ورق قلع اندود چیست؟
ایده‌ی ساخت ورق قلع اندود از زمان مطرح شدن بسته بندی و ظروف نگهداری برای مواد غذایی مطرح شد. قدیم‌ترها، مواد غذایی را با روش نمک سود کردن، نگهداری می‌کردند. در این روش مانند تهیه‌ی ترشی که مواد در سرکه غلتانده و نگهداری می‌شوند، مواد غذایی را داخل محلول آب نمک نگهداری می‌کنند. از آن‌جایی که باکتری‌ها و قارچ‌ها نمی‌توانند در محیط‌هایی که پر از نمک هستند، زنده بمانند، مواد غذایی در این روش تا مدت زیادی خراب نمی‌شوند.
در سال ۱۶۶۵ میلادی شخصی به نام نیکلاس برای اولین بار، با کمک آهن توانست ظروفی را برای نگهداری مواد غذایی طراحی کند. در این روش، جنس فلز به کار رفته برای بسته بندی مواد غذایی، از جنس ورق قلع اندود بوده است.
ورق قلع اندود یا تین پلیت به ورق هایی با ضخامت ۰.۱۶ میلیمتر تا ۰.۴۵ میلیمتر گفته می شود که بیش تر جهت قوطی های چای،کنسرو،مواد غذایی و روغن های نباتی استفاده می شود که جهت مصون سازی مواد غذایی یک لایه قلع روی ورق سرد (روغنی) ST12 پوشیده شده است. گاهی اوقات دو طرف ورق قلع یکسان نیست که طرف قلع بیشتر جهت داخل ظرف و طرف قلع کمتر جهت بیرون ظرف مورد استفاده قرار می گیرد. ورق قلع اندود یا ورق تین پلیت از نظر سختی و نرمی به سه گروه زیر تقسیم میشود:
تمپر ۲ (نرم)
تمپر ۳ (معمولی)
تمپر ۴ (سخت)
تولید ورق تین پلیت
ورق قلع اندود در گذشته و ابتدای اختراع آن به صورت غوطه وری تولید می شد مانند روش گالوانیزاسیون اما به دلیل ضخامت زیاد قلع و اتلاف انرژی روش جایگزین الکترولیت اختراع شد که در آن قلع به عنوان کاتد و ورق به عنوان آند استفاده شده و بعد از ایجاد لایه قلع روی ورق آن را به کوره انتقال می دهند در این روش برای هر سمت ورق می توان ضخامت دلخواهی از قلع ایجاد نمود. برای تولید ورق قلع اندود از دو روش استفاده میشود. این روش‌ها عبارتند از:
روش غوطه وری:
در این روش، قلع اندود کردن با غوطه ور ساختن ورق فولادی در قلع مذاب انجام میشود.
روش الکترولیت:
در این روش ابتدا باید ورق فولادی تولید و یا تهیه گردد. در خط تولید ورق قلع اندود با این روش حوضچه‌هایی پر شده از آب و اسید وجود دارد. ورق فولادی، باید ابتدا وارد حوضچه‌ی آب و سپس وارد حوضچه‌ی اسید شود. مجدد وارد حوضچه‌ی آب شده و مرحله‌ی اول به منظور پاک سازی و چربی زدایی از سطح ورق کامل انجام میشود.
در گام بعدی، سطح ورق باید با روش الکترولیت، قلع اندود شود. در روش الکترولیت، ورق فولادی به عنوان کاتد است. این ورق وارد حوضچه که محتوای محلول الکترولیت در آن است، میشود. سپس با شمش قلع خالص که نقش آند دارد، کاملاً قلع اندود میشود.
بعد از پوشش دهی سطح ورق، ورق را از کوره‌ای به نام مافل عبور می‌دهند. در این کوره، درجه حرارت ورق تا بالاتر از نقطه ذوب قلع، زیاد خواهد شد. و سپس ورق خیلی سریع در حوضچه‌ای، سرد میشود.
در نهایت مانند هر محصول دیگری، فازهایی مثل تست و کنترل کیفیت، برش و بسته بندی روی ورق انجام شده و به عنوان ورق قلع اندود، وارد بازار خرید و فروش محصولات فولادی خواهد شد.
توجه داشته باشید که در هر دو روش، در گام اول باید ورق فولادی آماده شده باشد. در صورتی که کارخانه قصد و توانایی تولید آن را داشته باشد، در خط تولید مجزا، اقدام به استخراج آهن از سنگ آهن و تولید فولاد از آن می‌نماید. در غیر این صورت، می‌توان ورق‌های فولادی را به عنوان ماده‌ی اولیه، خریداری نموده و وارد خط تولید ورق قلع اندود کرد.
معرفی استانداردهای تولید ورق قلعی
این دسته از محصولات با تبعیت از استانداردهای ملی و بین المللی تولید می گردند از جمله استانداردهای تدوین شده برای تولید ورق قلعی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
استاندارد EN آلمان
DIN EN 1012197
استاندارد ASTM 623
ASTM 657
تمپر ورق قلع اندود چیست؟
تمپر ورق قلع اندود مشخصه‌ای است که خواص مکانیکی ورق فولادی مانند سختی، مقاومت در برابر کشش، مقاومت در برابر تنش و غیره را نشان می‌دهد، که هر یک از این خواص به تنهایی گویای مشخصات ورق فولادی نیستند. کدگذاری تمپر یک نوع کدگذاری افقی است که در مورد ورق‌های یک بار نورد شده بر اساس سختی راکول انجام می‌گیرد و قابلیت شکل پذیری را نشان می‌دهد.
کاربرد ورق قلع
ورق قلع اندود در ابتدا برای حل مشکل نگهداری و جابجایی غذا در طولانی مدت بدون خراب شدن آن و راحتی در حمل ایجاد شد و هنوز هم بعد از سال ها اصلی ترین استفاده آن برای همین کار است اما به دلیل خواص آن کم کم راه خود را به صنایع دیگری مانند خودرو سازی و ساختمان سازی و وسایل منزل و تجهیزات الکترونیکی باز کرد.
قیمت ورق قلع اندود
ورق قلع اندود داخلی در کارخانه های فولاد مبارکه و توان آور آسیا تولید شده و همچنین از کشور های روسیه و قزاقستان و چین و کره وارد می شود.
دلایل بسیار زیادی هستند که بر نوسانات قیمت این ورق اثر می‌گذارند. در ادامه‌ی مطلب به تشریح برخی از مؤثرترین دلایل در کاهش یا افزایش نرخ ورق قلعی پرداخته شده است.
نوسانات نرخ مواد اولیه: در ابتدای این مطلب بیان شد که ورق قلعی از محصولات فولادی به شمار می‌رود، و از آن‌جایی که فولاد خودش آلیاژی است که از فلز آهن به دست می‌آید و فلز آهن نیز از سنگ آهن استخراج میشود، پس تولید آن ملزم به فراهم آوردن سنگ آهن است. بنابراین نرخ روز سنگ آهن، بر نرخ روز آهن و فلزات آهنی (مثل فولاد) تأثیر می‌گذارد.
نوسانات روزانه نرخ ارز جهانی یا دلار: یکی از عوامل دیگری که قیمت ورق را دچار نوسان می‌سازد، تغییرات و نوساناتی است که در نرخ ارز و دلار رخ می‌دهد. اگر قرار باشد که ورق قلعی از خارج از کشور وارد شود و یا حتی تعدادی از اقلام مواد اولیه‌ای که در ساخت ورق قلعی به کار برده میشود، از خارج از کشور تأمین شوند، چون باید با نرخ روز ارز معامله انجام شود، پس نوسانات روزانه دلار، بر نرخ تمام شده محصول نهایی اثر گذار خواهد بود. جهت نزول وابستگی قیمت ورق قلعی به قیمت ارز، باید به گسترش تولیدات داخلی چه در زمینه‌ی تولیدات مواد اولیه و چه در زمینه‌ی محصول نهایی که همان ورق قلعی است، کمک کرد تا احتیاجی به واردات آن از خارج از کشور نباشد (و یا حداقل این وابستگی کاهش یابد.). در این صورت حتی امکان صادرات ورق قلعی به خارج از کشور برای ارز آوری و درآمدزایی بیشتر برای کشور، وجود خواهد داشت.
محاسبات وزن ورق: هر چقدر که ضخامت ورق قلعی بیشتر باشد، به معنای استفاده‌ی بیشتر از فلز فولاد و آهن و مواد اولیه در ساخت آن است و این امر سبب میشود تا محصول ورق قلعی، وزن بیشتر و در نتیجه قیمت بالاتری داشته باشد. جهت خرید ورق معمولاً از پارامتر وزن استفاده میشود. به این معنی که مهندسین سازه و سایر صنایع با انجام یک‌سری محاسبات، باید بدانند چه وزنی از ورق برای هدف مورد نظرشان، مورد نیاز خواهد بود.
نحوه‌ی تولید و مراحل انجام شده: این که ورق‌های فولادی که از جنس و کیفیت‌های متفاوتی برخوردارند، به دلیل تعداد فرآیندها و نوع فرآیندهایی است که روی هر ورق انجام می‌گیرد. به عنوان مثال هرچه عملیات و فرآیندهای بیش‌تری با هدف افزایش کیفیت و مرغوبیت نهایی ورق روی ورق فولادی، انجام شود، قیمت ورق بالاتر می‌رود. مثلاً، اگر عملیاتی با هدف تولید پوشش برای جلوگیری از زنگ زدن روی ورق انجام گیرد، کاملاً واضح است که قیمت ورق نسبت به نوع ساده، افزایش خواهد داشت. چرا که در هر مرحله از فرآیند، زمان، انرژی و گاهی اوقات مواد دیگری نیز مصرف خواهد شد.
وضعیت عرضه و تقاضای بازار برای محصول تولیدی: این امر که ورق قلعی به چه میزان و تعدادی تولید گردد و یا چه تعداد و میزانی مصرف کننده برای این ورق در بازار وجود دارند، هم در قیمت نهایی کالا مؤثر خواهد بود. این امر به این معنی است که اگر تولید ورق قلعی، خیلی بیشتر از آن‌چه که نیاز بازار است، باشد؛ قیمت ورق کمتر شده و در صورتی که تعداد ورق تولیدی از سطح بازار مصرف کنندگان کمتر باشد، نرخ آن افزایش پیدا خواهد کرد.
برخی از ویژگیهای ورق قلع اندود عبارتند از:
این ورق، ضد زنگ است.
مقاومت این ورق بالاست.
این ورق، زود فرسوده نمی‌شود و از عمر خوبی برخوردار است.
انعطاف پذیری خوبی دارد.
ضخامت در سرتاسر صفحه به صورت یکنواخت است.
این ورق قابل بازیافت است.
این ویژگی‌ها سبب شده‌اند تا از این ورق‌ها در مواردی مثل:
بسته بندی مواد غذایی
بسته بندی داروها
بسته بندی رنگ‌ها
ساخت فیلتر روغن ماشین
ساخت قطعات الکتریکی ماشین
ساخت پره‌های رادیاتور
ساخت لوازم جانبی در ساختمان‌ها
باتری سازی
ساخت قالب کیک و شیرینی پزی و …
و …
استفاده شود.
ضایعات ورق قلع اندود
خوشبختانه اغلب فلزات دارای خاصیت بازیافت هستند. یعنی ضایعات و به اصطلاح فلزات دور ریز و نخاله قابلیت جمع آوری و استفاده مجدد را دارند.
بازیافت فلزات نقش مهمی در حفظ محیط زیست و کاهش هزینه‌ها دارد. چرا که در فرآیند بازیافت از یک طرف به جمع آوری پسماند فلزات پرداخته میشود و از طرف دیگر به کار گیری ضایعات در تولیدات بعدی به دلیل کاهش استفاده از مواد اولیه جدید، نرخ محصول تولیدی را تا حد قابل توجهی پایین می‌آورد.
فروش ورق قلع اندود
در خصوص تولید ورق قلعی، استانداردهایی در سطح بین الملل مطرح شده است که کاملاً مشخص می‌نماید که ورق به چه صورت و در چه مراحلی باید تولید شوند و حتی ویژگیهای ظاهری ورق تولید شده چه چیزهایی باید باشد.
در بازار انواع مختلفی از ورق قلعی در ابعاد و وزن‌های مختلف دیده میشود. برخی دیگر از انواع این ورق که در بازار آهن آلات مشاهده می‌شوند، ویژگیهای ظاهری زیر را دارند:
ورق قلعی با سطح براق
ورق قلعی با سطح سنگ زده شده
ورق قلعی مات
ورق قلعی نقره‌ای
در کشور ما، ایران، کارخانجات زیادی هستند که در زمینه‌ی آهن آلات و تولید کردن محصولات فلزی فعالیت دارند. معروف‌ترین این کارخانه‌ها در خط تولید ورق قلعی، شرکت فولاد مبارکه اصفهان است که توان تولید تمام زنجیره‌ی تولید ورق قلعی را دارد. منظور این است که فولاد مبارکه نیازی به واردات مواد از سایر کارخانجات ندارد. به غیر از کارخانه‌ی فولاد مبارکه، کارخانه‌ی فولاد توان آور آسیا نیز در این زمینه فعالیت دارد. اما در این کارخانه، تأمین مواد اولیه برای ورق، به کارخانه‌ی فولاد مبارکه وابسته است.
تماس فوری(مشاوره و خرید)