فلنج کور

فلنج کور چیست؟

فلنج کور یا بلایند (Blind Flange) یکی از پرکاربردترین انواع فلنج‌ ها است که به دلیل طراحی بدون سوراخ، برای مسدود کردن موقت یا دائمی مسیر جریان در خطوط لوله مورد استفاده قرار می گیرد. این مدل فلنج در کلاس‌ های فشاری، سایزها و متریال‌ مختلف تولید و از نظر نوع سطح، در سه مدل صاف (Flat Face)، برآمده (Raised Face) و رینگ جوینت (Ring Type Joint) عرضه می‌ شود.

با وجود طراحی ساده، فلنج کور نقش کلیدی در ایجاد ایزولاسیون کامل ایفا می‌ کند و در صنایع گوناگون کاربرد دارد. هدف اصلی آن مسدود کردن جریان مایعات یا گازها است، به‌ ویژه زمانی که بخشی از خط لوله برای تعمیر، نگهداری یا به‌دلایل عملیاتی باید از سیستم اصلی جدا شود.

این نوع فلنج با ایجاد مانع کامل، از عبور هرگونه سیال جلوگیری می‌ کند و نصب آن نسبتاً آسان است؛ از طریق پیچ‌ های پیرامونی به انتهای باز لوله متصل می‌ شود و معمولاً یک واشر میان فلنج و لبه لوله قرار می‌ گیرد تا آب‌ بندی دقیق و بدون نشتی حاصل شود. 

هدف این مقاله، ارائه راهنمایی جامع برای انتخاب و خرید فلنج کور است. در ادامه، به معرفی و بررسی مشخصات فنی، انواع مختلف، نحوه اتصال، مزایا، معایب، کاربردها، نکات مهم در انتخاب و در نهایت شیوه خرید این نوع فلنج از فروشگاه پیکاتک خواهیم پرداخت.

مشخصات فنی فلنج کور (بلایند)

• استاندارد طراحی: ASME B16.5، ASME B16.47 Series A/B، DIN EN 1092-1، یا JIS B2220 بسته به نیاز پروژه
• سطح فلنج: RF (Raised Face)، FF (Flat Face)، RTJ (Ring Type Joint)
• متریال: فولاد کربنی (Carbon Steel – ASTM A105)، فولاد ضدزنگ (Stainless Steel – ASTM A182 Gr.304/316) یا متریال خاص طبق سفارش
• سایز: 1/2 تا 60 اینچ
• کلاس فشاری: 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500 

نحوه اتصال فلنج کور چگونه است؟

اتصال فلنج کور که برای مسدود کردن انتهای لوله یا تجهیزات پایپینگ استفاده می‌ شود، فرآیندی دقیق و وابسته به استانداردهای صنعتی است. این نوع فلنج فاقد سوراخ مرکزی بوده و معمولاً با استفاده از پیچ و مهره و یک گسکت (واشر آب‌بندی) به فلنج مقابل خود متصل می‌ شود. این اتصال علاوه بر ایجاد یک آب‌ بندی کامل برای جلوگیری از خروج سیال، امکان باز کردن و دسترسی مجدد به خط لوله را نیز در آینده فراهم می‌ کند.

در مرحله اول، باید فلنج کور و فلنج جفت از نظر سایز، کلاس فشار (مانند 150، 300، 600) و استاندارد ساخت (ASME، API و…) کاملاً با یکدیگر مطابقت داشته باشند. سپس سطح آب‌ بندی هر دو فلنج بررسی و تمیز می‌ شود تا عاری از هرگونه آلودگی، زنگ‌زدگی یا براده باشد. پس از آن، گسکت مناسب مطابق با شرایط کاری (دما، فشار و نوع سیال) بین دو فلنج قرار می‌ گیرد تا از نشتی جلوگیری شود.

در گام بعد، فلنج کور روی فلنج جفت هم‌ راستا قرار گرفته و پیچ و مهره‌ ها به صورت ضربدری و با گشتاور مشخص طبق جدول استاندارد سفت می‌ شوند. این روش از ایجاد تنش یا تغییرشکل ناهمگون روی فلنج جلوگیری کرده و باعث یکنواختی فشار روی گسکت می‌ شود. پس از تکمیل عملیات سفت‌ کاری، سیستم تحت تست فشار یا هیدرواستاتیک قرار می‌ گیرد تا اطمینان حاصل شود که هیچ نشتی یا مشکل در آب‌ بندی وجود ندارد.

انواع فلنج کور

فلنج‌های کور با توجه به نوع و شکل سطح آب‌ بندی‌ (Flange Face) در مدل‌ های مختلفی تولید می شوند. انتخاب نوع سطح فلنج بستگی به شرایط کاری، فشار و دمای سیستم، و استاندارد به‌ کاررفته در طراحی دارد. مهم‌ ترین انواع فلنج کور عبارتند از:

• فلنج کور با سطح صاف (Flat Face - FF): این نوع فلنج دارای یک سطح کاملاً صاف و یکنواخت در محل آب‌ بندی است. معمولاً برای فشارهای کاری پایین و سیستم‌ هایی که از واشرهای غیرفلزی نرم (مانند لاستیک یا فیبر) استفاده می‌ کنند، به کار می‌ رود. از ویژگی‌ های آن میتوان به سهولت در آب‌ بندی و کاربرد در تجهیزات چدنی یا سیستم‌ های کم‌ فشار اشاره کرد.
• فلنج کور با سطح برآمده (Raised Face - RF): پرکاربردترین نوع فلنج کور در صنعت است. در این مدل، محل تماس آب‌ بندی دارای یک ناحیه برآمده از بدنه اصلی فلنج است که باعث تمرکز فشار روی گسکت و بهبود آب‌ بندی می‌ شود. معمولاً در فشار و دمای کاری متوسط تا بالا استفاده شده و با انواع گسکت فلزی و غیرفلزی سازگار است.
• فلنج کور رینگ جوینت (Ring Type Joint - RTJ): این نوع فلنج برای کاربردهای فشار بسیار بالا و دمای زیاد طراحی شده است. سطح آب‌ بندی آن شیار‌دار بوده و به جای گسکت معمولی، از یک رینگ فلزی خاص استفاده می‌ شود که درون شیار قرار گرفته و تحت فشار قفل می‌ شود. همین ساختار، مقاومت بسیار بالایی در برابر نشتی حتی در شرایط سخت عملیاتی ایجاد می‌ کند.

مزایای استفاده از فلنج کور

• ایزوله‌ کردن کامل مسیر لوله برای توقف یا تغییر مسیر جریان سیال بدون نشتی
• افزایش ایمنی در تعمیرات و نگهداری – امکان کار ایمن روی خط لوله بدون خطر فشار یا نشتی
• قابلیت جداسازی بخش‌ هایی از خط لوله – بدون نیاز به تخلیه کامل سیال در کل سیستم
• سهولت در انجام تست فشار (Hydrotest) – بستن انتهای خط برای تست استحکام و نشتی
• نصب و بازکردن سریع – بدون نیاز به تغییرات دائمی در خط لوله
• امکان اضافه‌ کردن تجهیزات یا خطوط جدید در آینده
• مقاومت بالا در برابر فشار و دما – به‌ ویژه در نسخه‌ های فولادی و آلیاژی
• دارای انواع سطوح آب‌ بندی (FF, RF, RTJ) – برای کاربردهای متنوع صنعتی
• قابل استفاده در خطوط موقتی یا دائمی – مناسب پروژه‌ های پایپینگ، پتروشیمی، نیروگاه و دریایی
• هماهنگی با استانداردهای بین‌ المللی (ASME, DIN, API) – تضمین کیفیت و قابلیت جایگزینی آسان

معایب فلنج کور

• نیاز به توقف کامل جریان خط – برای باز یا بسته‌ کردن فلنج باید کل بخش موردنظر از مدار خارج شود.
• نیاز به فضا برای عملیات باز و بسته‌کردن – در محیط‌های محدود ممکن است چالش ایجاد کند.
• هزینه نگهداری و تعویض گسکت – هر بار بازکردن باید گسکت نو جایگزین شود.
• زمان‌ بر بودن عملیات باز کردن در فشارهای بالا – پیچ و مهره‌ ها باید طبق ترتیب و گشتاور مشخص باز شوند.
• هزینه اولیه بالاتر نسبت به درپوش‌ های جوشی یا رزوه‌ای – به دلیل مواد و ماشینکاری دقیق
• وزن نسبتاً زیاد – خصوصاً در سایزهای بزرگ یا فشار کاری بالا (Class بالا)، باعث نیاز به نیروی انسانی یا جرثقیل در نصب
• احتمال خوردگی سطح آب‌ بندی – در صورت استفاده سیال‌های خورنده یا عدم نگهداری صحیح
• احتمال نشتی در صورت نصب غیراصولی – به‌ ویژه در سطوح آب‌ بندی RTJ یا RF

کاربردهای فلنج کور

فلنج کور (Blind Flange) یکی از پرکاربردترین قطعات در سیستم‌ های لوله‌ کشی صنعتی است که به‌طور کامل انتهای یک خط لوله را مسدود می‌ کند. این فلنج به دلیل طراحی بدون سوراخ مرکزی، اجازه عبور سیال یا گاز را نمی‌ دهد و به همین دلیل هم در پروژه‌ های موقت و هم در نصب‌ های دائمی نقش کلیدی دارد.

از صنایع نفت و گاز گرفته تا پتروشیمی، نیروگاه، صنایع غذایی و حتی سیستم‌ های آب‌رسانی، فلنج کور به‌ عنوان یک نقطه ایمن برای بستن یا جداسازی جریان استفاده می‌ شود. یکی از مهم‌ ترین کاربردهای فلنج کور، مسدودسازی موقت یا دائمی جریان است.

در مواقعی که بخش‌ هایی از خط لوله نیاز به تعمیر، تعویض یا ارتقاء دارند، نصب فلنج کور باعث می‌ شود قسمت‌ های دیگر سیستم بدون خطر نشت یا افت فشار به کار خود ادامه دهند. این ویژگی به ویژه در پروژه‌ هایی که توقف کل سیستم هزینه‌ بر و زمان‌ بر است، ارزش بسیار بالایی دارد.

کاربرد مهم دیگر، انجام تست فشار (Hydrostatic Test یا Pneumatic Test) است. فلنج کور به راحتی می‌ تواند انتهای خط لوله یا تجهیز را ببندد تا فشار تست در سیستم حفظ شود و عملکرد مقاومتی و آب‌ بندی بررسی گردد.

علاوه‌ براین، در طراحی سیستم‌ های قابل توسعه، از فلنج کور برای بستن مسیرهایی که در آینده قرار است به دیگر تجهیزات یا خطوط متصل شوند استفاده می‌ شود. به این ترتیب قابلیت توسعه و تغییر سیستم بدون نیاز به برش یا تغییر اساسی در لوله‌ کشی فراهم می‌ شود.

همچنین در صنایع حساس مانند پالایشگاه‌ ها، پتروشیمی‌ ها و نیروگاه‌ ها، فلنج کور نقش ایمنی و کنترلی دارد. بسته بودن مسیر توسط این قطعه از ورود یا خروج ناخواسته سیالات خطرناک جلوگیری می‌ کند و امکان انجام عملیات نگهداری و تعمیرات را با ریسک کمتر فراهم می‌ کند.

راهنمای انتخاب فلنج کور

انتخاب و خرید فلنج کور مناسب به عوامل متعددی مانند مشخصات فنی و کشور سازنده بستگی دارد که هرکدام بر ایمنی، کارایی و طول عمر سیستم پایپینگ تأثیر مستقیم می‌ گذارند. در ادامه مهم‌ ترین پارامترهای انتخاب و خرید فلنج کور بیان می شوند:

وضعیت محصول (نو یا دست دوم)

• فلنج نو: بهترین گزینه برای کاربردهای حیاتی، خطوط پر فشار یا صنایع حساس (نفت، گاز، پتروشیمی)
• فلنج دست دوم: مناسب پروژه‌ های موقت یا خطوط کم‌فشار، به شرط بازرسی دقیق و تست سلامت

 سطح آب‌ بندی فلنج

• RF (Raised Face): پرکاربردترین نوع، مناسب فشارهای متوسط تا بالا، با آب‌ بندی گسکتی متنوع
• FF (Flat Face): برای فشار پایین یا تجهیزات با سطح تخت
• RTJ (Ring Type Joint): ویژه فشار و دمای بسیار بالا، با آب‌ بندی حلقه‌ای فلزی و مقاومت فوق‌ العاده در برابر نشتی

متریال فلنج کور

• استیل ضدزنگ (Stainless Steel): مقاوم در برابر خوردگی، ایده‌آل برای صنایع غذایی، دریایی و شیمیایی
• فولادی کربنی (Carbon Steel): مناسب کاربردهای عمومی با استحکام بالا و قیمت اقتصادی‌ تر
• آلیاژهای خاص (مونل، اینکونل، دوبلکس): برای سیالات خورنده یا شرایط عملیاتی ویژه

سایز فلنج

• باید دقیقاً متناسب با اندازه لوله یا اتصالات موجود انتخاب شود تا اتصال استاندارد و بدون نشتی حاصل گردد.

کلاس فشاری فلنج 

• طبق استاندارد ASME B16.5 معمولاً در کلاس‌ های 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500 موجود است.
• انتخاب کلاس فشاری بر اساس فشار عملیاتی و دمای کار تعیین می‌ شود.

نوع ساخت

• فورج (Forged): بالاترین استحکام و کیفیت دانه‌بندی، توصیه‌ شده برای فشار بالا
• ریختگی (Cast): مناسب فشار کم تا متوسط، اقتصادی‌ تر اما با مقاومت کمی پایین‌ تر

خرید فلنج کور از فروشگاه پیکاتک

فروشگاه اینترنتی پیکاتک یکی از معتبرترین و تخصصی‌ترین مراکز فروش انواع تجهیزات ابزار دقیق، شیرآلات صنعتی، لوله و اتصالات، آهن‌آلات و تجهیزات تست و اندازه‌گیری در کشور است. این مجموعه، مجموعه‌ای کامل از فلنج‌ ها شامل فلنج کور، فلنج دنده‌ای، فلنج جوشی، فلنج کور عینکی، فلنج اسلیپون و سایر مدل‌ ها را با کیفیت تضمین‌ شده و قیمت رقابتی عرضه می‌ کند.

در سبد محصولات پیکاتک، انواع فلنج کور استیل، فولادی و مونل در سایزها و کلاس‌ های فشاری متنوع موجود بوده و آماده ارسال به سراسر ایران است. برای خرید، کافی است از بخش بالای همین صفحه مشخصات فنی محصول را مشاهده کرده و بر اساس نیاز فنی و بودجه پروژه، بهترین گزینه را انتخاب کنید. همچنین در صورت تمایل به بازدید از انبار، دریافت مشاوره تخصصی یا استعلام قیمت روز فلنج کور، می‌ توانید با کارشناسان فروش پیکاتک تماس بگیرید و یک تجربه خرید سریع، مطمئن و حرفه‌ای را تجربه کنید.