لوله گالوانیزه

لوله های گالوانیزه لوله های استیل هستند که برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی در یک پوششی از جنس فلز روی محافظ فرو رفته اند.لوله گالوانیزه گزینه ای برای جایگزینی لوله سرب برای خطوط آبرسانی بود. همانطور که می دانید قرار گرفتن در معرض چندین دهه آب باعث می شود این لوله ها دچار فرسایش و زنگ زدگی در داخل لوله شوند.

گالوانیزه چیست ؟

در صنعت آهن آلات و دیگر فلزات، بر روی فلزاتی که نسبت به خوردگی آسیب پذیر می باشند, پوششی از فلز روی قرار می دهند که این پوشش برای حفاظت از فلز در برابر خوردگی و زنگ زدگی می باشد. این عمل محافظ کاری توسط گالوانیزاسیون صورت می گیرد. پوشش قرار داده شده در عمل گالوانیزاسیون شامل لایه ای از فلز روی و ترکیباتی از آهن می باشد. در مورد لوله های فولادی نیز برای حفاظت از این لوله ها در برابر خوردگی و آسیب پذیری پوششی از فلز روی بر روی آن قرار می دهند که به آن ها لوله گالوانیزه گفته می شود. معمولا طول لوله گالوانیزه حدود ۶ متر می‌باشد. اتصالات این لوله  برشن، کمربند و قفل می باشد. ضریب هیزم ویلیام این محصول نیز بر حسب اینچ محاسبه می گردد. هم چنین این لوله ها توسط دنده پیچ ها به هم دیگر متصل گردیده و به وسیله مواد مناسب آب بندی می شوند.  

لوله گالوانیزه چیست ؟

فولاد گالوانیزه را می توان به سیستم لوله کشی و لوله ای قوی تبدیل کرد به دلیل خاصیت مقاوم بودن گالوانیزه در برابر خوردگی در معرض آب یا عناصر دیگر. از این نوع لوله برای لوله های آبرسانی یا به عنوان یک لوله قوی برای مصارف فضای باز استفاده شده است.لوله گالوانیزه با لایه ای از فلز روی محافظ پوشانده شده است. فلز روی مانعی در برابر خوردگی ایجاد می کند تا لوله در معرض عناصر محیطی در فضای باز قرار نگیرد. این فلز سد محافظی در برابر آسیب ناشی از رطوبت محیط داخلی به همان اندازه مؤثر است. سایز های تولید شده: كوچكترین سایز ها عبارتند از 0.5،0.75،2،3،4،6،8،10،12. سایزهای بزرگتر عبارتند از 14 و بالاتر (البته با فواصل 2 تایی).بهترین راه این است كه نزدیكترین سایز به اندازۀ مورد نیاز كه متداول و به صرفۀ اقتصادی باشد انتخاب گردد. سایز اسمی: سایز اسمی فقط به نامیدن سایز لوله ها با نام آن مربوط می شود. قطر خارجی لوله: قطر خارجی حقیقی یا O.D برای سایزهای 12 اینچ و كمتر متفاوت است .برای همه سایزهای لوله قطر داخلی با افزایش ضخامت دیواره تغییر می كند بنابراین هر چه دیواره ضخیم تر باشد قطر داخلی كوچكتر می شود.

مزایا و معایب پوشش گالوانیزه 

مزایایی پوشش گالوانیزه

هزینه اولیه

هزینه پوشش گالوانیزه معمولا کمتر از روش های پوشش دهی دیگر مثل رنگ آمیزی می باشد.

عمر پوشش لوله

عمر لوله هایی که با گالوانیزه پوشش داده می شوند حدود پنجاه سال می باشد که این خود به شرایط آب و هوایی منطقه و نوع محیط بستگی دارد .

بررسی هزینه و تعمیرات جاری

این پوشش نسبت به سایر پوشش ها به تعمیرات کمتری احتیاج پیدا خواهد کرد و هزینه تعمیرات در طول زمان نسبتا ثابت می باشد.

مدت زمان نصب

نصب آن سریع بوده به گونه ای که این لوله ها نسبت به لوله های رنگ شده زمان کمتری را برای نصب و تکمیل دارا می باشد .

استحکام پوشش

به دلیل ساختار واحد دارای استحکام قابل قبولی در تنش های مکانیکی می باشد .

معایب لوله‌گالوانیزه

تغییر رنگ گالوانیزه

هنگام نصب، لوله های گالوانیزه شبیه به یک رنگ نیکل به نظر می رسند. اما با گذشت زمان و به مرور, لوله گالوانیزه بسته به محیط آن ممکن است بسیار فرسوده‌تر ، سبک تر یا تیره تر به نظر برسد.

سخت تر بودن عملیات جوشکاری

عملیات جوشکاری لوله گالوانیزه نسبت به آهن معمولی سخت تر بوده و دارای دشواری ها و پیچیدگی های بیشتری می باشد.

خوردگی داخلی

خوردگی داخلی بزرگترین مشکل گالوانیزه است. همین مشکل باعث شد تا امروزه دیگر از این نوع لوله در سیستم آبرسانی منازل استفاده نکنند. لوله گالوانیزه  هنگامی که به عنوان لوله آب استفاده می شود، پوشش ،روی تمایل به واکنش به مواد معدنی موجود در آب دارد و اغلب باعث ایجاد موانعی در داخل لوله می شود. این اتفاق مانع از جریان آب می شود و در موارد شدید ممکن است به لوله های دیگر هم منجر شود.لوله های گالوانیزه با اتصالات نخی وصل شده اند که در صورت عدم نصب مناسب ، ممکن است نشتی را به سیستم لوله کشی وارد کند.

انواع لوله‌گالوانیزه از نظر وزن

این لوله ها از نظر وزن به سه دسته زیر تقسیم میشوند

• لوله‌گالوانیزه سبک
• لوله‌گالوانیزه سنگین
• لوله‌گالوانیزه متوسط

انواع لوله‌گالوانیزه

• لوله‌گالوانیزه گرم
• لوله‌گالوانیزه سرد

لوله گالوانیزه گرم

گالوانیزاسیون به روش غوطه وری گرم به زبان ساده یک پوشش است که در آهن یا فولادی که از نظر ترکیب و طراحی مناسب برای گالوانیزه است توسط فروبردن در وان مذاب روی تشکیل می‌گردد.

لوله گالوانیزه سرد

اين روش به اين صورت است كه مي توان از طريق الكتروليز نمكهای روی در داخل يك محلول آبي‏, هر قطعه ای از قبيل ورقهای كويل شده و يا كويل نشده را پوشش داد. اصل اين روش با استفاده از الكتروليت اسيدی نيز انجام مي شود. در اين روش ضخامت لايه روی ايجاد شده كمتر از ضخامت لايه پوشش روی در حالت غوطه وری گرم بوده و معمولا از اين روش در مصارف خانگی استفاده می شود.

کاربرد لوله‌گالوانیزه

• در خانه های قدیمی از فولاد گالوانیزه برای لوله های آبرسانی در ساخت و ساز استفاده می شد.
• ساخت و ساز و معماری
• لوله کشی آب / فاضلاب
• سیستم های خط لوله
• خطوط انتقال گاز و سیال
• تولید تجهیزات صنعتی
• فرآوری نفت و گاز
• سازه های فلزی
•  کشاوزی و آبرسانی
•  دکل های مخابراتی کابل برق
• در فضای باز در هر کجا که استحکام فولاد مورد نظر باشد، مانند پستهای نرده و ریل، داربست و به عنوان نرده های محافظ استفاده می شود.

انواع لوله گالوانیزه

لوله های گالوانیزه به دو دسته تقسیم می شوند :

1. لوله های فولادی گالوانیزه
2. لوله های آهنی گالوانیزه

این دو نوع در بازار به لوله های آهنی سفید معروفند و عموما بین این دو فرقی گذاشته نمی شود ،در حالی که لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی آن سبک تر و براق تر هستند .

لوله های آهنی گالوانیزه

این لوله ها با رنگ تیره و خاکستریشان است که شناخته می شوند و عموما به دو صورت سبک و متوسط تولید می شوند . جنس این لوله ها از آهن سفید نورد شده می باشد . به این لوله ها ، لوله های با درز نیز می گویند که درز آن توسط دستگاهایی به هم متصل شده و جوش می خورند و در فلز روی مذاب، فرو برده می شود.

لوله های فولادی گالوانیزه

بیشترین استفاده عمده این لوله ها برای تهویه است همچنین در تخلیه فاضلاب نیز کاربرد داشته .جنس این لوله ها از فولاد نرم بوده و جهت افزایش مقاومت و آسیب پذیری در برابر خوردگی ، اسید ها و زنگ زدگی ها در وان محتوی از فلز روی (گالوانیزه) قرار می دهند.

لوله های فولادی با روکش سیاه

لوله فولادی سیاه همانند لوله گالوانیزه دارای یک روکش و محافظ است که در نوع محافظ باهم تفاوت دارند. لوله فولادی سیاه حاوی یک پوشش اکسید آهن با رنگ تیره در سطح آن است و برای کاربردهایی استفاده می‌شود که نیازی به محافظت از گالوانیزه ندارند.کاربردهای آن عبارتند از :

• لوله فولادی سیاه در درجه اول برای حمل و نقل آب و گاز در مناطق روستایی و شهری استفاده میشود
• برای مجاری که از سیم کشی برق محافظت می کنند ، استفاده میشود
• برای تهیه بخار و هوا با فشار بالا استفاده می شود.

مقایسه لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های فولادی سیاه

لوله های فولادی گالوانیزه: دارای یک پوشش روی محافظ است که به جلوگیری از خوردگی، زنگ زدگی و ایجاد رسوبات معدنی کمک می کند و به این ترتیب طول عمر لوله را افزایش می دهد. این لوله بیشتر در لوله کشی و سایر کاربردهای آبرسانی استفاده می شود. لوله های فولادی سیاه :دارای یک رنگ مشکی تمام عیار است. معمولا به دلیل مقاومت در برابر حرارت زیاد ، در سیستم های آب پاش آتش استفاده می شود. لوله فولادی سیاه همچنین برای سایر کاربردهای انتقال آب از جمله آب آشامیدنی و همچنین در خطوط گاز محبوب است.

تولید لوله گالوانیزه

روش معمول برای تولید این لوله روش غوطه ور سازی گرم این لوله ها می باشد. در این روش ابتدا لوله ها را به واحد آماده سازی مطابق با استانداردهای مجاز منتقل می کنند تا این لوله ها بتوانند پوشش فلز روی را بهتر جذب کرده و عمل گالوانیزه شدن بهتر انجام گیرد. در مرحله اول لوله ها چربی گیری شده و پس از آن زنگ آهن آز سطح لوله ها زدوده می شود. پس از آن نیز به محلول فلاکس وارد گردیده و آغشته می شوند. محلول فلاکس سبب می گردد که مواد روی سطح فولاد بهتر نفوذ کنند. لوله ها پس از آغشته شدن به ماده فلاکس، وارد دستگاه گالوانیزه شده و در کوره های مخصوص دمای لوله ها به ۱۲۰ درجه سانتی گراد خواهد رسید. پس از آن که سطح لوله ها در کوره خشک می گردد، لوله ها وارد حمام فلز روی شده و به مدت زمان ۱ دقیقه در دمای ۴۵۰ درجه سانتی گراد قرار خواهد گرفت. پس از آن لوله های آغشته به فلز روی را سریعا از حمام روی خارج می کنند.

معایب لوله های گالوانیزه در سیستم آبرسانی

فشار کم آب

به دلیل محدود بودن خط ، خوردگی در لوله  می تواند باعث فشار کمتری در آب در خانه شود.

توزیع ناموزون آب

اگر برخی از شیرهای آب، فشار آب کمی دارند، اما برخی دیگر اینطور نیستند ، این می تواند نشانه ای از این نوع لوله های باشد. خوردگی می تواند به صورت ناهموار شکل بگیرد.

تغییر رنگ آب

این لوله ها  می توانند آهن را آزاد کرده و باعث تغییر رنگ شوند. یک نشانگر واضح این یک لکه قهوه ای بر روی سینک چینی است.

نشت

با توجه به گذشت زمان, لوله های گالوانیزه زنگ زده و باعث آسیب بیشتر به سیستم آبرسانی می شوند.

آیا لوله های گالوانیزه دارای سرب است ؟

به طور طبیعی در فلز روی ناخالصی وجود دارد بنابراین این لوله ها که با فلز روی ترکیب شده اند ممکن است حاوی سرب و ناخالصی های دیگر باشند. روکش روی باعث طولانی شدن عمر لوله های فولادی می شود اما مقدار کمی سرب و مواد دیگر را نیز به وجود آورد که به طور بالقوه می تواند در سیستم آبرسانی ساختمان به ساکنان آسیب برساند.علاوه بر این اگر لوله های گالوانیزه همیشه به لوله کشی سرب (از جمله خطوط سرویس آبرسانی قدیمی) وصل شده باشد، نگرانی بیشتری وجود دارد. خوردگی درون لوله های فولادی گالوانیزه می تواند قطعات کوچکی از سرب را به همراه داشته باشد. حتی اگر لوله های سرب سالها پیش حذف شده باشند، لوله های فولادی گالوانیزه هنوز می توانند دارای سرب باشند.

لینک های مرتبط :

لوله استنلس استیل صنعتی