ورق A283
ورق A283 یک ورق با جنس آلیاژ آهن یا فولاد است که به آن کربن اضافه شده است. گریدهای مختلفی از این ورق موجود است که آن را برای کاربردهای متنوع آماده کرده است. گریدهای A، B، C و D چهار گرید این نوع ورق هستند. بر طبق آنچه شرح داده شد، این ورق در طی یک فرآیند نورد گرم تولید میشود.
نورد عملیاتی است که بر روی فلز مورد نظر تا رسیدن به فرم دلخواه انجام میگیرد. در این فرآیند، فلز بین دو غلطک سنگین که در حال چرخش هستند، قرار میگیرد. تقسیمبندیهای متنوعی از نورد را میتوان ارائه داد. از جمله:
بر اساس نحوهی قرارگیری محورهای غلطک (طولی، عرضی، پیچشی)
بر اساس وضعیت حرکت غلطکها (پیوسته، همرفت، رفت و برگشتی)
بر اساس دمای فلز (گرم، سرد، داغ)
بر اساس شکل محصول نهایی (ورق، شمش، مقاطع ساختمانی)
اگر بخواهیم نورد سرد و گرم را با هم مقایسه کنیم، باید بگوییم که ابعاد ورقهایی که از نورد سرد به دست میآیند، بسیار دقیقتر خواهد بود. اما انعطافپذیری در ورق گرم، بالاتر است و امکان ساختن اشکال مختلف با این نوع ورق، وجود دارد. پس برای ورقهای A283، ما با ورقهایی منعطفتر مواجه هستیم.
ورق آلیاژی A283
آلیاژ به ترکیبی از فلزات با هم یا ترکیب فلزات با عناصر نافلزی گفته میشود. به عنوان مثال اگر طلا و مس را با هم ترکیب کنیم، به آلیاژ جدیدی دست پیدا میکنیم که نامش «طلای قرمز» است. یا اگر آهن را با کربن مخلوط کنیم، آلیاژ به دست آمده، «آهن سیلیکونی» یا «فولاد» نامیده میشود. یک آلیاژ همیشه با عناصر فلزی ترکیب شده و خواص فلزی را از خود نشان میدهد. برخی از برجستهترین خواص و رفتارهایی که فلزات از خود نشان میدهند عبارتند از:
رسانایی الکتریکی
چکشخواری
شفافیت
درخشندگی
ورق A283 – بر طبق آنچه که از تعریف آلیاژ بیان شد، فولاد، یک آلیاژ است. پس مشتقات آن نیز آلیاژ خواهند بود. خود فولاد، آلیاژی است که از ترکیب آهن، کربن و عناصر دیگری مانند نیکل و کبالت و … به دست میآید. با افزودن عناصر دیگر به این آلیاژ، میتوان خواص آن را دستکاری نمود. به عنوان مثال اگر به فولاد، عنصر کروم اضافه شود، خاصیت خوردگی فولاد کمتر شده و به «فولاد ضد زنگ» دست پیدا میکنیم. یا اگر به فولاد، عنصر کربن اضافه کنیم، به آلیاژ جدیدی به نام «فولاد مستحکم» میرسیم. یکی از مشتقات فولاد، که ورقههای پرکاربرد در صنعت است، ورق A283 میباشد. در بین ورقههای فولادی ، ورقههای A283، خاصیت شکلپذیری و جوش کاری قابل قبولی دارد. این ورق آنقدر برای ساختن مخازن تحت فشار مناسب است که به آن، ورق مخزنی نیز میگویند.
فولاد کربنی A283 از آلیاژهای آهن است که به عنوان فولاد کربنی طبقهبندی میشود. ورقی که از این جنس ساخته میشود را ورق A283 مینامند. این ورق بر اساس استانداردهای ASTM آمریکا تولید شده است. ورق A283 در طی عملیات فرآیند نورد گرم و توسط غلطک با فشار بالا تولید میشود.
تولید ورقهای فولادی در سه مرحلهی کلی انجام میگیرد:
تولید تختال اولیه در واحد ریختهگری مداوم
در نخستین گام، باید با روش ریختهگری (که سرعت تولید را افزایش میدهد)، تختالها را ایجاد کرد. تختالهایی که از این مرحله به دست میآیند، معمولا ضخامتی بین ۱۶۰ تا ۳۰۰ میلیمتر و عرضی بین ۶۰۰ تا ۲۲۰۰ میلیمتر و طولی بین ۵ تا ۱۶ متر دارند. این ابعاد بستگی به ابعاد مورد نظر برای تولید محصول نهایی دارد.
کاهش ضخامت تختال در واحد نورد گرم
ورق A283 – تختالهایی که در مرحلهی قبلی ایجاد شدند، باید کاهش ضخامت پیدا کنند. برای این منظور آنها باید به کورههای پیش گرم منتقل شوند. این کورهها تختالها را برای ورود به خط نورد گرم آماده میکنند.
با ورود به خط نورد گرم، تختال باید از یکسری مراحل عبور کند که در نهایت تبدیل به یک تختال نازک شود:
مرحلهی پوسته شکن برای جداسازی پوسته اکسیدی ایجاد شده با فشار آب
مرحلهی نورد خشن کار که در این مرحله با غلطکهای دوتایی یا چهارتایی، نورد سنگینی برای کاهش ضخامت تختال انجام میشود.
مرحلهی برش تختال
مرحلهی پوسته شکن مجدد
مرحلهی نورد مجدد
مرحلهی خنک کن
مرحلهی بسته بندی نهایی و خروج از خط نورد گرم
نورد سرد ورقههای تولید شده برای کاهش ضخامت و افزایش کیفیت سطح
از این ورق برای ساخت و ساز استفاده میشود. این نوع ورق چهار گرید دارد که A، B، C و D نامگذاری شدهاند. گریدهای مختلف این محصول، با تفاوتهایی که در ترکیبات تشکیلدهندهشان دارند، شناسایی میشوند. این ترکیبات متفاوت در نهایت سبب میشود تا خواص مکانیکی متفاوتی داشته باشند که هر کدام از آنها را برای یک کاربرد آماده میکند. این ترکیبات برای گریدهای نامبرده در ورق A283 به شرح زیر میباشد:
نام ماده/ گرید A B C D
کربن ۰.۱۴ ۰.۱۷ ۰.۲۴ ۰.۲۷
منگنز ۰.۹ ۰.۹ ۰.۹ ۰.۹
فسفر سولفور ۰.۰۳۵ ۰.۰۳۵ ۰.۰۳۵ ۰.۰۳۵
سیلیکون ۰.۰۴ ۰.۰۴ ۰.۰۴ ۰.۰۴
مس ۰.۲ ۰.۲ ۰.۲ ۰.۲
همانطور که از مشاهدهی جدول بالا برمیآید، عنصری که در حقیقت بیانگر سطح گرید ورق A283 خواهدبود، کربن است. گریدهای مختلف ورق A283 در استحکام کششی و نقطه تسلیم با هم متفاوت هستند. به این معنا که در گرید A نقطه تسلیم پایینترین حد و کشیدگی در بالاترین حد قرار دارد و به همین نسبت برای گریدهای B، C و D نیز نقطه تسلیم و کشیدگی متفاوتی وجود دارد.
در بین گریدهای مختلف ورقههای فولادی A283، گرید A283 Gr C از همه پرکاربردتر و پرفروشتر است. درصد کربن به کار رفته در این گرید فوقالعاده مناسب است و میزان سختی و قابلیت جوشکاری آن برای موارد کاربردی زیادی، متناسب است.
عمدهی کاربرد ورق فولادی A283 در صنعت برای مخزن سازی مخازن تحت فشار (زیرا این ورق در فشار بالا خیلی مقاومت دارد)، نفت، گاز، پتروشیمی، دیواره ماشینآلات، قطعات صنعتی، اسکله سازی و کشتی سازی میباشد. همچنین از گرید C این ورق، در ساخت سازههای فولادی مانند پل و تأسیسات استفاده میشود.
برخی از ویژگیهای بارز ورق A283 عبارتند از:
مقاومت در برابر خوردگی
قابلیت جوشکاری بسیار خوب
قابلیت شکل پذیری
ورق A283 توسط کارخانههایی مانند فولاد مبارکه اصفهان، اکسین اهواز در ایران تولید میشوند. همچنین از کشورهایی مانند اکراین، کره، روسیه، آلمان، هند و بلژیک نیز واردات این ورق انجام میگیرد.