شیر صنعتی ( Valve ) وسیله‌ای است که برای قطع و وصل جریان سیال‌ها در خط لوله‌ها و شبکه‌های لوله‌کشی و محیط‌های صنعتی به کار میرود. شیر صنعتی در واقع یک وسیله مکانیکی است که طی یک فرآیند فشار و جریان سیال را کنترل می کند. شیرآلات صنعتی انواع مختلفی دارند که برای کاربرد های متفاوت به کار رفته می شوند. یکی از شیرآلاتی که برای سیالات گازی به کار رفته می شوند, شیر گاز تدریجی است که برای قطع و وصل جریان گازی به کار رفته می شود. در این مقاله از پیکاتک می خواهیم به شیر گاز تدریجی و مزایا و مشخصات آن را بررسی کنیم.
شیر گازی
شیر توپی یا گازی شیرهایی با حرکت چرخشی می باشند که در آنها از مجرابندی که به شکل کروی می باشد استفاده می شود که این مجرابند ها برای باز و بسته کردن جریان مورد استفاده قرار می گیرد. شیر گازی برای قطع و وصل جریان بکار برده میشود. بندآور شیرگازی بصورت یک کره است. شیر گازی در واقع همان شیر توپی یا ball valve می باشند که به علت عملکرد سریع این شیر ها در باز و بسته کردن شیر، بیشترین کاربرد این شیر ها در گازها می باشد که در ایران بیشتر به اسم شیر گازی شناخته می شود. عملکرد شیر گازی به صورت on/off می باشد به این معنی که شیر یا کاملا باز و یا کاملا بسته می باشد و نحوه عملکرد این شیر ها به این صورت است که یک توپ در داخل بدنه شیر در سر راه سیال قرار میگیرد و مانع از جریان سیال می گردد. زمانی که روزنه توپی به موازات مسیر سیال باشد و یا دسته اهرمی شیر گازی در امتداد شیر باشد، شیر باز است و زمانی که دسته اهرمی 90 درجه بچرخد و در خلاف مسیر جریان قرار بگیرد، شیر بسته می باشد. تعمیر، نگهداری و استفاده آسان شیر های توپی باعث استفاده وسیع آن ها در صنعت می گردد که با توجه به طرح و موارد مورد استفاده در آن ها تا فشار 1000 بار و دما تا 400 درجه سانتیگراد را پوشش می دهد. سایز این شیر ها معمولا از 25 میلیمتر تا 125 سانتی متر می باشد و بدنه ی ان شیر ها از متال و یا پلاستیک و یا متال با سرامیک ساخته می شود. شیر توپی نباید با چک ولو توپی اشتباه گرفته شود، چرا که چک ولو از یک توپ حجیم برای جلوگیری از برگشت ناخواسته ی جریان استفاده می کند.
شیر گاز تدریجی چیست ؟
شیر گازی تدریجی برای محافظت و کنترل هوا وگاز ورودی گاز مشعل و دیگر کاربرد های گازی استفاده می شود. شیر گازی تدریجی برای کاربرد های مختلف محافظتی و کنترلی داری متریال مختلف از قبیل استیل ، چدن ، شیشه ، سرامیک می باشد. شیر گازی تدریجی شیر ایمنی است که در حالت عادی بسته است ، با قابلیت باز شدن سریع یا تدریجی و داشتن بخش سریع قابل تنظیم جهت جریان ابتدایی گاز. وقتی فنر در موقعیت عدم کارکرد قرار میگیرد با اعمال کار بر روی دیسک، مسیر عبور گاز را بسته نگه میدارد. با ورود برق به بوبین، شیر گازی تدریجی به سرعت در بخش ابتدایی جریان باز میشود ، سپس بتدریج ، با سرعت قابل تنظیم. در زمان قطع برق ، شیر بسرعت بسته می شود.
کاربرد شیر گاز تدریجی
این نوع از دستگاه برای مسدود کردن هوا وگاز و کنترل تنظیم در مشعل اتمسفریک و یا مشعل های فن دار ، در کوره های صنعتی و در تمام تجهیزات گاز مناسب است که از شیر برقی گاز استفاده می کنند.کاربرد شیر گاز تدریجی در تمام فرایندهای صنعتی از جمله موارد زیر به کار میرود.
- تصفیه خانه ها
- کارخانجات
- نیروگاهها
- پتروشیمی ها
- پالایشگاهها
- سیستم های تهویه مطبوع
- فرایندهای هسته ای
- خطوط انتقال سیال
استفاده در مشعل های گازی
مشعلهای گازسوز برای احتراق گاز طبیعی و گاز مایع طبق استاندارد ملی 7595 طراحی و تولید می گردند.پروانه انها عمدتا بر روی محور موتور نصب شده و از نظر مکانیکی بالانس شده است و دارای عملکرد یکنواختی می باشد. مقدار هوای لازم برای احتراق مناسب توسط دریچه هوا کنترل می شود. ضمنا مشعل مجهز به کلید کنترل هوا می باشد تا در هنگامی که فشار هوای ورودی به مشعل از مقدار معین کمتر شود، مشعل به طور خودکار خاموش گردد. جریان گاز نیز بوسیله یک شیر تدریجی گاز, بطور خودکار قطع و وصل می گردد. همچنین مشعل مجهز به کلید کنترل فشار می باشد تا در هنگامی که فشار گاز ورودی به مشعل از مقدار معین کمتر شود ، مشعل بطور خودکار خاموش گردد. به منظور پایدار کردن شعله مشعل های گازسوز و اختلاط بهتر گاز با هوای احتراق ، یک شعله پخش کن با پره های مناسب در جلو نازل تعبیه شده است . مخلوط گاز و هوا توسط جرقه ای که بوسیله ترانس با ولتاژ بالا بین الکترودهای جرقه ایجاد می شوند, مشتعل گردد. طراحی بصورتی است که امواج تولید شده در اثر جرقه با امواج رادیویی و یا تلوزیونی تداخل نمیکند . کنترل و نظارت شعله بر اصل یونیزاسیون استوار است و با برقراری شعله و پایداری آن جرقه بطور خودکار قطع می گردد.
مزایایی شیر گاز تدریجی
این شیرها به علت ساختمان ساده ی آن, بسیار ارزان قیمت می باشد در حالیکه سرعت عملکرد بالایی دارد. شیر های گازی تدریجی بسیار با دوام هستند و عملکرد فوق العاده ای حتی پس از سیکل های متعدد خواهند داشت. هم چنین این شیر ها بسیار مطمئن می باشند و حتی بعد از مدت زمان زیادی که کار نکرده اند یه صورت قابل اطمینانی بسته می شوند.در ادامه به برخی مزایا و ویژگی های این شیرالات اشاره می کنیم :
- سرعت در انجام کار
- قابلیت اعتماد بالا
- قطع و وصل سریع و مطمئن
- زمان سرویس دهی طولانی
- طراحی یکپارچه
- جریان برق مصرفی کم
- بهترین کارایی در مینیمم و ماکزیمم اختلاف فشار جهت عمل کردن
- بهترین طراحی دیافراگم برای جریان های بسیار بالا
- پاسخ سریع در مقایسه با دیگر شیرآلات صنعتی که برای سیالات مایع استفاده می شوند.
- جریان برق مصرفی کم
- دسترسی راحت به اجزاء درونی جهت آسان کردن تعمیرات و نگهداری
اجزای تشکیل دهنده شیر گازی تدریجی
شیر گاز تدریجی از دو قسمت اصلی بدنه ( شیر اصلی) و سولونوئید( بوبین) تشکیل شده است. قسمت سولونوئید خود شامل سیم پیچ ، میله آهنی، فنر ، شیر کنترلی و کانل کنترلی می باشد . شیر اصلی از ورودی، خروجی، دیافراگم و فنر دیافراگم تشکیل می شود.در موقع فعال بودن شیر ، همواره جریان بسیار کمی از سیال از مجرا و شیر کنترلی عبور می کند. در این نوع شیرآلات از آب بند های لاستیکی یا فلزی برای آب بندی جاهای مختلف استفاده می شود.یک فنر (فنر دیافراگم) نیز برای باز یا نگه داشتن دیافراگم درمواقع غیر فعال بودن ولو استفاده می شود.اجزایی تشکلی دهنده به طور خلاصه :
-
- اصلی بدنه (شیر اصلی)
- ورودی
- خروجی
- دیافراگم
- فنر دیافراگم
- سولونوئید( بوبین)
- سیم پیچ
- میله آهنی
- فنر
- شیر کنترلی
- کانل کنترلی
- اصلی بدنه (شیر اصلی)
لینک های مرتبط :
