شیر کروی چیست؟
شیر کروی یا گلوب ولو (Globe Valve) و یا شیر بشقابی هم به آن گفته می شود.
از شیر کروی جهت تنظیم جریان در خطوط لوله استفاده می شود. علت کروی نامیدن این گونه شیر ها ، کروی بودن بدنه آن ها و همچنین شکل مخصوص قسمت تریم (سیت و پلاگ) آنها محسوب می شود.
حرکت این شیر ها خطی بوده و در داخل بدنه شیرهای کروی، یک پلاگ متحرک قرار می گیرد، این پلاگ می تواند در باز و بسته شدن شیر تاثیر بگذارد. نام این پلاگ، معمولا دیسک نامیده می شود. در شیرهای دستی کروی، دیسک یا پلاگ به استمی متصل می شود که با چرخش هندویل عمل می کند و باعث باز و بسته شدن خروجی شیر می شود.
استم اینگونه شیرها به صورت عمودی بالا و پایین می رود.
عملکرد شیر کروی
عملکرد این گونه شیرها به گونه ای می باشد که قادر به تنظیم جریان در خطوط لوله و اتصالات می باشد. به گونه ای که با حرکت استم، دیسک یا پلاگ که به استم کوپل شده اند حرکت کرده و میتواند به هر میزان دلخواه میزان جریان فلو را تنظیم یا کنترل کند.
در شیرهای کروی با عملگر دستی، حرکت استم توسط نیروی انسانی اپراتور خواهد بود و در گلوب ولو های با عملگر پنوماتیکی یا الکتریکی این مقدار توسط سیستم کنترل به عملگر ارسال خواهد شد.
اجزای گلوب ولو
• پکینگ
• مهره یوغ
• بدنه
• مهره دیسک
• استم
• فلنج گلند
• مهره هندیول
• فالوئر گلند
• رینگ نشیمنگاه بدنه
• نشیمنگاه عقب
• مهره ها
• دیسک
مزایای شیرهای کروی
• توانایی شیرهای بشقابی در نگهداری جریان سیال بالا است.
• نسبت به شیرهای دروازه ای (Gate Valve) بهتر بسته می شوند.
• قابلیت گلوب ولو در قطع و وصل کردن جریان سیال مناسب تر است.
• شیرهای بشقابی برای باز و بسته کردن مکرر مناسب است و میزان ساییده شدن سیت و دیسک این مدل شیرها نسبت به دیگر شیرها کمتر است.
• تنظیم و تعمیر سیت این شیرهای صنعتی راحت است.
• سرعت عملگر این نوع شیرها نسبت به شیرهای دروازه ای سریعتر است و دلیل آن کوتاه تر بودن طول حرکت است.
معایب شیرهای کروی
• برای باز و بسته کردن این نوع شیرها، به نیروی بالا و محرک زیاد نیاز است.
• بالا بودن افت فشار در گلوب ولو
• در صورتی که فشار وارد شده به خطوط لوله بالا باشد، ضربات سیالات می تواند بخش های داخلی تریم این نوع شیرهای صنعتی را تخریب کند.
• صدای این نوع شیرها در سایزهای بزرگ، بسیار بلند است و برای باز کردن شیرهای بزرگ، به نیروی کافی نیاز دارند.
کاربرد شیر کروی
در زمان های قدیم از شیرهای کروی ها در صنایع زیادی مانند نیروگاه ها و غیره استفاده می کردند؛ دلیل آن هم این است که این شیرها، جریان را کنترل می کند و نشتی کمی نسبت به دیگر شیرها دارد.
امکانات مناسب این نوع شیرها، باعث شده است که در صنایع زیر هم به کار برده شوند.
• خطوط انتقال مواد غذایی
• صنایع غذایی
• صنایع پزشکی
• صنایع شیمیایی
• نیروگاه ها
• دریچه های بخار و بویلر
انواع شیرهای کروی
شیر بشقابی سه راهی
در این نوع شیرهای بشقابی سه راهی، 3 مسیر جریان وجود دارد که امکان ساخت این شیرها به صورت چهار راهی هم وجود دارد. علاوه براین می توانید به جای استفاده از 3 گلوب ولو از یک شیر کروی سه راهی برای جایگزین کردن اتصالات در خط لوله استفاده نمایید.
آب بندی این مدل شیرها بسیار آسان می باشد و همین مانع ایجاد نشتی در این شیرهای صنعتی سه راهی می شود ، در نتیجه به دلیل آب بندی خوب، هزینه های تعمیر و نگهداری این شیرها کاهش می یابد.
Z Type
یکی از ساده ترین و متداول ترین این شیرهای صنعتی، سری Z محسوب می شود، درواقع نشیمنگاه این شیرها، درون آن ها می باشد.
در شیر بشقابی، یک دیافراگم یا جداره به شکل Z درون بدنه کروی قرار گرفته است. نشیمن این شیرهای صنعتی به صورت افقی قرار دارد و میله و دیسک شیرهای سری Z، با یک زاویه راست نسبت به محور لوله حرکت می کند.
یکی از دلایل راحت بودن مراحل ساخت این نوع شیر، نصب و تعمیرات این نوع شیرها، این است که سرپوش گلوب ولو کاملا بزرگ می باشد.
گلوب ولو سوزنی
اگر به دنبال شیری هستید که جریان را به طور دقیق کنترل کند، شیر بشقابی سوزنی گزینه مفیدی برای شما محسوب می شود.
دقت سوزن این مدل شیرها بسیار بالاست که با نشیمنگاه شیر مطابقت دارد. رزوه های استم این شیر نسبت به گلوب ولو معمولی، کوچکتر است و دیسک و استم شیر بشقابی سوزنی، یکپارچه می باشد.
سایز حفره نشیمنگاه شیر کروی نسبت به سایز لوله کوچکتر بوده و به همین دلیل این شیر همراه با لوله های با قطر اسمی کوچک استفاده می شود.
Y Type
یکی از نقاط ضعف و عیوب شیرهای سری Z بشقابی، کاهش افت فشار در مسیر سیال می باشد، اما در گلوب ولو سری Y ، این نقطه ضعف برطرف شده است.
این شیر یکی از بهترین گزینه ها برای انتقال سیال با فشار بالا محسوب می شود.
شیر کروی پیستونی
آب بندی این شیر با دیگر شیرها متفاوت بوده و برای آب بندی در شیر بشقابی پیستونی، 2 حلقه فنری، بر روی پیستون قرار می گیرد و این 2 حلقه آب بندی فنری، توسط یک طوق از هم جدا می شوند.
از پیچ و مهره برای اتصال گلوب ولو پیستونی استفاده می شود؛ باری که از طریق این پیچ و مهره ها به بدنه شیر وارد می کند، بر روی بونت تاثیر می گذارد و این فرآیند باعث می شود نشتی در این شیرها کاهش پیدا کند.
بدنه این شیرهای بشقابی پیستونی، از جنس کربن استیل می باشد؛ پیستون این نوع شیرها از جنس استیل Cr13 و حلقه آب بندی با جنس گرافیت انعطاف پذیر ساخته شده است.
از این شیر برای خطوط آب، بخار و نفت استفاده می شود و در صورتی که پیستون این شیرها از جنس استنلس استیل مقاوم در برابر اسید ساخته شده باشد و حلقه آب بندی از جنس PTFE باشد، در کاربری های اسیدی، قلیایی و خورنده هم استفاده می شود.
تعمیر و نگهداری این مدل شیرها نسبتا آسان است و عمر این شیرها طولانی است.
یکی از مزیت های شیرهای بشقابی پیستونی، باز و بسته شدن آن ها به آرامی می باشد. کاربرد این نوع شیرها در سیستم های ساختمانی شهری، خطوط لوله آب و بخار سیستم های گرمایشی شهری استفاده می شود.
شیر بشقابی Bellow
گلوب ولو Bellow، از جوشکاری رول اتوماتیک ساخته می شود. در شیرهای بشقابی Bellow مانع‌ای فلزی بین سیال و اتمسفر قرار دارد که درصد نشتی در ناحیه استم شیر را به صفر می رساند.
ساختار این شیر بر پایه Bellow ساخته شده و انتهای پایینی Bellows استنلس استیل، به استم شیر جوش داده شده تا کیفیت این شیرهای صنعتی بالا برود و از خوردگی استم توسط سیال های فرآوری شده جلوگیری شود.
در این شیر از طراحی آب بندی دوبل استفاده شده و Bellows به استم جوش خورده می شود تا عملکرد عملیاتی را به صورت پایدار حفظ کند. جوش خوردن استم به Bellows میزان لرزش پلاگ شیر را کاهش می دهد. از این شیرها در مکان هایی که مواد قابل اشتعال، مواد منفجره، روغن حرارتی، مواد سمی و… استفاده می شود،
تماس فوری(مشاوره و خرید)