شیر یکطرفه استیل (Stainless Steel Check Valve) که با نام هایی مانند شیر خودکار یا چک ولو نیز شناخته می شود، یکی از پرکاربردترین تجهیزات کنترلی در سیستم های لوله کشی و فرآیندی است. این شیر با بدنهای از استنلس استیل 304 یا 316 ساخته می شود و وظیفه اصلی آن جلوگیری از بازگشت سیال در خطوط جریان است.
فولاد ضدزنگ یا استنلس استیل (Stainless Steel) به دلیل مقاومت فوق العاده در برابر خوردگی، دماهای بالا و فشار زیاد، انتخابی ایده آل برای صنایع حساس به شمار می رود. این شیرها بدون نیاز به اپراتور یا نیروی محرکه خارجی (مثل اکچویتور) و به صورت کاملاً خودکار فقط بر اساس فشار و جهت جریان سیال عمل می کنند.

عملکرد شیر یکطرفه استیل به گونهای است که فقط اجازه عبور سیال در یک جهت مشخص (جهت مجاز جریان) را میدهد. در زمان عبور سیال با فشار کافی، مکانیزم داخلی شیر که می تواند شامل دیسک، توپ یا فنر باشد باز شده و جریان عبور می کند. به محض کاهش فشار یا تلاش سیال برای برگشت، فشار معکوس باعث بسته شدن مکانیزم داخلی و مسدود شدن مسیر جریان می شود.
این ویژگی از بازگشت سیال به مسیر اولیه (مثلاً به سمت پمپ یا کمپرسور) جلوگیری کرده و مانع بروز مشکلاتی مانند آسیب به پمپ یا ایجاد ضربه قوچ می شود. توجه نمایید که برای باز شدن شیر یکطرفه استیل، به حداقل فشار مشخصی نیاز است که در صنعت به آن فشار ترک خوردگی (Cracking Pressure) گفته می شود و در صورت کمتر بودن فشار، شیر بسته می ماند و از برگشت یا عبور ناخواسته سیال جلوگیری می کند.
شیرهای یکطرفه استیل با توجه به طراحی مکانیزم داخلی و نوع کاربرد در مدل های مختلفی تولید می شوند. هر کدام از این مدلها ویژگی ها، مزایا و محدودیت های خاص خود را دارند که باید با توجه به شرایط فرآیند انتخاب شوند. در ادامه به معرفی انواع رایج شیر یکطرفه استیل می پردازیم:
این مدل یکی از پرکاربردترین انواع شیر یکطرفه استیل است که عملکرد آن شامل یک دیسک چرخان سوار بر یک لولا (Hinge) می باشد. در حالت عادی، دیسک به کمک وزن خود یا یک فنر ضعیف در وضعیت بسته قرار دارد. با ورود سیال در جهت مجاز، فشار آن دیسک را به عقب (سمت بدنه شیر) هل می دهد و مسیر عبور باز می شود. با کاهش فشار یا برگشت جریان، نیروی معکوس و وزن دیسک باعث بسته شدن مسیر می گردد.

در این نوع، یک فنر از جنس استیل ضدزنگ مکانیزم داخلی را کنترل می کند و دیسک یا صفحه داخلی را به سمت نشیمنگاه (Seat) فشار می دهد. با ورود سیال و ایجاد فشار کافی، نیروی فنر فشرده می شود و مسیر باز می گردد. هنگامی که فشار کاهش یابد یا جریان معکوس شود، فنر به موقعیت اولیه بازگشته و مسیر را بهسرعت می بندد.

این مدل دارای دیسک کوچکی است که بین دو فلنج در مسیر جریان قرار میگیرد. طراحی آن فشرده و وزن کمی دارد و معمولاً برای کاربردهای فشار بالا و محیطهایی با محدودیت فضا به کار می رود. با عبور سیال، دیسک از جایگاه خود جدا شده و مسیر باز می شود. در لحظه کاهش فشار یا تغییر جهت جریان، دیسک به سرعت به نشیمنگاه برمی گردد.

در این نوع، یک گوی (Ball) که معمولاً از جنس فلز، لاستیک یا پلاستیک تقویت شده ساخته می شود روی نشیمنگاهی مخروطی یا شیب دار قرار دارد. در حالت عادی، توپ مسیر را مسدود می کند. با ایجاد فشار در جهت مجاز، توپ از نشیمنگاه جدا شده و جریان عبور می کند. پس از کاهش فشار یا تغییر جهت، توپ مجدداً به جایگاه خود بازمیگردد و مسیر بسته می شود.
.webp)
انتخاب متریال در شیر یکطرفه استیل نقش بسیار مهمی در طول عمر و کارایی آن دارد. استنلس استیل به دلیل مقاومت عالی در برابر خوردگی، استحکام مکانیکی بالا و پایداری در شرایط دمایی و فشاری مختلف، پرکاربردترین جنس برای ساخت این شیرها می باشد. دو گرید رایج آن SS304 و SS316 هستند که هر یک ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
این گرید، پرکاربردترین نوع فولاد ضد زنگ در ساخت چک ولو است و تعادل مطلوبی بین خواص مکانیکی و مقاومت در برابر خوردگی عمومی ارائه می دهد. SS304 گزینه ای مناسب برای کاربردهایی است که در معرض سیالات اسیدی یا قلیایی ضعیف و همچنین محلول های نمکی ملایم قرار دارند. دوام بالا و قیمت اقتصادی، این آلیاژ را به انتخابی محبوب در بسیاری از واحدهای صنعتی تبدیل کرده است.
این آلیاژ با دارا بودن عنصر مولیبدن، از مقاومت بسیار بالاتری در برابر خوردگی به ویژه در سیالات حاوی یون کلراید برخوردار است. کاربردهای عملی آن شامل صنایع دریایی، واحدهای فرآوری شیمیایی، و صنایعی است که در معرض آب دریا یا محلول های نمکی و خورنده قرار دارند. داشتن استحکام و ماندگاری بیشتر در شرایط سخت، SS316 را به انتخابی برتر برای سیالات خورنده تبدیل می کند. در انتخاب متریال بدنه، دیسک، نشیمنگاه (Seat) و فنر باید موارد زیر را در نظر گرفت:
.webp)
استفاده از شیرهای یکطرفه استیل مزایای فراوانی را برای سیستمهای پایپینگ به همراه دارد که منجر به افزایش ایمنی، قابلیت اطمینان و طول عمر تجهیزات میشود:

شیر یکطرفه استیل به دلیل مقاومت فوق العاده در برابر خوردگی، دمای بالا و فشار زیاد، در طیف گستردهای از صنایع و تأسیسات مورد استفاده قرار می گیرد. اصلی ترین وظیفه آن جلوگیری از بازگشت سیال و حفظ جهت جریان است که این ویژگی آن را به یکی از اجزای حیاتی سیستم های لولهکشی و فرآیندی تبدیل کرده است.
در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، این شیرها برای حفاظت از پمپ ها، کمپرسورها و تجهیزات حساس به کار می روند تا از برگشت جریان و ایجاد فشار معکوس جلوگیری شود. در این کاربردها، استفاده از استیل 316 به دلیل مقاومت بالاتر در برابر کلرایدها و مواد شیمیایی خورنده، متداول تر است.
شیر یکطرفه استیل 304 یا 316 در صنایع غذایی و دارویی نقش کلیدی در تضمین بهداشت و جلوگیری از آلودگی را دارد. این شیرها قابلیت شست و شوی مکرر با بخار یا محلول های شیمیایی را داشته و بدون تغییر کیفیت، سال ها عملکرد قابل اعتماد ارائه می دهند.
.webp)
در فرآیند انتخاب شیرهای یکطرفه با متریال استیل علاوه بر قیمت و برند سازنده، پارامترهای مهم زیر را در نظر بگیرید:
.webp)
فروشگاه تخصصی پیکاتک بهعنوان یکی از بزرگترین مراکز عرضه شیرآلات صنعتی و تجهیزات ابزار دقیق، مجموعهای کامل از انواع شیر یکطرفه استیل را در سایزها، مدلها و برندهای معتبر ارائه می دهد. تنوع بالای محصولات پیکاتک به شما این امکان را می دهد که برای هر نوع پروژه – از خطوط انتقال آب و بخار گرفته تا کاربردهای حساس صنعتی – دقیقاً همان مدلی را انتخاب کنید که با نیاز و شرایط کاری شما همخوانی دارد.
چه به دنبال شیر یکطرفه ارزان و اقتصادی برای پروژههای کوچک باشید و چه نیاز به چک ولو پیشرفته با متریال مقاوم برای محیطهای خورنده داشته باشید، پیکاتک پاسخگوی هر دو گروه نیاز است. در فروشگاه آنلاین پیکاتک، شما به راحتی می توانید انواع شیر یکطرفه استیل را بررسی، مشخصات فنی و قیمت روز آنها را مشاهده کرده و تنها با چند کلیک سفارش خود را ثبت کنید. علاوه بر این، تیم مشاوران خبره پیکاتک آماده هستند تا به صورت رایگان بهترین مدل متناسب با فشار کاری، نوع سیال و شرایط پروژه شما را پیشنهاد دهند.
اگر قصد خرید شیر یکطرفه استیل با کیفیت بالا و قیمت رقابتی را دارید، همین حالا با کارشناسان ما در پیکاتک با شماره 88109770-021 تماس بگیرید. در کوتاه ترین زمان، پیش فاکتور، مشخصات کامل فنی و مشاوره تخصصی محصول برای شما ارسال خواهد شد.

شیر یکطرفه استیل چیست و چه کاربردی دارد؟
شیر یکطرفه استیل نوعی شیر خودکار است که تنها اجازه عبور سیال در یک جهت را می دهد و از بازگشت آن جلوگیری می کند.
چرا استنلس استیل برای ساخت چک ولو انتخاب می شود؟
به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، طول عمر زیاد، پایداری در فشار و دمای بالا و همچنین سازگاری با سیالات بهداشتی و خورنده، استیل 304 و 316 بهترین انتخاب برای بدنه و اجزای داخلی شیر هستند.
چه تفاوتی بین استیل 304 و 316 در چک ولو وجود دارد؟
فشار ترک خوردگی (Cracking Pressure) چیست؟
به حداقل فشاری گفته میشود که باید از سمت جریان مجاز وارد شود تا شیر یکطرفه باز گردد. در فشار کمتر، شیر بسته می ماند.
آیا چک ولو استیل در هر موقعیت نصب میشود؟
مدل فنری در هر موقعیت (افقی یا عمودی) قابل نصب است، اما مدل لولایی معمولاً برای خطوط افقی طراحی شده است، مگر اینکه نوع عمودی آن انتخاب شود.