلانچ باید که با فلانچ گیربکس MVF کوپل مستقیم شود. اما در گیربکس سری VF نحوه اتصال گیربکس به موتور بهوسیله کوپلینگ، تسمه پولی یا متصلکنندههایی ازایندست، انجام میپذیرد.
گیربکس FC
بهطورکلی باید گفت که هرجایی که در قسمت خروجی نیاز به نصب گیربکس بهصورت کوپل مستقیم باشد از گیربکسهای FC استفاده میشود که بارزترین مثال برای کاربرد اینگونه گیربکسها در میکسرهای بتن,دیگهای آشپزی لبنیات و... میباشد. جنس دنده و ماردون در گیربکسهای حلزونی معمولاً جنس ماردون از فولاد و دندههای گیربکس نیز از فسفر برنج ساخته میشوند.
ضریب تبدیل گیربکس
ضریب تبدیل یا نسبت تبدیل گیربکس یکی از مهم ترین پارامترهای اطلاعاتی گیربکس حلزونی میباشد. برای مثال گیربکس های حلزونی VF86 با دو ضریب تبدیل 48 به 1 و 56 به 1 به بازار عرضه می گردند. به این صورت که به ازای هر 48 دور گردش شفت خارجی یا همان محور ورودی گیربکس دنده بزرگ داخلی گیربکس 1 دور کامل و به همین صورت محور خروجی یا شفت داخلی گیربکس که در مرکز این دنده قرار دارد یک دور کامل خواهند چرخید.
نکات مهم در زمان نصب گیربکس حلزونی
- محل نصب گیربکس حلزونی، باید دارای استحکام کافی باشد تا از ارتعاش ان جلوگیری نمایید.
- اگر احتمال ضربه بار بیش از حد یا گریپاژ را می دهید از کویلنگهای هیدرولیکی محدود کننده های گشت اور خارجی وکلاج و... استفاده نمایید.
- جهت جلوگیری از بیرون امدن پولی , چرخ دنده,چرخ زنجیر,...در سطوح مقطع سوراخ های رزوه شده ای جهت بستن پیچو واشر وجود دارد.
- قبل از راه اندازی گیربکس حلزونی از تراز بودن دستگاه,کافی بودن سطح روغن و ویسکوزیته ان با توجه به بار مورد نظر اطمینان حاصل نمایید.
- هنگامی که گیربکس حلزونی، با گریس ترکیبی روغن کاری شده باشد نیازی به روغن کاری اولیه نیست و اگر از روغن معدنی استفاده شده باشد توصیه می شود روغن قبلی پس از 500 تا 1000 ساعت کار اولیه تخلیه و پس از شست و شوی محفظه ی ان را مجددا با روغن تمیز و تا سطح نرمال پر نمایید.سطح روغن رادر فواصل مقطع بازرسی پس از 4000 هزار ساعت کاران را تعویض نمایید.
راهنمای انتخاب گيربکس حلزوني
بهطورکلی برای انتخاب درست گیربکس صنعتی لازم است که اطلاعات زیر را داشته باشیم.
- نوع ماشینی که گیربکس برای آن انتخابشده است.
- الکتروموتور(نوع و مشخصات شامل توان ورودی,دور ورودی و خروجی)
- نوع انتقال قدرت بین موتور و گیربکس(مستقیم,کوپلینگ,کلاچ,واریاتور و...)
- دمای محیط
- شرایط محیط (گردوخاکی,یخزده,استوایی و...)
- آرایش محورها
- مقدار بار شعاعی و پیشران و علل آن
لینک های مرتبط :