پروفیل چیست؟
پروفیل‌ها از جمله محصولات فولادی هستند که به شکل‌های مختلفی در صنعت ساختمان‌سازی کاربرد دارند. مشخصات قابل توجه فولاد که باعث برتری آن نسبت به سایر مصالح ساختمانی میشود، مواردی مثل کشش، شکل‌پذیری و مقاومت در برابر فشار و کشش هستند. در ادامه پروفیل گالوانیزه که یکی از پرکاربردترین نوع پروفیل‌ها در ساختمان‌سازی است را بیشتر می‌شناسیم. از این پروفیل به منظور مقاوم‌سازی و تقویت قاب‌های در و پنجره استفاده میشود تا از تغییر فرم قاب آن‌ها در برابر فشار جلوگیری شود. البته مقاوم‌سازی در و پنجره تمام کاربرد این پروفیل‌ها نیست.
در میان محصولات فولادی متعدد که با نام پروفیل شناخته می شوند، پروفیل مبلی جایگاه ویژه ای دارد. با توجه به تنوع کاربرد پروفیل های فولادی، گاهی نیاز به خواص مکانیکی و فیزیکی مشخصی می باشد تا بتوان محصول نهایی را بر اساس طراحی انجام شده، تولید نمود. فرم پذیری مطلوب پروفیل مبلی یکی از این خواص می باشد. وزن پروفیل مبلی و پایین بودن ضخامت آن باعث شده است به آن پروفیل سبک نیز گفته شود. قیمت پروفیل مبلی بر اساس قیمت ورق روغنی تعیین می گردد. البته تاثیر قیمت واحد وزنی، نرخ دلار، اجرت خدمات پروفیل مبلی از جمله خم، سوراخکاری، آبکاری و جوشکاری آن را نباید از نظر دور داشت. در مواردی که پروفیل مبلیِ وارداتی مد نظر باشد، هزینه های گمرکی نیز در قیمت پروفیل سبک تاثیر گذار هستند. اما خوشبختانه امروزه در کشور ما کارخانجات زیادی اقدام به تولید این محصول فولادی نموده اند. اگرچه کاربردهای پروفیل مبلی دامنه ی نامحدودی در صنعت را به خود اختصاص داده است، لیکن استفاده از آن در ساخت مبلمان و تزئینات منزل نظیر نرده ی پله ها، باعث شده است تا نام این محصول به پروفیل مبلی مشهور گردد.
پروفیل مبلی چیست؟
برای پیدا کردن درک بهتری از پروفیل مبلی، شایسته است مختصری در مورد مفهوم کلی پروفیل بدانیم. به طور کلی محصولی که از طریق شکلی دهی سرد بوسیله ی قالب، شکلی دهی گرم و یا خروج کاری تولید گردد و سطح مقطع آن در تمام طول محصول کاملا یکسان باشد، پروفیل گفته میشود. وجه تمایز پروفیل های گوناگون فولادی نیز دقیقا همین سطح مقطع آن می باشد، اشکالی همچون مربع، مستطیل، دایره، بیضی، سه گوش، چهارگوش و یا ترکیبی می توانند در پروفایل های فولادی وجود داشته باشند. شکل هندسی سطح مقطع محصول می تواند باز باشد مانند پروفیل زد و یا می تواند بسته باشد مانند پروفیل مبلی و یا قوطی و پروفیل ساختمانی. پروفیل ها علاوه بر داشتن تنوع در سطح مقطع، می توانند ضخامت های مختلفی داشته باشند. اصولا در حالت تولید پروفیل به روش شکل دهی سرد از ورق فولادی استفاده می شود. ورق های فولادی انواع مختلف و ضخامت های متنوعی دارند. ضخامت هر پروفیل دقیقا همان ضخامت ورق خام آهنی مورد استفاده است.
بنابر مطالب گفته شده، پروفیل مبلی محصولی فولادی است که از ورق سرد با ضخامت 0.7 الی 1.5 میلیمتر تولید شده و می تواند سطح مقطع سه گوش، چهارگوش، دایره ای و یا ترکیبی داشته باشد. رایج ترین پروفیل های مبلی ، قوطی پروفیل مبلی با سطح مقطع مربع و یا قوطی سبک با سطح مقطع مستطیل شکل می باشد.
پروفیل مبلی با سطح مقطع دایره ای شکل در دسته ی لوله ی مبلی قرار می گیرد که به تفصیل به آن خواهیم پرداخت. در عین حال دیگر مشخصات ظاهری لوله مبلی به غیر از سطح مقطع آن با پروفیل مبلی یکسان می باشد.
گفتیم بعضی از خواص مکانیکی و فیزیکی هستند که استفاده از پروفیل مبلی در تولید محصولات نهایی را اجتناب ناپذیر نموده است. خواصی همچون قابلیت شکل دهی آسان. قوطی پروفیل مبلی به آسانی قابل خم کاری می باشد. برای کار با فولاد، خاصیت شکل پذیری امتیاز ویژه ای محسوب می گردد. اما آنچنان که در بحث ورق روغنی گفته شده است، این قابلیتِ شکل پذیری ورق، به دلیل گرید فولادِ به کار رفته در آن می باشد. گرید های فولاد ورق روغنی عبارتند از St12 و St 14 . این گریدها که ورقهای کششی و کشش عمیق می باشند، به راحتی شکل دهی می گردد. چنین خاصیتی در دو مرحله از کار تاثیر به سزایی دارد:
شکل دهی ورق و تولید قوطی پروفیل مبلی
شکلی دهی، خم کاری و ... قوطی پروفیل مبلی برای رسیدن به محصول نهایی
پس به همین دلایل است که می بینیم صنعت گران به وفور از این محصول فولادی بهره می گیرند.
گاهی اوقات برای ساخت محصولات نهایی تولید شده از فولاد، به ظرافت و دقت بالایی نیاز می باشد و همچنین ظاهر محصول تمام شده به عنوان عاملی برای تشخیص سطح کیفی محصول به حساب می آید. پروفیل مبلی به دلیل ظاهر براق و سطح یکپارچه به خوبی پوشش دهنده ی این نیاز صنعتگران بوده و استفاده ی فراوانی در تولید محصولات با کیفیتِ فولادی دارد. تصور کنید محصولی فولادی قرار است در منزل استفاده گردد. تصویر شماره 3 را مشاهده فرمایید. به عنوان مثال نرده های نصب شده در راه پله ی یک دوپلکس؛ آیا می توان از هر سطح کیفی برای ساخت آن استفاده نمود؟ قطعا در این حالت انتخاب پروفیلی با ظاهر یکدست و چشم نواز، ترجیح داده می شود.
همواره برای صنعتگران قیمت متریال مصرفی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اقتصاد مهندسی ایجاب می کند اگر طراحانی نیاز به این محصول دارند، قیمت پروفیل مبلی را پیش از طراحی های خود بدانند. از آنجایی که قوطی پروفیل مبلی از ورق St12 و St14 روغنی تولید می گردد، قیمت ورق روغنی می تواند اولین پارامتر تعیین کننده قیمت قوطی پروفیل مبلی باشد.
خوشبختانه در حال حاضر تولید کنندگان مطرحی در زمینه تولید پروفیل مبلی فعالیت می نمایند که از آن جمله می توان به کارخانه نورد و پروفیل ساوه، گروه صنعتی صبا، کارخانه لوله سپنتا، گروه صنعتی درپاد تبریز و جهان پروفیل پارس اشاره نمود.
مشخصات پروفیل مبلی
الف) مشخصات ظاهری:
پروفیل مبلی ظاهری یکدست، دقت ابعادی بالا و غالبا درخشنده دارد. درز جوش این محصول بسیار با کیفیت می باشد. دلیل آن استفاده از روش جوشکاری فرکانس بالا High Frequency Welding در تولید این محصول است.
ب) مشخصات شیمیایی :
کلیه مشخصات ذکر شده برای ورق های روغنی در خصوص مشخصات شیمیایی قوطی پروفیل مبلی صدق می کند. قابلیت آبکاری، رنگ شوندگی با کیفیت بالا و قابلیت جوشکاری این نوع پروفیل بسیار مطلوب صنعتگران می باشد.
پ) مشخصات فیزیکی:
مهممترین شاخصه ی فیزیکی این محصول وزن پروفیل مبلی می باشد. اساسا محصولی که از ورق ضخامت پایین در دامنه ای بین 0.7 تا 1.5 میلیمتر ساخته شده است، نمی تواند در مقابل دیگر محصولات فولادی وزن زیادی داشته باشد. از این رو به پروفیل مبلی، پروفیل سبک نیز می گویند.
همانند بیشتر پروفیل ها، از پروفیل مبلی شاخه ی 6 متری تولید می گردد. وزن شاخه شش متری پروفیل مبلی بستگی به ابعاد و همچنین ضخامت ورق سرد به کار رفته در آن دارد.
خط تولید پروفیل مبلی
اصولا برای تولید پروفیل ها از چند روش استفاده می گردد. نحوه ساخت و تولید برخی پروفیل ها همانند میلگرد و تیرآهن ، نورد گرم؛ تولید برخی پروفیل ها همچون ستونی صنعتی از طریق شکل دهی سرد و دسته ای پروفیل ها همانند تیرورق از روش جوشکاری تولید می شوند. پروفیل مبلی از طریق شکل دهی سرد تولید می شود. یک خط تولید کامل پروفیل مبلی تشکیل شده است از :
واحد نواربری ورق؛ کلاف ورق روغنی به صورت اتوماتیک به عرض مورد نیاز بریده می شود.
واحد کلاف جمع کن؛ ورق نواربری شده مجددا به صورت رول در می آید.
واحد شکل دهی؛ ابتدا عبور از دو غلتک با نیروی بسیار زیاد برای صاف کردن ورق و گرفتن کلیه اعوجاج ها صورت می گیرد و سپس قرار گرفتن در مسیر مجموعه ای از قالب ها که به تدریج نوارهای ورق روغنی را به شکل مورد نیاز در می آورند. در واحد های شکل دهی معمولا ورق ابتدا به صورت لوله در می آید و پس از آن به شکل های مستطیل و یا مربع فرم دهی می شود.
واحد جوشکاری؛ درز ایجاد شده در پروفیل با روش جوشکاری فرکانس بالا جوش داده می شود.
واحد خنک کاری؛ قسمت جوش داده شده برای داشت خواص مکانیکی مناسب می بایست با سرعت متوسطی سرد شوند تا بیش از حد نرم و یا ترد نشوند.
واحد برش؛ شاخه های شش متری پروفیل تولید شده برش داده و بسته بندی می گردند.
کاربرد پروفیل مبلی
از قوطی پروفیل مبلی استفاده های زیادی در صنعت صورت می گیرد. در اینجا به چند کاربرد عمده ی آن اشاره می کنیم:
تولید مبلمان اداری و خانگی
تولید فروفوژه
ساخت تجهیزات صنایع هوایی
اتومبیل سازی
تجهیزات و مبلمان شهری
استفاده در صنعت تولید دوچرخه
ساخت تابلو در فعالیت های تبلیغاتی
