ورق روغنی

در حالت کلی ورق های فلزی به دو روش تولید و ساخته می شوند. این دو روش عبارتند از ورق سیاه یا نورد گرم و ورق روغنی یا نورد سرد. فولاد نورد سرد در حقیقت فولادی نورد گرم است که از طریق پردازش بیشتر انجام شده است. پس از سرد شدن فولاد نورد گرم ، مجددا در دمای اتاق غلتک داده می شود تا به ابعاد دقیق تر و کیفیت سطح بهتری دست یابد. ورق روغنی یا فولاد نورد سرد اغلب برای استفاده در طیف وسیعی از فرآیندهای دقیق و حساس به اندازه و ابعاد استفاده می شود.

ورق روغنی چیست ؟

ورق روغنی یا فولاد نورد سرد در حقیقت فولادی نورد گرم است که پردازش بیشتری برای سرد شدن و کاهش دما داشته است. این فولاد بیشتر در کارخانه های کاهش دما، جایی که مواد خنک می شوند (در دمای اتاق) و به دنبال آن نورد فولاد، پردازش و ساخته می شود. این فرآیند باعث تولید فولاد با تحمل بعدی دقیق تر و میزان مقاومت بیشتر خواهد شد. اصطلاح نورد سرد به اشتباه در همه محصولات استفاده می شود، درحالیکه در واقع نام محصول نورد سرد به ورق های نورد مسطح و محصولات کویل اشاره دارد.  

ویژگیهایی ورق روغنی

بزرگ ترین مزیت این محصول مقاومت بالای آن می باشد که سبب کاربرد متنوع آن در صنعت می گردد.ورق روغنی با داشتن خصوصیات سطح و ابعاد بهتری نسبت به ورق سیاه اغلب برای کاربردهای دقیق تر از نظر فنی استفاده می شود. اما به دلیل پردازش اضافی برای محصولات سرد، این ورق های قیمت بالاتری نسبت به ورق های سیاه دارند.از نظر خصوصیات بدنی ، فولادهای نورد سرد معمولا سخت تر و قوی تر از فولادهای نورد گرم استاندارد هستند. از آنجا که این فلز در دماهای پایین تر شکل می گیرد، سختی فولاد، مقاومت در برابر شکست و مقاومت در برابر تغییر شکل افزایش می یابد.

• مقاومت در برابر شکست
• مقاومت در برابر تغییر شکل
• تولید ارزان و سریع
• در حین عملیات پردازشی شکل خود را حفظ می­کند.
• اندازه­های مختلف
•  تنوع رنگ

کاربرد ورقهای روغنی

بزرگ ترین مزیت این محصول مقاومت بالای آن می باشد که سبب کاربرد متنوع آن در صنعت می گردد.به دلیل ظاهر زیبا، این ورق عمدتا در کارهایی که نیاز به ظاهر زیبا دارند مورد استفاده قرار می گیرند. از کاربردهای ورق روغنی می توان به موارد زیر اشاره کرده

• بدنه خودرو
• ساخت انواع قطعات خودرو
• انواع قطعه سازی های صنعتی
• مصالح ساختمانی
• لوازم خانگی مثل : یخچال ، اجاق گاز ، فریزر ، ماکروفر
• در ضخامت های پایین در ساخت درب و پنجره کاربرد دارد
• ساخت بدنه ی کابینت ، انواع قفل و یراق
• ساخت رادیاتور های گرمایشی منزل
• ساخت انواع قفسه و پانل ها
• مخازن سوخت و آب و …
• تابلوسازی

ابعاد ورق روغنی

ابعاد ورقهای موجود در بازار متفاوت است. در حالت استاندارد به شرح زیر است

• ضخامت :  به طور میانگین مابین 0.03 الی 3 میلی متر است
• عرض : 100 الی 125 سانتی متر موجود هستند.
• وزن : ورق های روغنی استاندارد بوده و معمولا با وزن آهن یکسان است.

انواع ورق روغنی

ورق روغنی در سه نوع ورق معمولی، ورق نیمه کششی و ورق فوق کششی و با ضخامت های متغیر تولید می شود. نام تجاری انواع ورق های روغنی به شرح زیر است:

ورقهای روغنی معمولی (ST12)

ورق  st12 منظور ورق روغنی معمولی است.

ورقهای روغنی نیمه کشش st13

ورق  st13 منظور ورق روغنی با قابلیت کشسانی پائین می باشد.

ورقهای روغنی  فوق کشش st14

ورق  st14 منظور ورق های روغنی است که خاصیت کشی بسیار بالایی دارند.

تولید ورق روغنی

همان طور که از اسم این نوع ورق فلزی مشخص است, روند تولید فولاد نورد سرد کمی متفاوت است. در فرایند تولید فولاد نورد سرد, فولاد با فشار یک غلتک در دمای اتاق فشرده می شود.ورق سیاه ابتدا اسید شویی می شود که پولک های سطحی ورق که سیاه رنگ است, زدوده شود و سپس طی چندین مرحله نوردکاری سرد تبدیل به ورق روغنی می شود. مثلا برای تولید ورق روغنی به ضخامت ۲ میلیمتر از ورق سیاه به ضخامت ۳ میلیمتری استفاده می شود. ورق روغنی تولید شده می تواند ویژگی های متفاوتی داشته باشد که بستگی به عناصری دارد که در ورق روغنی موجود است، یعنی درصد موادی مثل کربن منگنز تیتانیوم و سایر عناصر.

مثلا برای تولید فیلتر اتومبیل از ورق روغنی با قابلیت ST14 فوق کشش استفاده می شود و برای بدنه اتومبیل مثل گلگیر از ورق روغنی با قابلیت ST13 استفاده می شود. برا اجاق گاز که صفحه فلزی لعاب گیر دارد از ورق روغنی با قابلیت EK2 و همچنین برای قطعات زیرین اتومبیل از ورق روغنی با قابلیت QSTE ضد سایش استفاده می شود. برای تولید اگزوز از ورق روغنی با قابلیت سازگار با شرایط ضدزنگ زدگی استفاده می شود.تکنولوژی هیدروفرمینگ ورق از قبل از جنگ جهانی دوم آغاز شدند این روش در تولید قطعات خودرو و بدنه هواپیما در سال ۱۹۸۰ مورد استفاده قرار گرفت و در سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ این روش پیشرفت های زیادی یافت.

سرد کردن فولاد در فرایند تولید ورقهای روغنی

هنگام سرد کردن فولاد در فرآیند تولید ورق روغنی برخی اعمال نیز روی آن انجام می شود که معمولا شامل نقاشی سرد و یا چرخش ، سنگ زنی و پولیش است. این فرایند منجر به امتیازات بازده بالاتر و دارای چهار مزیت اصلی است:

1. نقاشی سرد باعث افزایش عملکرد و استحکام کششی می شود و اغلب این عمل, روش درمانی حرارتی پرهزینه را از بین می برد.
2. با چرخش فولاد, محصول نهایی از نواقص سطح خلاص می شود.
3. سنگ زنی محدوده تحمل اندازه اصلی را محدود می کند.
4. جلا دادن سطح, جلوه و ظاهر سطح را بهبود می بخشد.

تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی چیست؟

همان طور که در مقاله های قبل بیان شد, ورق سیاه به ورقی گفته می شود که توسط فرایند نورد گرم تولید گردد و ورق های تولید شده توسط فرایند نورد سرد در بازار نیز به ورق روغنی معروفند. تفاوت بین ورق سیاه و ورق روغنی موضوع مهمی است که مصرف کنندگان و کاربران ورق های فلزی باید از آن اگاه باشند.

روش تولید

در نگاه نخست روش تولید تنها تفاوت این ورق ها می باشد ولی به طور معمول فولادهای تولید شده توسط نورد گرم دارای کیفیت کمتری نسبت به ورق های نورد سرد می باشند. ورق های تولیدی با فرایند نورد گرم بلافاصله در پروسه تولید قرار می گیرند و به همین دلیل نیازی به گرمایش مجدد آن ها وجود ندارد. پس از تولید هنگامی که دمای آن ها کاهش می یابد حجم آن نیز کم می شود. بنابراین می توان گفت که در ورق سیاه میزان کنترل برای تغییر سایز و شکل فولاد در مقایسه با ورق روغنی کمتر می باشد.

سطح ورق تولید

ورق خروجی نورد گرم (ورق سیاه) دارای سطحی نسبتا خشن می باشد و تلرانس های ابعادی آن نیز زیاد دقیق نمی باشد. در نورد گرم ضخامت ماده حدودا از ۲۵ به ۶ میلی متر کاهش می یابد. اگر محصول نازک باشد (ضخامت تا ۶ میلی متر) ورق می تواند به دور محوری پیچانده شود و کویل های ورق را تشکیل دهد. این کویل ها ماده اولیه برای فرایند نورد سرد می باشند. در نورد سرد ورق هایی با پرداخت سطح بالا و تلرانس های کمتر و ضخامت بسیار کم حاصل می شود.

کیفیت ساخت

دستگاه ها و روش های تولیدی در فرایند نورد گرم بسیار تکامل یافته بوده به گونه ای که محصولات حاصل از نورد گرم مرغوب بوده و دارای قیمتی ارزان تر از ورق سرد می باشند. با این حال به علت گرانی دستگاه های نورد ورق سیاه تنها در شکل ها و اندازه های استانداردی تولید می گردد که تقاضا برای آن زیاد می باشد. برای محصولاتی با سایز بزرگ تر همواره از ورق گرم استفاده می شود چرا که محصولات بزرگ بایستی شکل متمایزی داشته باشند.

استحکام و سختی

محصولات نورد سرد نیز دارای پوشش سطح با کیفیت بالایی می باشند و از لحاظ صافی سطح و یکنواختی کیفیت بالاتری دارند. میلگردهایی که با فرایند نورد سرد تولید می گردند دارای سختی بیشتر نسبت به میلگردهای تولیدی با نورد گرم می باشند. این در حالی است که این روند در تولید ورق های فولادی معکوس بوده و میزان کربن در ورق های نورد گرم بیشتر بوده و ورق های سرد به دلیل فرایند آنیلینگ نرم تر می باشند. بنابراین ورق سیاه نسبت به ورق روغنی دارای استحکام بیشتری می باشند.

اندازه

نورد گرم معمولا برای محصولاتی با سایز بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. علت این امر این است که محصولات بزرگ بایستی شکل متمایزی داشته باشد. ورق های نورد گرم شده در کارخانجات به عنوان ماده اولیه برای تولید ورق های سرد مورد استفاده قرار می گیرند. نورد سرد معمولا برای محصولات کوچک تر مورد استفاده قرار می گیرد که نیاز به دوام و انعطاف بالاتری دارند. ورق های روغنی و گالوانیزه معمولا در ساخت و ساز ساختمان، قطعات خودرو، لوازم خانگی و مبلمان مورد استفاده قرار می گیرند.    

ابعاد ورق سرد نسبت به ورق گرم دقیق تر می باشد. در حقیقت نورد سرد سبب تولید ابعاد نهایی دقیق تر می گردد. با این حال اشکال ورق روغنی و ورق گالوانیزه نسبت به ورق سیاه محدود تر بوده و به شکل های مربع، مدور و مسطح تغییر شکل می یابد. همچنین قابلیت انعطاف پذیری ورق سیاه نسبت به ورق های سرد بیشتر می باشد و می توان آن را به شکل های مختلفی در آورد.

 انواع ورق روغنی بر اساس سایز

ورق ها را می توان در سه سایز و اندازه استاندارد، به صورت زیر دسته بندی کرد:

• 1.1830 میلی متر
• 2.2440 میلی متر
• 3.3050 میلی متر

لینک های مرتبط :

ورق آجدار