گیربکس ها یکی از تجهیزات پرکاربرد در انواع مختلف صنایع هستند. این تجهیزات به طور کلی به دو بخش کاهنده و افزاینده تقسیم می شوند که هر کدام دارای انواع مختلفی هستند. یکی از انواع گیربکس های افزاینده, گیربکس پشت تراکتوری است که برای انتقال قدرت به گاردن تراکتور استفاده می شود. گیربکس پشت تراکتوری در نسبتهای مختلف در بازار یافت می شود و به مصرف کننده این اجازه را می دهد که به راحتی چرخ های عقب تراکتور را به گردش در می آورد. در این مقاله به معرفی و بررسی گیربکس پشت تراکتوری می پردازیم.
گیربکس چیست؟
امروزه استفاده از موتورهای الکتریکی نقش مهمی را در زندگی ما انسانها ایفا می کند؛ از موتور های کوچک در ساعت مچی و ویبره موبایل تا موتورهای غول پیکر موجود در صنایع. اما موتورهای الکتریکی معمولا سرعت چرخش بالا و قدرت پایینی دارند. این خاصیت موتورهای الکتریکی در برخی از کاربردها که قدرت بالاتر و سرعت چرخش پایین تری مورد نیاز است افراد را ملزم به استفاده از گیربکس ها می کند. در این مواقع نمی توان از موتورهای الکتریکی عادی استفاده نمود و باید قدرت و سرعت چرخش آنها را با استفاد از گیربکس ها تنظیم کرد. گیربکس که در زبان فارسی معادل آن “جعبه دنده “می باشد, ماشینی است که بعد از موتور، سر راه وسایل صنعتی قرار می گیرد و می تواند در ازای کاهش دور، گشتاور را افزایش دهد یا در ازای کاهش گشتاور، دور را افزایش دهد. گیربکس ماشینی است که برای انتقال توان مکانیکی از یک منبع تولید توان به یک مصرف کننده و هچنین برآورده ساختن گشتاور و سرعت دورانی مورد نیاز مصرف کننده به کار می رود. گیربکس در واقع یک واسطه بین منبع توان و مصرف کننده توان می باشد که بین منبع توان و مصرف کننده توان یک انعطاف پذیری بر قرار می کند.
مشخصات گیربکس
مشخصات گیربکس به شرح زیر است
- گیربکس ماشینی است که برای انتقال توان مکانیکی از یک منبع تولید توان به یک مصرف کننده و برآورده ساختن گشتاور و سرعت دورانی به کار می رود.
- گیربکس در واقع یک واسطه بین منبع توان و مصرف توان می باشد.
- گیربکس یا جعبه دنده ، بعد از موتور سر راه وسایل صنعتی قرار میگیرد.و می تواند با کم و زیاد کردن نسبت،توسط مکانیزم داخل گیربکس، گشتاور مورد نیاز دستگاه را بدست آورد.
- به دلیل هماهنگ بودن گشتاور و سرعت دورانی منبع تولید توان با مصرف کننده نیاز به ماشینی که بتواند این هماهنگی را به صورت یک واسطه برقرار کند امری ضروری به نظر میرسد.
- دستگاهی که این خواسته را می تواند تامین کند گیربکس نام دارد.
- گیربکسها معمولا توان و دور را از الکتروموتور گرفته ; و با توجه به ساختار چرخدنده ها،گشتاور و دور خروجی را تنظیم میکنند. گیربکس قادر است قدرت چرخش را افزایش و سرعت آن را کاهش دهد.
- هر چه نرخ کاهش سرعت در گیربکس بیشتر شود، قدرت آن بالاتر خواهد رفت.
- نرخ کاهش سرعت و افزایش قدرت گیربکس را می توان با تغییر سایز چرخ دنده های گیربکس تنظیم نمود.
کاربرد گیربکس
مهمترین کاربرد گیربکس ها ،کاهش دنده در تجهیزات موتوری است. زیرا اغلب یک موتور کوچک چرخان با سرعت زیاد می تواند قدرت کافی برای وسیله را تولید کند ولی گشتاور کافی را نمی‌تواند. بعنوان مثال پیچ گوشتی الکتریکی دنده کاهشی بسیار بزرگی دارد زیرا که نیاز به گشتاور پیچشی زیادی برای پیچاندن پیچ دارد. ولی موتور فقط مقدار کمی گشتاور در سرعت بالا تولید می کند. با دنده کاهشی سرعت خروجی کاهش اما گشتاور افزایش می یابد.
اجزای تشکیل دهنده گیربکس
اجزای تشکیل دهنده گیربکس به شرح زیر است:
- چرخ دنده‌ها ، اصلی ترین اجزاء گیربکسها، که با توجه به نوع گیربکس شکل و جنس متفاوتی دارند.
- شت بند (Seal) یا کاسه نمد ،برای حفاظت از عوامل خارجی; مثل گرد و غبار و همچنین نگهداری از روغن داخل پوسته استفاده میشود.
- درپوش کنترل روغن و بازبینی کاسه نمد
- یاتاقان(Bearing) برای تحمل بارهای شعاعی و محوری شافت های گیربکس استفاده می شوند.
- پوسته گیربکس که دنده ها درون آن قرار می گیرند و جنس آن معمولا از چدن ریخته گری می‌باشد.
- شافت های ورودی و خروجی
گیربکس صنعتی
در گیربکس های صنعتی اختلاف توان ورودی وخروجی به میزان راندمان آن گیربکس بستگی دارد، معمولا گیربکس های صنعتی راندمان بالایی دارند. بنابراین اگر فرض شود که راندمان گیربکس صنعتی 100 درصد باشد مقدار توان ورودی وخروجی یکسان خواهد بود. هر چه راندمان گیربکس در اثر خطاهای ساخت بیشتر کاهش یابد، توان تلف شده به پارامتر هایی چون دما، ارتعاش و صدا تبدیل خواهد گردید. کاربرد گیربکس های صنعتی در صنایع کشور بسیار زیاد می باشد و معمولا ، گیربکس های صنعتی جزء قطعات حساس و تجهزات گران قیمت محسوب می گردند، لذا تهیه و نگهداری این تجهیزات نیازمند آموزش های ویژه برای مهندسین و دست اندرکاران این صنایع می باشد. تغییرات سرعت و تغییرات گشتاور در گیربکس های صنعتی ایجاب می کند که مقوله ی طراحی، شامل دانش فنی، که تامین کننده هندسه قطعات و چرخ دنده ها، نوع متریال وتأمین مواد اولیه، سیکل عملیات حرارتی چرخ دنده ها و سیستم های نوین کنترل کیفیت و روش های مدرن اندازه گیری هندسه چرخ دنده ها بعد از ساخت و اینکه هر دستگاه مولد چرخ دنده توانایی تولید چرخ دنده، تا چه کلاس دقتی را دارا می باشد مورد توجه مهندسین و همچنین مدیران خرید این تجهیزات قرار بگیرد و آنها را در ارزیابی تأمین کنندگان این تجهیزات و قطعات توانمند سازد.
گیربکس افزاینده
این نوع گیربکس درصنایع مختلف کشور مخصوصا در صنایع نیروگاهی، پالایشگاهی و پتروشیمی که نیاز به گیربکس هایی با دور بالا می باشد, استفاده می شود. یکی از مهم ترین و پرکابردترین گیربکس های افزاینده, گیربکس پشت تراکتوری است که در ادامه آن را معرفی خواهیم کرد.
گیربکس پشت تراکتوری چیست؟
یکی از انواع گیربکس های صنعتی افزاینده پرکاربرد, گیربکس پشت تراکتوری است. گیربکس پشت نراکتوری بانسبت 1به3 و 1 به 2.5 موجود است. گیربکس پشت تراکتوری دور خروجی گاردون تراکتور را افزایش داده و برای راه اندازی پمپ پشت تراکتوری سانتریفیوژ یا گریز از مرکز از آنها استفاده می شود. از گیربکس پشت تراکتوری به همراه پمپ پشت تراکتوری با هدف آبیاری قطره ای در مناطقی که برق ندارد، انتقال پساب و مواردی مشابه نیز استفاده می شود. گیربکس پشت تراکتوری که به گیربکس افزاینده و گیربکس دور بالا نیز شهرت دارد به پشت تراکتور نصب شده و با استفاده از کوپلینگ به پمپ متصل می شود. گیربکس پشت تراکتوری در واقع یک نوعی از گیربکس های افزاینده با نسبت های متفاوت هستند که جهت تبدیل دور خروجی گاردن لازم, جهت راه اندازی پمپ ها را قادر می سازد به طور مجموع اجزای تشکیل دهنده این وسیله را می توان خلاصه کرد به ترکیبی از جعبه دنده و پمپ ها.
مشخصات
این گیربکس تغییر سرعت برای تراکتورهای کشاورزی و وسایل نقلیه مشابه دارای یک محفظه دراز است که به طور چرخان می تواند شفتهای ورودی و خروجی را بطور چرخ دنده, سوار کند که با چرخ دنده همراه است.
مزایا گیربکس پشت تراکتوری
ازمزایای این گیربکس ها می توان موارد زیر اشاره کرد
- قدرت بالا
- اطمینان بالا
- کیفیت بالا
- ساختاری محکم
کاربرد گیربکس پشت تراکتوری
عمده مصرف گیربکس های پشت تراکتوری در موارد زیر است:
- تراکتور ها
- کامیون ها
- ماشین آلات باربری
لینک های مرتبط :
