پروفیل چیست؟
در صنعت ساختمان سازی از مصالح فراوانی بهره گیری می شود که هر کدام به نوعی در تکمیل شدن ساختمان نقش دارند. یکی از این مصالح که کاربرد متعددی در ساختمان سازی دارد پروفیل است که شامل دو نوع ساختمانی و صنعتی می باشد. نوع ساختمانی این محصول به نام پروفیل 508 در ساخت درب و پنجره و نوع صنعتی در ساخت خودرو به کار می رود. همچنین پروفیل ها از زمان های بسیار قدیم به دلیل استحکام و خواص بسیار عالی برای ساخت و ساز به کار می روند. به جرات می توان گفت در اجرای هر نوع پروژه ساختمانی یا مواردی مانند انواع پل ها و زیبا سازی شهر به وفور از پروفیل های مختلف استفاده می شود.
در واقع پروفیل مقاطعی تو خالی از جنس آهن است که برای ساخت و ساز و استحکام سازه از آن استفاده می کنند. پروفیل ها در شکل های مختلف برای کاربردهای متفاوتی ساخته می شوند. اما به طور کلی می توان آن ها را در دو دسته صنعتی و ساختمانی تقسیم بندی کرد. با این حال امروزه پروفیل های گالوانیزه و کامپوزیت نیز در دسته های جداگانه ای قرار می گیرند.
پروفیل ساختمانی: به آن گروه از محصولاتی گفته می شود که در صنعت ساختمان سازی از آن ها بهره گرفته می شود. به عنوان مثال این محصول در ساخت درب و پنجره های آلومینیومی خانه ها سهم بسزایی دارد. نوع ساختمانی شامل چند شکل است:
پروفیل صنعتی: همان طور که مشخص است این محصول در صنایع گوناگون مانند خودرو سازی و نظامی به عنوان ضمایم صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. در صنعت خودروسازی از اشکال قوطی مربعی و مربع مستطیلی استفاده می شود. در سطوح مختلف صنعتی توجه به خصوصیت های مکانیکی و الکتریکی از اهمیت بالایی بهره مند بوده و در این راستا دانش فنی، تجربه کاری و امکانات تولیدی در جایگاه برگزیده ای قرار می گیرند به نحوی که توانایی تولید قطعات خاص با ویژگی های مشخص برای هر تولید کننده ساختمانی امکان پذیر نخواهد بود. پروفیل های صنعتی که در بخش تولیدات صنعتی مانند خودروسازی و یا ساخت وسایل نظامی برای ساخت قطعات صنعتی به کار می روند، در این نوع تولیدات خصوصیات مکانیکی و الکتریکی مقاطع اهمیت بالایی داشته و دانش فنی و تجهیزات موجود در کارگاه های تولیدی پروفیل های صنعتی حرف اول را می زنند. به همین دلیل، هر کارگاهی قادر به تولید آن ها نمی باشد.
پروفیل آلومینیوم
در دنیای امروز فلز آلومینیوم به یکی از کارآمدترین فلزها در صنعت مبدل شده است به گونه ای که در برخی موارد جایگزین محصولات فلزی می شود. آلیاژ آلومینیوم به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و عواملی از قبیل رطوبت و دما ی بالا، وزن سبک و شکل پذیری خوبی که دارد در میان صنعتگران جای باز کرده است. یکی از مهم ترین موارد مصرف این فلز در پروفیل ها می باشد که با شکل پذیری بالا، وزن سبک گزینه ی مناسبی برای استفاده در ساخت این محصول به حساب می آید. وزن سبک این آلیاژ همچنین سبب استفاده بی شمار آلومینیوم در صنایع هوایی شده است. در حال حاضر پروفیل آلومینیوم در ساختمان و صنعت مورد استقبال فراوانی بوده و کاربردهای ویژه ای دارد.
انواع پروفیل آلومینیوم
در حالت کلی تمامی آلیاژهای آلومینیوم نقره ای رنگ بوده و دارای انعطاف پذیری بالا و وزن کمی می باشد. پروفیل های ساخته شده از این آلیاژ به میزان زیادی از هدر رفتن انرژی نسبت انواع پروفیل فولادی جلوگیری می کنند به همین ترتیب پنجره های آلومینیومی هدر رفت انرژی کمتری داشته و سبب بهینه سازی مصرف انرژی می شوند.
از دیگر خصوصیات پروفیل آلومینیوم که سبب محبوبیت زیاد این محصول شده می توان به ظاهر زیبای آن اشاره کرد. استفاده از این پروفیل به دلیل رنگ روشن ظاهر زیباتری به محیط می بخشد و از طرفی به دلیل استحکام و مقاومت بالا برای استفاده در ساختمان های اداری و مسکونی مناسب می باشد. همان طور که قبلا اشاره شد وزن پروفیل آلومینیوم کم بوده و حتی نسبت به پنجره های UPVC نیز سبک تر می باشد و جایگزین مناسبی برای در و پنجره های فولادی هستند. این پروفیل ها ظریف و شکیل بوده و قابلیت نصب راحتی دارند. از دیگر ویژگی های مهم پروفیل آلومینیوم غیر قابل اشتعال بودن آن است که گزینه مناسبی برای استفاده در آشپزخانه ها می باشد.
استاندارد پروفیل آلومینیوم
این محصول در طرح ها و رنگ های متفاوتی تولید و روانه بازار مصرفی می گردد. با نصب شیشه دو جداره یا چند جداره بر روی پنجره های آلومینیومی می توان کاربرد آن را به پنجره های UPVC نزدیک تر کرد. پنجره های آلومینیومی براساس نوع پروفیل مورد استفاده در آن ها در سه دسته بندی چوب آلومینیومی، ساده و ترمال بریک تقسیم بندی می شوند.
پنجره آلومینیومی ساده توسط دو نوع پروفیل ST و کرونت تولید می گردد که در سطح مقطع پروفیل با یکدیگر تفاوت دارد. امروزه پنجره های ST به علت مزایای بیشتر نسب به کرونیت ، پرکاربرد تر است. این نوع پنجره کیفیت بیشتری داشته و تجهیزات مناسب تری دارد. نوع دیگر پنجره های آلومینیومی، ترمال بریک بوده که عایق حرارتی می باشد از همین رو استفاده زیادی دارد. بزرگ ترین مشکل پنجره های آلومینیومی عایق ضعیف حرارت است و به همین دلیل پنجره های ترمال بریک جهت رفع این مشکل تولید شده اند.
این نوع پنجره ها حرارت را تا 220 درجه سانتی گراد و برودت را تا 50 درجه سانتی گراد تحمل می کنند. پنجره ترمال بریک علاوه بر عایق مناسب حرارت و برودت، دارای ظاهری بسیار زیبا هم می باشد. دسته سوم پنجره چوب آلومینیومی بوده که لایه داخلی آن از جنس چوب و لایه بیرونی آلومینیوم است. این محصول همچنین دارای کارایی زیادی در ساختمان می باشد.
نکته دارای اهمیت درباره پروفیلهای آلومینیومی، آلیاژ به کار رفته در آنهاست که بسته به نوع استفاده، متفاوت است. یعنی مجموعه گوناگونی از خواص مانند انعطافپذیری، مستحکم بودن، عدم واکنش با هوا، کیفیت سطحی و... که مصرفکننده با توجه به آنها محصول مناسب را انتخاب میکند. هر کدام از این ویژگیها در گروههای مشخصی از خانواده فلز آلومینیوم پررنگتر هستند. متدوالترین نوع آلیاژ مورد استفاده ۶۰۶۳ میباشد که سختی آن بعد از فرآیند حرارتی و کیفیت سطحیش پس از تولید پروفیل آلومینیوم مناسب شده و به همین دلایل پرکاربرد است.
درجدول بالا عناصر سازنده این آلیاژ پرکاربرد، آورده شده است. آلیاژ دیگری از این محصول با مقادیر بالاتری از منگنز و آهن به نام ۶۰۶۱ وجود دارد که سختی و خوش تراشی آن مطلوبتر است، با وجود اینکه نوع فرآیند حرارتی هم تاثیر زیادی در سختی محصول دارد. افزایش آهن در این آلیاژ کیفیت سطح را کاهش داده و باعث پر خط و خش شدن آن میشود.
کاربرد آلومینیوم در هواپیما
در زمان های بسیار قدیم یعنی تا پیش از جنگ جهانی اول هواپیماها با استفاده از چوب ساخته می شدند اما پس از جنگ جهانی اول و ابتدا در آلمان زمانی که براداران رایت برای ساخت برخی از قسمت های کوچک هواپیما نیاز به فلزی سبک و در عین حال مقاوم به فشار حاصل از پرواز و نم و رطوبت داشتند، استفاده از این آلیاژ در هواپیما سازی باب شد. پس از جنگ جهانی دوم که به نوعی دوره طلایی صنعت به حساب می آید، فلز آلومینیوم به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد و استفاده گسترده از آن در این صنعت شروع شد. آلومینیوم به سبب وزن کم و استحکام بالایی که دارد برای استفاده در صنعت هواپیما سازی محصول بسیار مناسبی می باشد. این فلزات قابلیت تحمل فشارهای وارده در طول پرواز و همچنین در زمان های برخواستن و نشستن هواپیما از زمین که فشار هوا بسیار زیاد است را دارد. از سوی دیگر همیشه وزن کم فولاد مورد استفاده در هر سازه ای بر مقاومت نهایی آن می افزاید. در هواپیما هم همین مسئله صدق می کند. بر همین اساس هرچه وزن یک هواپیما کمتر باشد توانایی و تحمل وزن بیشتر را خواهد داشت. ناگفته نماند از میان آلیاژهای آلومینیوم آلیاژهای 2024 – 6061 – 7050 بیشترین کاربرد را در صنعت هوافضا دارد.
کاربرد آلومینیوم در ساختمان سازی
در صنعت ساخت و ساز، آلومینیوم بسیار نقش کلیدی ایفا می کند. از ساخت کلاف در و پنجره در ساختمان ها گرفته تا ساخت ویترین مغازه، سقف کارگاه و کارخانه، ساخت سایه بان، تجهیزات و… کاربرد دارد. نقش آین آلیاژ در اسکلت هر سازه ای به نحوی است که بار حاصل از دیگر مصالح ساختمانی (بار استاتیکی) بسیار کمتر شده در نتیجه فونداسیون کمتر تحت فشار خواهد بود و مقاومت سازه افزایش خواهد یافت. از دیگر ویژگی های بسیار مهم در این آلیاژ کاهش صداهای محیط اطراف به درون ساختمان است. با استفاده از این ویژگی در فرودگاه ها صدای هواپیما را به کمترین میزان رسانده اند. ساخت سقف های کاذب و نماهای ساختمانی که به آلیاژی مقاوم به رطوبت و خوردگی لازم دارد از دیگر کاربردهای این فلز است. از آلیاژ های پرمصرف در این حوزه آلیاژهای منگنزدار مانند 3103، آلیاژهای سیلیکون دار LM6 و یا آلیاژهای ترکیبی از منیزیوم و سیلیکون که مقاوم بوده می باشد.
کاربرد آلومینیوم در صنعت
تا اینجای مطلب بسیار در رابطه با ترکیبات و آلیاژهای منحصر بفرد آلومینیوم که استفاده از آن را در اغلب صنایع ممکن ساخته است، گفته ایم. اکنون قصد داریم به دیگر جوانب این فلز بپردازیم. از صنایعی که استفاده از این آلیاژ در آن زیاد است صنعت حمل و نقل زمینی، صنعت خودروسازی، صنایع دریایی، حمل و نقل ریلی، صنعت برق، صنعت بسته بندی، صنعت ساخت تجهیزات پزشکی، باتری سازی، ساخت ماشین آلات و تجهیزات، در صنایع نظامی و در ساخت تسلیحات نظامی و…. را می توان نام برد. استفاده از آلومینیوم در صنعت خودروسازی علاوه بر دیگر مزایا، مصرف سوخت را کاهش می دهد، در صنعت بسته بندی و ساخت تجهیزات و دستگاه ها همچنین به دلیل مقاومت به رطوبت با دیگر مواد واکنش نشان نمی دهد و موجب خرابی سایر مواد نخواهد شد. همچنین در صنعت برق به دلیل دارا بودن هدایت الکتریکی خوب و چگالی کم بسیار پر کاربرد تر نسبت به فلزاتی مانند مس می باشد.
انواع پروفیل آلومینیوم موجود در بازار کدامند؟
پروفیل آلومینیوم در بازار به سه صورت صنعتی، ساختمانی و اختصاصی (در و پنجره) عرضه میشود. دو نوع دیگری که از این پروفیل دربازار میتوان یافت، فابریک (درجه۱) و نوع تبدیلی (ضایعاتی) است.
نوع صنعتی: سطح کیفی این نوع پروفیل در مقایسه با سایرین پایینتر است ولی ویژگیهای گوناگونی برای استفاده در صنعت دارد. سیستم کابلی کانال، سینک حرارتی، تهویه مطبوع، قفسههای کابینت و مبلمان و ... از موارد استفاده است.
پروفیل آلومینیومی شیاردار برای ساخت انواع دستگاهها و وسایل صنعتی، نوار نقاله و خط تولید کارخانهها، میزهای کار و محفظه های سیستمهای خنککننده استفاده میشود.
نوع ساختمانی: پروفیلی با وزن اندک ولی خمش پیچشی بسیار بالا، موارد استفاده آن در قاب صفحات خورشیدی، سازههای پلتفرمهای کاری و... است.
نوع اختصاصی: مورد قابل توجه درباره این نوع سطح مقطعی است که استفاده میشود. قاب های درها و پنجره ها و دیوار پرده ای از موارد استفاده می باشد.
جمعبندی
پروفیل آلومینیوم که با روشهای مختلف مستقیم و غیرمستقیم اکسترود میشود، با توجه به این نحوه ساخت و آلیاژ به کار رفته، دارای انواع مختلفی است که در معماری و ساخت و ساز و صنایع مختلف به طور گسترده استفاده میشود. این پروفیل در ابعاد و ضخامتهای مختلف تولید شده و طول متعارف آن ۳ و ۴ و ۶ میلیمتر است. نسبت به محصولات مشابه این پروفیل ویژگیهای گستردهتری دارد و قیمت آن نیز مناسبتر است. برای خرید پروفیل آلومینیوم باید نوع و مکان استفاده را مشخص کرده و آلیاژ مناسبی مثل ۶۰۶۳ یا غیره انتخاب کنیم.