ورق آلوزینک چیست ؟
ورق یکی از مقاطع فولادی بسیار پرکاربرد در ساخت و ساز، صنعت و عمران می باشد که با پایه های متنوع و اشکال گوناگون تولید می گردد. اصولا از ورق های فولادی در ساخت و ساز و صنعت کمک گرفته می شود که طیف وسیعی از آن ها در بازار محصولات فولادی وجود دارد یکی از این ورق های فولادی آلوزینک نام دارد که اصولا برای پوشش سقف مورد استفاده قرار می گیرد. محصول مذکور شباهت بسیار زیادی با ورق گالوانیزه داشته و بر همین اساس همواره این محصولات با یکدیگر مقایسه شده و چالش پیش رو این است که در چه محیط هایی می توان از ورق گالوانیزه و در چه شرایطی از آلوزینک یا گالوالوم استفاده شود؟ این دو محصول مشابه یکدیگر با پایه فولاد هستند و تنها تفاوت در پوشش آن ها می باشد که در ادامه به شرح مفصل خصوصیات هر محصول خواهیم پرداخت.
لوزینک نوعی ورق با پایه فولاد که با روکشی از جنس روی یا آلومینیوم پوشش داده شده است روکش این نوع ورق شامل عناصر زیر است:
روکشی شامل ۵۵ درصد آلومینیوم
1 درصد سیلیکن
43درصد روی
تفاوت آلوزینک و گالوانیزه
تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه تنها در پوشش آن ها می باشد. ورق گالوانیزه با عنصر روی خالص یا آلیاژ آهن – روی پوشش داده می شود اما در ورق آلوزینگ شاهد آن هستیم که این محصول با پوششی از ترکیب آلومینیوم و روی تشکیل شده است از سوی دیگر شباهت این دو ورق بر پایه آن ها می باشد که هر دو از ورق فولادی تشکیل شده اند و پوشش روی آن ها موجب می گردد که در شرایط مرطوب و مستعد بارش دچار اکسید و زنگ زدگی نشوند در مواردی همچون سردخانه ها، پوشش سقف، حفاظ دیوار و غیره از چنین ورق هایی کمک گرفته می شود.
رنگ آمیزی ورق آلوزینک تنها به صورت کوره ای انجام می شود بر همین اساس بسیار مستحکم بوده و پوشش و رنگ آمیزی آن در صورت خدشه دار شدن اکسید نشده و ضد زنگ خواهد بود در محیط ها و شرایط اسیدی، فضاهای مرطوب، فضاهای صنعتی و چنین مواردی استفاده از ورق آلوزینک به وفور مشاهده می شود. تنوع رنگ بندی و گستره ضخامت ها موجب گردیده این محصول متقاضیان خاص خود را داشته باشد اصولاً این دسته از ورق ها در ضخامت های نیم سانتی در بازار محصولات فولادی به فروش می رسند.
نحوه تولید ورق آلوزینک
بر اساس استاندارد ASTM A924 و الزامات آن در خصوص تولید ورق آلوزینک، ابتدا درصد وزنی عناصر مورد استفاده در پوشش دهی ورق مشخص گردیده و حوضچه های مذاب این فلزات تهیه می شود. از آنجایی که روش پوشش دهی در این ورق گالوانیزاسیون گرم می باشد، ورق روغنی پس از تولید می بایست از این حوضچه ها عبور نماید. اگر این فرآیند به صورت رول ورق انجام گردد کاملا مکانیزه و اتوماتیک می باشد و در صورتی که ورق ها به صورت شیت در حوضچه های گالوانیزه قرار گیرند گاهی اوپراتورهایی به صورت دستی نیز در فرآیند گالوانیزاسیون دخالت دارند. دیگر مراحل تولید ورق آلوزینک دقیقا مشابه با تولید ورق گالوانیزه می باشد.
ابعاد استاندارد ورق زینکالیوم
محصول مذکور از ضخامت 0.4 میلی متر به بالا در عرض یک و نیم و اندازه طول دلخواه مشتری تولید می‌گردد. پروسه تولید این نوع ورق نیز کاملاً شبیه ورق گالوانیزه می‌باشد. ابتدا فلز پایه به سمت خطوط تولیدی منتقل شده در آنجا پوششی از جنس روی و آلومینیوم تمامی سطح ورق را فرا می گیرد پس از خشک و خنک شدن محصول نهایی آماده رنگ آمیزی خواهد شد. رنگ آمیزی در کوره های مخصوص صورت می گیرد. محصولات نامبرده در آزمایشگاه های کنترل کیفی بررسی شده تا فاقد خش و عیوب ظاهری باشد.
شایان ذکر است در مرجله ای دیگر، رنگ آمیزی ورق ها نیز بررسی می گردند پوشش باید به صورت یکنواخت اطراف ورق را فرا گرفته باشد عمر طولانی، این محصولات را به ورق محبوب در میان متقاضیان تبدیل نموده است و بر همین اساس اصولا در دیوارها و سقف یا ساندویچ پانل ها مورد استفاده قرار می گیرند.
ویژگی ورق آلوزینک
فولاد به طور معمول دارای ویژگی هایی است که باعث شده کاربردهای زیادی در صنعت پیدا کنند. اما با عملیات بعدی که بر روی آن انجام می گردد ممکن است کارایی های خاص و ظریف تری نیز از آن به دست آید. از آنجمله ورق آلوزینک که با داشتن پوشش آلومینیوم – زینک خود خصوصیات قابل توجهی پیدا نموده است. مهمترین ویژگی های ورق آلوزینک را با هم بررسی می کنیم:
یکپارچگی ورق آلوزینک
یکپارچگی در ظاهر و ثبات در کیفیت این نوع ورق های از ویژگی های منحصر به فرد ورق های آلوزینک به حساب می آید. می توان این گونه در نظر گرفته که بدلیل فرآیند تولید ورق آلوزینک که به آن خواهیم پرداخت، سطحی یکپارچه و ظاهری یکدست در این محصول ایجاد می گردد. از این خصوصیت می توان در برخی کاربردها که ویژگی ظاهری محصول اهمیت دارد استفاده نمود
دوام ورق آلوزینک
ورق آلوزینک با توجه به مقاومت بالایی که در برابر خوردگی اتمسفریک دارد عمری تا 20 برابر ورق فولادی معمولی دارد. دوام این ورق خصوصا در محیط های مرطوب به قدری است که به راحتی می توان کاربردهای زیادی را به آن اختصاص داد. خصوصا در مورد محصولات فولادی مورد استفاده در تولید سقف ساختمان در نواحی با رطوبت بالا از این نوع ورق استفاده می گردد.
شکل پذیری ورق آلوزینک
یکی از مواردی که به عنوان ویژگی های ورق آلوزینک اهمیت بسیاری پیدا می نماید قابلیت شکل پذیری بالای این محصول می باشد. پایه این محصول همان ورق روغنی یا ورق نورد سرد می باشد که به خودی خود شکل پذیری و انعطاف بالایی دارد. اما مواد به کار رفته در تولید ورق آلوزینک باعث می گردد خاصیت شکل پذیری بهبود یافته و پس از انجام عملیات فرم دهی، ظاهر ورق تغییرات منفی نداشته باشند.
از دیگر خصوصیات ورق آلوزینک می توان به وزن پایین، قابلیت رنگ کاری، جوش پذیری و امکان برشکاری با استفاده از لیزر عنوان نمود.
کاربرد ورق آلوزینک
در صنعت بسیاری از موارد وجود دارند که برای ساخت قطعه یا وسیله ای می توان از چند نوع متریال با مشخصات متفاوت استفاده نمود. اما اقتصاد مهندسی ایجاب می کند برای انتخاب بهترین گزینه همواره مواردی مانند قیمت محصول، وزن محصول، دوام محصول، انعطاف پذیری محصول و همچنین امکان نگهداری و تعمیرات محصول را مد نظر قرار داد. برای کاربردهایی که از ورق آلوزینک در نظر گرفته می شود می توان از ورق های فولادی دیگر نیز استفاده نمود. نزدیک ترین این ورق ها ورق های روغنی، رنگی و گالوانیزه هستند. اما گاهی با یک انتخاب متفاوت می توان موارد ذکر شده با اهمیت در طراحی را برآورده نمود و از تحمیل هزینه های بیشتر به پروژه جلوگیری کرد. در اینجا چند مورد از کاربردهای مهم ورق آلوزینک را با هم مرور می کنیم:
ساخت سقف Roofing
استفاده از ورق آلوزینک برای ساخت سقف به صورت مستقیم نمی باشد. به این معنی که از ورق های آلوزینک ابتدا ورق های رنگی تولید می نمایند، پس از آن ورق رنگی را با عملیات فرم دهی به شکل های مختلف شیروانی تولید می نمایند. چنین کاربردی بیشتر در مناطق با میزان بارندگی بالا خصوصا مناطق شمالی دیده می شود. اما در مجموع یکی از کاربردهای مهم آلوزینک در سقف سازی تولید ساندویچ پنل نیز می باشد.
ساخت درزگیر Flashing
در کاربرد ورق آلوزینک به عنوان ساخت شیروانی مواردی وجود دارد که درزها می بایست به صورت کامل و آب بندی شده بسته شود. با توجه به خصوصیات جوش پذیری ورق آلوزینک، وزن سبک و همچنین انعطاف بالای آن بهترین گزینه برای درزگیری استفاده از همین نوع ورق می باشد. همچنین در مورد نبشی کشی ساختمان نیز به عنوان درزگیر می توان از ورق آلوزینک استفاده نمود.
پوشش دیوار Wall cladding
در برخی از ساختمان ها خصوصا ساختمان هایی که دیواره آنها در معرض آسیب هایی نظیر ضربه هستند از پوشش آلوزینک برای قسمت های آسیب پذیر استفاده می نمایند. به عنوان مثال ورودی پارکینگ های بزرگ را با ورق های آلوزینک پوشش می دهند تا از آسیب های ناشی از برخورد اتومبیل به آنها جلوگیری گردد. علاوه برآن این بخش از دیوار ها با استفاده از ورق آلوزینک زیباسازی می گردند. گاهی دیوارهای تزئینی که با چوب ساخته می شود را نیز به وسیله ورق آلوزینک پوشش می دهند. در بعضی موارد برای ایجاد عایق بین دیوار اصلی با محیط بیرون از پوشش آلوزینک استفاده می شود . این نوع کاربرد در مناطق سردسیر بسیار کاربرد دارد.
شبکه آبرو Gutter and downpipe
هدایت آبهای سطحی خصوصا در بالای ساختمانی یکی از مسائلی است که در نقاط پر بارش مد نظر سازندگان ساختمان قرار می گیرد. به این منظور در بسیاری از موارد از ورق آلوزینک استفاده می شود. وزن کم، انعطاف پذیری بالا و قیمت ورق آلوزینک در این انتخاب تاثیر گذار است.
فنس یا پرچین Fence
در برخی موارد برای ساخت پرچین از ورق آلوزینک استفاده می نمایند. این نوع کاربرد هم می تواند به صورت تزئینی باشد و هم می تواند به لحاظ امنیتی موثر واقع شود.
