دتکتور گاز هیدروژن کلرید (HCL)

دتکتور گاز هیدروژن کلرید (HCl) – Hydrogen Chloride Gas Detector

گاز هیدروژن کلرید (HCl) یک گاز بی‌رنگ، خورنده و سمی است که در تماس با رطوبت به اسید کلریدریک تبدیل می‌شود. این گاز در صنایع شیمیایی، تولید نیمه‌هادی‌ها، تصفیه فلزات و فرآیندهای احتراق وجود دارد و می‌تواند باعث تحریک شدید چشم، پوست و سیستم تنفسی شود.

انواع دتکتورهای HCl

۱. دتکتورهای الکتروشیمیایی (Electrochemical Sensors)

• محدوده تشخیص: ۰–۱۰ ppm تا ۰–۱۰۰ ppm

• دقت بالا و پاسخ سریع (~۳۰ ثانیه)

• عمر سنسور: ۱.۵ تا ۳ سال

• کاربرد: نظارت محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی

۲. دتکتورهای مادون قرمز (IR Sensors)

• مناسب برای محیط‌های خورنده با غلظت بالا

• عدم تأثیرپذیری از گازهای مزاحم

• نیاز به کالیبراسیون منظم

۳. دتکتورهای نیمه‌هادی (MOS/Semiconductor Sensors)

• ارزان‌تر اما دقت کمتر

• حساس به رطوبت و دما

۴. دتکتورهای فتوالکتریک (PID – Photoionization Detectors)

• برای تشخیص سریع در محیط‌های نشت‌گیری

• حساسیت بالا (حتی در سطح ppb)

مشخصات فنی و استانداردهای ایمنی

 محدوده‌های هشدار:

• ۰.۵–۵ ppm (حد مجاز مواجهه شغلی)

• ۵–۱۰ ppm (خطر تحریک سیستم تنفسی)

• >۱۰ ppm (خطر جدی برای سلامت)

 حدود مجاز مواجهه (OSHA/NIOSH):

• PEL (۸ ساعت): ۵ ppm

• STEL (۱۵ دقیقه): ۵ ppm

• IDLH (خطر فوری): ۵۰ ppm

 ویژگی‌های دتکتور ایده‌آل:

• آلارم صوتی (≥ ۹۰ دسی‌بل) و نوری

• خروجی‌های صنعتی (۴–۲۰mA، RS485، Relay)

• ضد انفجار (ATEX) و ضد آب (IP65/IP67)

 استانداردها:

• OSHA, NIOSH, IEC 61010

• CE, UL, ATEX (برای محیط‌های انفجاری)

کاربردهای دتکتور HCl

 صنایع شیمیایی (تولید پلاستیک، لاستیک، دارو)
 تصفیه فلزات و آبکاری
 تولید نیمه‌هادی‌ها و الکترونیک
 سیستم‌های احتراق و دودکش‌ها
 آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی

نکات ایمنی حیاتی

 HCl در غلظت‌های بالا باعث سوختگی شیمیایی می‌شود!
 استفاده از ماسک گاز با فیلتر اسیدی (نوع B) ضروری است.
 در صورت نشت، تخلیه فوری محیط و استفاده از اسپری آب (برای کاهش غلظت گاز).
 کالیبراسیون ماهانه با گاز مرجع HCl الزامی است.

چگونه یک دتکتور HCl مناسب انتخاب کنیم؟

 برای محیط‌های صنعتی:

• مدل‌های ثابت با خروجی ۴–۲۰mA و اتصال به سیستم SCADA.

• سنسور الکتروشیمیایی با کاور مقاوم در برابر خوردگی.

 برای بازرسی میدانی:

• دتکتور پرتابل با صفحه نمایش دیجیتال و قابلیت ثبت داده.

 برای محیط‌های انفجاری:

• مدل‌های ATEX/IECEx با بدنه ضد انفجار.

 برای کاربردهای حساس:

• دتکتورهای مادون قرمز (IR) برای دقت بالا.