پمپ شناور

پمپ شناور چیست؟

پمپ شناور (Submersible Pump) یکی از انواع پرکاربرد پمپ‌ های سانتریفیوژ چند طبقه است که برای پمپاژ آب از چاه‌ های عمیق و نیمه‌ عمیق مورد استفاده قرار می‌ گیرد. این نوع پمپ‌ ها به‌ گونه‌ای طراحی شده‌اند که قابلیت نصب درون چاه، مخزن، استخر یا منابع آب زیرزمینی را دارند و معمولاً تمام قسمت‌ های آن (به‌ جز کابل برق و تابلو کنترل) در تماس مستقیم با آب قرار می‌ گیرد. 

برق مصرفی پمپ‌ های شناور از نوع تک‌ فاز یا سه‌ فاز است و مدل‌ های تک‌ فاز تا توان حدود 2.2 کیلووات تولید می‌ شوند. ساختار این پمپ شامل موتوری هرمتیک (کاملاً آب‌ بندی شده) است که به بدنه پمپ متصل بوده و با ایجاد نیروی محوری، سیال را به سمت سطح هدایت می‌ کند. از آنجا که پمپ شناور مستقیماً در سیال قرار دارد، معروف‌ ترین نوع پمپ گریز از مرکز محسوب می‌ شود.

یکی از مزایای مهم پمپ شناور، جلوگیری از پدیده کاویتاسیون است؛ زیرا کل مجموعه پمپ درون آب فرو رفته و هیچ خلأیی در مسیر مکش ایجاد نمی‌ شود. هدف اصلی این پمپ‌ ها، پمپاژ آب از مخازن یا چاه‌ ها با استفاده از غوطه‌ ور شدن کامل دستگاه در سیال است.

طراحی بدنه پمپ های شناور با توجه به کاربرد آنها در چاه‌ های با دهانه باریک، به‌ گونه‌ ای است که قطر کمی دارند؛ به همین دلیل از آنها با عنوان پمپ های تنه باریک یا میله‌ای نیز یاد می‌ شود. این پمپ‌ ها به‌طور گسترده در سیستم‌ های آتش‌ نشانی، تأمین آب آشامیدنی، آبیاری، تخلیه آب معادن، جبران فشار (بوستر) طرح‌های آبرسانی، پمپاژ از مخازن، برداشت آب خام از رودخانه و دریاچه سدها، برداشت آب از دریا، برداشت آب از چاه‌ های عمیق، نیمه‌ عمیق به کار می روند.

در این مقاله از پیکاتک به‌ صورت تخصصی به بررسی ساختار، نحوه عملکرد، انواع، مزایا، کاربردها، برندهای معتبر، محدوده قیمت و نکات مهم در انتخاب پمپ شناور می‌ پردازیم. هدف این مطلب آشنایی کامل شما با جزئیات فنی و عملی این محصول است تا بتوانید آگاهانه و دقیق، مناسب‌ ترین پمپ شناور را بر اساس نیاز خود از فروشگاه اینترنتی پیکاتک انتخاب و خریداری کنید.

اجزای اصلی پمپ شناور

پمپ‌ های شناور از اجزای گوناگونی تشکیل شده‌اند که هر یک وظیفه مشخصی در فرآیند عملکرد پمپ بر عهده دارند. در ادامه، به معرفی اصلی‌ ترین اجزای تشکیل‌ دهنده پمپ شناور می‌ پردازیم:

• هد پمپ (Head): بالاترین بخش پمپ است که وظیفه خروج آب پرفشار را بر عهده دارد. در این قسمت معمولاً اتصال لوله خروجی و شیر یک‌ طرفه (چک ولو) قرار می‌ گیرد تا از بازگشت آب هنگام خاموش شدن پمپ جلوگیری شود. هد همچنین محل اتصال کابل برق و تجهیزات کنترلی است.
• شفت (Shaft): میله‌ای فولادی یا استنلس استیل است که نیروی چرخشی موتور را به پروانه‌ ها منتقل می‌ کند.
• بلبرینگ فوقانی (Upper bearing): در بخش بالای پمپ قرار دارد و برای نگهداری و تعادل محور هنگام دوران پروانه‌ ها استفاده می‌ شود. این بلبرینگ باید مقاوم در برابر رطوبت، فشار و حرارت باشد و معمولاً از جنس برنز یا فولاد ضدزنگ است.
• محفظه طبقات (Casing): بدنه اصلی پمپ که شامل چندین طبقه (Stage) می‌ شود. هر طبقه دارای یک پروانه و دیفیوزر است. این بخش باعث افزایش تدریجی فشار و هد آب می‌ شود. تعداد طبقات متناسب با عمق چاه و فشار خروجی انتخاب خواهد شد.
• پروانه (Impeller): اصلی ترین قسمت پمپ شناور است که با چرخش سریع توسط شفت، انرژی مکانیکی را به انرژی جنبشی و سپس به فشار تبدیل می‌ کند تا آب به سمت بالا هدایت شود. طراحی پروانه ممکن است شعاعی، نیمه‌ شعاعی یا مختلط باشد.
• دیفیوزرها (Diffusers): در اطراف پروانه‌ ها قرار دارند و جریان آب را هدایت و منظم می‌ کنند تا از تلاطم و افت فشار جلوگیری شود. دیفیوزر‌ها انرژی جنبشی خروجی از پروانه را به انرژی فشاری تبدیل کرده و راندمان پمپ را بالا می‌ برند.
• بلبرینگ تحتانی (Lower bearing): آخرین تکیه‌ گاه محور در بخش پایینی پمپ است که پایداری شافت در حین چرخش و تنظیم فاصله محوری را تضمین می‌ کند. در معرض بیشترین فشار و تماس با سیال بوده و معمولاً خنک‌ کاری و روان‌ کاری آن توسط خود آب پمپاژ شده صورت می‌ گیرد.

عملکرد پمپ شناور

نحوه عملکرد پمپ شناور بر اساس اصل گریز از مرکز می باشد و به گونه ای طراحی شده است که درون آب یا سیال مورد نظر کاملاً غوطه‌ ور می‌ شود. در این پمپ ها پس از روشن شدن موتور، نیروی الکتریکی توسط الکتروموتور ضدآب به انرژی مکانیکی تبدیل خواهد شد و از طریق محور مرکزی یا شفت به مجموعه‌ای از پروانه‌ ها منتقل می‌ شود.

به بیان بهتر پمپ شناور به‌ صورت مستغرق درون آب چاه قرار گرفته و با استفاده از چندین پروانه متوالی، آب را به‌ صورت مرحله‌ای از عمق چاه به سطح زمین منتقل می‌ کند. چرخش پروانه‌ ها باعث ایجاد نیروی گریز از مرکز در سیال اطراف خود شده و آب با فشار از مرکز پروانه به سمت دیواره‌ های محفظه هدایت می‌ شود. این فرآیند موجب افزایش انرژی جنبشی در آب و در نهایت تبدیل آن به فشار می‌ شود تا جریان به سمت بالا هدایت گردد.

در پمپ‌ های چندطبقه، آب پس از خروج از هر مرحله وارد دیفیوزر مربوطه می‌ شود تا انرژی جنبشی به انرژی فشاری تبدیل گردد، سپس به طبقه بعدی منتقل می‌ شود. این افزایش مرحله‌ای فشار باعث می‌ شود آب با قدرت بیشتری از عمق چاه به سطح زمین برسد.

خنک‌ کاری موتور نیز به صورت طبیعی توسط همان آب اطراف انجام می‌ گیرد و این ویژگی سبب افزایش راندمان و طول عمر دستگاه می‌ شود. در نتیجه، پمپ شناور قادر است بدون نیاز به هواگیری، با صدای کم و عملکردی پایدار، آب را از اعماق زیاد تا ارتفاع مورد نیاز انتقال دهد و در سیستم‌ های آبرسانی، کشاورزی، صنعتی و شهری نقش مؤثری ایفا کند.

انواع پمپ شناور

پمپ‌ های شناور بر اساس ساختار، نوع برق ورودی و ویژگی های دیگر در انواع مختلفی تولید می شوند. شناخت نوع مناسب پمپ، نقش مهمی در افزایش راندمان سیستم آبرسانی و جلوگیری از آسیب‌ های احتمالی دارد. در ادامه، انواع اصلی پمپ شناور معرفی می شوند:

پمپ شناور چاه عمیق (Well Submersible Pump)

این پمپ‌ ها مخصوص انتقال آب از چاه‌ های عمیق هستند و به‌طور کامل در داخل آب قرار می‌ گیرند. طراحی چندطبقه با پروانه‌ ها و دیفیوزرهای سری باعث می‌ شود بتوانند آب را از عمق زیاد تا سطح زمین پمپاژ کنند. در مصارف کشاورزی، صنعتی و شهری بیشترین کاربرد را دارند و معمولاً از جنس استنلس استیل مقاومت بالا تولید می‌ شوند.

پمپ شناور فاضلاب (Sewage Submersible Pump)

این مدل که اغلب با عنوان پمپ لجن‌ کش شناخته می‌ شود، برای تخلیه آب‌ های آلوده و حاوی مواد جامد سبک طراحی شده است. دارای پروانه باز از نوع Vortex یا Semi-Open بوده و توانایی عبور ذرات جامد را دارد. این پمپ‌ ها در تصفیه‌ خانه‌ ها، فاضلاب شهری و کارخانجات صنعتی کاربرد دارند.

 پمپ شناور تخلیه یا کف‌ کش (Submersible Drainage Pump)

پمپ‌ های کف‌کش برای تخلیه سریع آب از مکان‌ هایی مانند تونل‌ ها، گودهای ساختمانی، استخرها یا نقاط سیل‌ زده به‌ کار می‌ روند. طراحی سبک و قابلیت حمل آسان از ویژگی‌ های مهم آن‌ هاست و معمولاً در شرایط اضطراری یا پروژه‌ های عمرانی کاربرد دارند.

پمپ شناور جریان مختلط (Mixed-Flow یا کوزه‌ای)

در این نوع، طراحی پروانه به‌ صورت جریان مختلط است؛ یعنی جهت حرکت آب ترکیبی از جریان شعاعی و محوری است. فاصله بین لبه پروانه و دیفیوزر در این مدل نسبت به نوع تخت بیشتر بوده و این ویژگی باعث می‌ شود برای آب‌ هایی که حاوی ذرات ریز و ماسه هستند، عملکرد بهتری داشته باشند.

پمپ شناور جریان شعاعی (Radial-Flow یا تخت)

در این پمپ‌ ها، طراحی پروانه به‌گونه‌ای است که جریان آب تقریباً به‌صورت کاملاً شعاعی از مرکز پروانه به بیرون هدایت می‌ شود. فاصله بین لبه پروانه و دیفیوزر کم است و به همین دلیل برای انتقال آب‌ های تمیز و بدون ناخالصی مناسب‌ می باشند. این نوع پمپ‌ ها معمولاً در سیستم‌ های آبرسانی شهری و مصارف خانگی با آب زلال به‌ کار می‌ روند.

پمپ شناور تک‌ فاز (Single-Phase Submersible Pump)

این نوع پمپ‌ ها برای مناطق دارای برق تک‌ فاز مناسب‌ می باشند و بیشتر در چاه‌ های کم‌ عمق یا مصارف خانگی و کوچک کاربرد دارند. برای راه‌ اندازی، نیازمند خازن استارت هستند تا موتور بتواند گشتاور اولیه لازم را تولید کند. توان خروجی این پمپ‌ ها معمولاً تا حدود 2.2 کیلووات است.

پمپ شناور سه‌ فاز (Three-Phase Submersible Pump)

مدل سه‌ فاز برای چاه‌ های عمیق‌ تر و کاربردهای سنگین‌ تر همچون کشاورزی و صنعتی طراحی شده است. این پمپ‌ ها نسبت به نوع تک‌ فاز قدرت و راندمان بالاتری دارند و برای راه‌ اندازی نیازی به خازن ندارد. به دلیل تعادل فازی در عملکرد، استهلاک موتور کمتر و طول عمر دستگاه بیشتر است.

جدول مزایا و معایب پمپ شناور

کاربردهای پمپ شناور

پمپ های آب شناور با توجه به مزایایی که ارائه می دهند در طیف گسترده ای از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از کاربردهای رایج پمپ شناور به شرح زیر است:

• تأمین آب آشامیدنی
• پمپاژ از مخازن
• برداشت آب خام از رودخانه و دریاچه سدها
• تخلیه آب معادن
• جبران فشار (بوستر) طرح‌های آبرسانی
• برداشت آب از دریا
•  برداشت آب از چاه‌ های عمیق و نیمه عمیق
• آبیاری زمین‌های کشاورزی و سیستم‌های آبیاری تحت فشار و آبیاری قطره‌ای 
• سیستم های آتش نشانی
•  تامین آب فرآیندی یا خنک‌ کننده، سیستم‌ های تصفیه آب اسمز معکوس (RO)، آب‌ شیرین‌ کن‌ های صنعتی و نیمه صنعتی

نکات کلیدی انتخاب پمپ شناور

هنگام انتخاب پمپ شناور برای چاه‌ های کشاورزی یا صنعتی، بررسی دقیق چند پارامتر فنی ضروری است. این پارامترها نقش تعیین‌ کننده‌ ای در انتخاب صحیح پمپ و عملکرد بهینه آن دارند. در ادامه، به مهم‌ ترین نکات قابل توجه در هنگام خرید پمپ شناور اشاره می‌ شود:

• برند سازنده:

انتخاب برند معتبر با استانداردهای جهانی تضمین‌ کننده کیفیت، دوام و در دسترس بودن قطعات یدکی است. برندهای معروف معمولاً با توجه به کیفیت قیمت بالاتری دارند.

• نوع پمپ (کوزه‌ای یا تخت):

پمپ‌ های کوزه‌ای برای آب‌ های دارای ذرات ریز و ماسه مناسب‌ اند، در حالی‌ که پمپ‌ های تخت برای آب تمیز طراحی شده‌اند. انتخاب نوع صحیح باعث جلوگیری از سایش زودرس پروانه‌ ها و افت راندمان می‌ شود.

• قطر خروجی پمپ:

قطر خروجی پمپ باید با لوله انتقال آب و قطر چاه هماهنگ باشد تا افت فشار و تلاطم جریان به حداقل برسد.

• متریال بدنه:

جنس پوسته و اجزای داخلی (استنلس استیل، چدن، برنز یا پلاستیک مقاوم) بسته به نوع سیال و شرایط محیطی انتخاب می‌ شود. برای چاه‌ های ماسه‌ دار، استنلس استیل گزینه‌ ای بادوام‌ تر است.

• توان الکتروموتور (کیلووات):

توان موتور باید متناسب با عمق چاه، میزان آبدهی و ارتفاع پمپاژ انتخاب شود. افزایش یا کاهش توان نسبت به نیاز، باعث استهلاک زودهنگام یا مصرف برق بی‌ رویه خواهد شد.

راهنمای انتخاب پمپ شناور

• تعداد طبقات و ارتفاع پمپاژ:

هر طبقه شامل یک پروانه و دیفیوزر است؛ با افزایش تعداد طبقات، فشار خروجی بیشتر می‌ شود. محاسبه دقیق هد کل (Total Head) برای تطبیق با عمق چاه ضروری است.

• فشار تست (Test Pressure):

نشان‌ دهنده مقاومت پمپ در برابر فشار کاری است. انتخاب پمپ با فشار تست بالاتر، در پروژه‌های صنعتی یا با عمق زیاد اهمیت بیشتری دارد.

• نوع برق مصرفی (تک‌فاز یا سه‌فاز):

برای چاه‌ های کوچک و مصارف خانگی، مدل تک‌ فاز مناسب است؛ ولی در کاربردهای کشاورزی و صنعتی، نوع سه‌ فاز به‌دلیل قدرت و راندمان بیشتر توصیه می‌ شود.

• ظرفیت آبدهی (متر مکعب در ساعت):

ظرفیت پمپ باید بر اساس نیاز واقعی سیستم تنظیم شود؛ انتخاب پمپ با دبی بیش از حد سبب مصرف بی‌ رویه انرژی و کاهش راندمان می‌ گردد.

• عمق نصب و شرایط چاه:

بررسی میزان آبدهی چاه، سطح استاتیک، عمق دینامیک و قطر داخلی اهمیت دارد تا پمپ بدون خطر کاویتاسیون و با بازده مطلوب کار کند.

برندهای مطرح تولیدکننده پمپ شناور

• پنتاکس PENTAX
• لئو (Leo)
• استریم STREAM
• پمپیران
• شیمجه (Shimge)
• ابارا (Ebara)
• دیانا (Diana)
• اپکس (Appex)
• مارکوس (Marquis)
• ای ام سی (AMC)

خرید پمپ شناوری از فروشگاه پیکاتک

فروشگاه اینترنتی پیکاتک به‌ عنوان یکی از معتبرترین منابع تخصصی عرضه تجهیزات  ابزار دقیق و صنعتی در ایران، مرجعی مطمئن برای خرید انواع پمپ‌ های شناور محسوب می‌ شود. این مجموعه با رویکردی حرفه‌ای و مهندسی، مجموعه‌ای کامل از مدل‌ های پمپ شناور را از برندهای معتبر داخلی و بین‌ المللی ارائه و نیاز طیف گسترده‌ای از صنایع را پوشش می‌ دهد.

علاوه بر پمپ‌ های شناور، این فروشگاه مجموعه‌ای جامع از دیگر انواع پمپ‌ صنعتی را از جمله پمپ‌ های جابجایی مثبت مانند پمپ‌های وکیوم، پریستالتیک و دیافراگمی و همچنین پمپ‌ های دینامیکی شامل سانتریفیوژ، بشقابی، کف‌کش، بشکه‌کش و کمپرسورهای باد عرضه می‌ کند.

قیمت پمپ شناور به عوامل متعددی بستگی دارد و نمیتوان برای همه مدل‌ ها عدد ثابتی تعیین کرد. نوع ساختار پمپ، توان موتور، ظرفیت و ارتفاع پمپاژ (هد)، اندازه دهانه خروجی، برند سازنده، نوع برق مصرفی (تک‌فاز یا سه‌فاز)، تعداد پروانه‌ ها و ویژگی‌ های فنی خاص، همگی نقش تعیین‌ کننده‌ای در قیمت نهایی پمپ شناور دارند. طبیعتا هرچه توان و تعداد طبقات پمپ بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود.

برای خرید مطمئن پمپ شناور از پیکاتک، کافی است مشخصات فنی و جزئیات مدل‌های موجود را در بالای این مقاله بررسی کرده و گزینه‌ای هماهنگ با نیاز پروژه خود انتخاب نمایید. در صورت نیاز به مشاوره تخصصی‌ تر یا استعلام قیمت روز پمپ شناور، تیم مهندسی و کارشناسان فروش پیکاتک با دانش فنی و تجربه واقعی در پروژه‌ های صنعتی، آماده‌اند تا شما را به‌ صورت گام‌ به‌ گام در فرآیند انتخاب و خرید همراهی نمایند.