نبشی یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است که در انواع سازه‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. امکان استفاده از نبشی هم به صورت منفرد و هم به صورت مرکب وجود دارد؛ بسته به نوع سازه و نوع استفاده‌ای که قرار است از نبشی بشود، این مورد تعیین خواهد شد. نبشی در واقع پروفیلی است که از روی هم قرار گرفتن دو مقطع آهنی تولید می‌شود.
در اکثر موارد این دو مقطع بر هم عمود هستند. البته گاهی مواقع هم امکان دارد این دو مقطع یا بال‌های نبشی بر یک دیگر عمود نبوده و زاویه‌ای کم‌تر از 90 درجه داشته باشند. این دو نوع نبشی بیش‌تر از نظر کاربرد با هم تفاوت دارند و از نظر استقامت هر دو مناسب هستند. در نتیجه، این مورد مصرف و کاربرد است که تعیین می‌کند استفاده از کدام نوع نبشی می‌تواند بهتر باشد. به طور معمول نبشی‌های عمودی کاربرد بیش‌تری دارند.
ساختار خاص نبشی باعث شده است که این پروفیل استحکام بسیار بالایی در واحد طول داشته باشد. یعنی می‌توان گفت نبشی به راحتی چندین برابر استحکام بیش‌تری نسبت به همین حجم آهن که به صورت ورق یا اشکال دیگر تولید شده، دارا است. البته باز هم در هنگام تهیه نبشی باید به موارد زیادی که بر روی استحکام آن تاثیر دارند، توجه نمود.
روش تولید نبشی، شرکت یا کارخانه سازنده آن، نوع مواد اولیه و درصد عناصر استفاده شده در تهیه نبشی از مهم‌ترین عوامل تاثیر گذار بر کیفیت و استحکام آن هستند. بنابراین، باید اطلاعات کاملی در مورد نبشی داشته باشید تا بتوانید با توجه به مصرف خود، بهترین و متناسب‌ترین نوع آن را انتخاب نمایید.
انواع نبشی
این پروفیل های فولادی در طول‌های ۶ و ۱۲ متری در بازار وجود دارند و بنا به ضخامت و نوعشان به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم و از کاربرد این مقاطع می‌گوییم. با فولاد ایرانیان همراه باشید.
انواع نبشی از نظر روش ساخت
به طور کلی، نبشیها از طریق دو فرآیند مختلف تولید می‌شوند؛ این تفاوت در روش تولید می‌تواند در استحکام و حتی کاربرد آن‌ها هم تفاوت ایجاد کند. دو روش معمول تولید نبشی شامل روش پرسی و روش فابریک هستند که به بیان آن‌ها می‌پردازیم.
نبشی فابریک: همان طور که از نام این نبشی هم می‌توان فهمید، این نبشی به طور مستقیم از ابتدا به همین شکل تولید می‌شود. در واقع قالب مناسب برای تولید نبشی ایجاد شده و طی یک فرآیند نورد گرم، مواد مذاب به شکل نبشی خارج شده و سرد می‌شوند. در نتیجه، نبشی‌های فابریک را در این روش خواهیم داشت.
نبشی پرسی: نوع دیگر نبشیها از نظر روش ساخت، انواع پرسی آن هستند. این نوع نبشی از ابتدا به همین شکل تولید نمی‌شوند، بلکه از انجام فرآیندهایی بر روی ورق‌های فولادی تولید خواهند شد. به طور معمول برای تولید نبشی پرسی، ورق‌های فولادی را از وسط خم کرده و به آن شکل می‌دهند تا به نبشی تبدیل شود.
انواع نبشی از نظر شکل ظاهری
نبشیها از نظر شکل ظاهری هم تفاوت‌هایی هم با هم دارند. از این نظر می‌توان آن‌ها را به دو دسته نبشی عمودی و نبشی V شکل تبدیل کرد.
نبشی عمودی: نبشی‌های عمودی به آن دسته نبشی گفته می‌شود که زاویه بین بال‌ها یا مقاطع نبشی 90 درجه است. اکثر نبشیها به همین شکل ساخته می‌شوند. در بسیاری از موارد این نوع از نبشیها را نبشی L شکل هم می‌نامند. دلیل آن هم شبهت شکل ظاهری آن با حرف L لاتین می‌باشد.
نبشی V شکل: نوع دیگر نبشیها از نظر شکل ظاهری، نبشی‌های V شکل هستند. این نوع از آن‌ها در واقع زاویه‌ای کم‌تر از 90 درجه دارند و بسته به کارایی، این زاویه می‌تواند متفاوت باشد. از آن جایی که با کاهش زاویه نبشی، شکل آن به حرف V لاتین شباهت پیدا می‌کند، به آن‌ها نبشی‌های V شکل هم می‌گویند. این گونه نبشی‌های برای یک سری کاربردهای خاص مناسب هستند.
انواع نبشی از نظر اندازه بال‌ها
نبشیها از نظر اندازه بال‌ها هم با هم تفاوت‌هایی دارند. همان طور که اشاره کردیم به ضلع‌ها یا مقاطع کناری نبشی، بال نبشی گفته می‌شود. نبشیها از نظر این ویژگی به دو دسته بال مساوی و بال نامساوی تقسیم می‌شوند.
نبشی بال مساوی: همان‌گونه که از نام این نوع نبشی هم می‌توان تشخیص داد، از بال‌های برابر و مساوی تشکیل شده‌اند. یعنی مقاطع هر دو طرف نبشی به یک اندازه می‌باشد. برای مشخص کردن اندازه بال این نبشیها از حرف L انگلیسی و اندازه بال در کنار هم استفاده می‌شود. برای مثال بر روی یک نبشی که دارای بال‌های مساوی 5 سانتی متری است، L50 ثبت می‌شود. یعنی هر بال این نبشی 50 میلی متر است.
نبشی بال نامساوی: این دسته از نبشیها دارای مقاطع یا بال‌های نامساوی هستند. بنابراین، یکی از بال‌های آن از دیگری بزرگ‌تر است. برای نشان دادن اندازه بال این نبشیها هم از حرف L و دو اندازه برای هر کدام از بال‌ها استفاده می‌شود. برای مثال بر روی یک نبشی که دارای اندازه بال‌های 5 و 7 سانتی متری است، L50 * 70 ثبت می‌شود. یعنی یکی از بال‌ها 50 میلی متر و دیگری 70 میلی متر می باشد.
انواع نبشی از نظر جنس ساخت
یکی دیگر از مهم‌ترین مولفه‌هایی که باعث ایجاد تفاوت در نبشیها می‌شود، جنس آن‌ها است. در واقع نبشیها با توجه به مواد اولیه خود و عناصری که در ساخت‌شان استفاده می‌شود، دارای ویژگیهای گوناگونی هستند و در مصارف مختلفی هم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نبشی فولادی: این نبشی از فولاد مستحکم تولید می‌شود و بیش‌تر در مصارف ساختمانی کاربرد دارد؛ به همین دلیل به نبشی‌های فولادی نبشی ساختمان هم گفته می‌شود. نبشی فولادی در بین نبشی‌هایی که از جنس‌های مختلف تولید می‌شوند، بیش‌ترین کاربرد را در صنعت دارد. به طوری که می‌توان گفت از نبشی‌های دیگر برای موارد خاص استفاده می‌شود.
برای مثال در جاهایی که قرار است نبشی به طور مداوم در برخورد با آب یا رطویت قرار داشته باشد، استفاده از نبشی فولادی خیلی مناسب نیست؛ چرا که در گذر زمان، احتمال زنگ زدن و خوردگی آن وجود دارد. با توجه به این که این نوع نبشیها در طول، اندازه و ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند، امکان استفاده از آن‌ها در قسمت‌های مختلف سازه وجود دارد. برای مثال برای اتصال‌های مختلف در ساختمان مانند اتصال تیر به ستون، تیر آهن به تیر بار و یا ستون در فوندانسیون از سایزهای مختلف این نبشیها استفاده می‌شود.
نبشی استنلس استیل: یکی دیگر از انواع نبشی از نظر جنس و عناصر سازنده، نبشی استنلس استیل می‌باشد. این نبشی با عنوان فولاد زنگ نزن هم شناخته می‌شود. برای برخی موارد خاص که شرایط محیطی می‌تواند به نبشی‌های فولادی آسیب برساند، از این نوع نبشیها استفاده می‌کنند.
برای مثال در سازه‌هایی که در معرض رطوبت یا آب قرار دارند مثل سازه‌هایی دریایی یا سازه‌هایی که احتمال برخوردر مواد خورنده با آن‌ها وجود دارد، نبشی‌های استیل مناسب هستند. این نبشیها در طول‌های 6 و 12 متری ساخته می‌شوند و دارای دو گرید اصلی استنلس استیل 304 و L304 هستند.
نبشی‌های استیل به خاطر نوع مواد سازنده خود، علاوه بر مقاومت در برابرخوردگی، از سختی و استحکام بالایی هم برخوردار هستند. این قابلیت‌ها باعث می‌شود که در برابر سایش و اعمال نیروهای خارجی هم مقاومت خوبی داشته باشند. ماشین کاری و جوش کاری مناسب هم از قابلیت‌های دیگر این نبشیها به حساب می‌آیند.
نبشی گالوانیزه: این نبشیها در واقع همان نبشی‌های فولادی هستند که روی آن‌ها پوششی از جنس روی قرار می‌دهند و به آن‌ها نبشی گالوانیزه می‌گویند. این کار باعث می‌شود که این نبشیها در برابر رطوبت و خوردگی تا حد زیادی مقاوم شوند. هم چنین در شرایطی که امکان ترک خوردگی نبشی وجود دارد، استفاده از این نوع مناسب است.
چند نمونه از انواع پرکاربرد نبشی در جنس‌های مختلف
با این که مهم‌ترین و رایج‌ترین نبشیها از نظر جنس ساخت را بیان کردیم، اما نبشی‌های دیگری هم وجود دارند که از جنس‌های دیگر بوده و کاربردهای پراهمیتی هم دارند. برای مثال نبشی‌هایی از جنس چوب یا PVC که در اکثر موارد برای ساخت د.کوراسیون‌های داخلی و خارجی از آن‌ها استفاده می‌شود. اما در این بین، چند نمونه نبشی وجود دارند که کاربردهای بسیار مهم و فراوانی دارند. اکنون به بیان ان‌ها می‌پردازیم.
نبشی t316: این نوع نبشیها را می‌توان یکی از زیرشاخه‌های نبشی استنلس استیل به حساب آورد. خاصیت مهم این نوع از نبشیها مقاومت بالای ان‌ها در برابر دما و خوردگی می‌باشد. به همین دلیل در سازه‌های صنایع نفت و کشتی سازی کاربرد فراوانی دارند. هم چنین به دلیل مقاومت در برابر دما، در صنایع غذایی هم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نبشی A36: این نوع نبشی در دسته نبشی‌های فولادی قرار می‌گیرد، اما دارای یک تفاوت است. این تفاوت هم در میزان کربن استفاده شده برای ساخت آن می‌باشد. در این نمونه نبشی از میزان کربن کم‌تری استفاده شده و این موضوع خاصیت شکل‌پذیری ان را بالا برده است. در نتیجه این نبشی برای اموراتی که نیاز به برش کاری و شکل پذیری دارند، بسیار مناسب است. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این نبشی در صنایع خودروسازی ست.
نبشی آلومینیومی 6063: این مورد یک نمونه نبشی اکسترود شده با آلومینیوم است که دارای ظاهر مناسبی می‌باشد. به همین دلیل از این نمونه نبشی بیش‌تر برای مصارف تزئینی داخلی و خارجی استفاده می‌شود. از ویژگیهای مهم این نبشی می‌توان به مقاومت در برابر خوردگی و نیروهای خارجی اشاره نمود.
استانداردهای نبشی
نبشیها تحت چند استاندارد گوناگون تولید می‌شوند که می تواند تفاوت در جنس و کاربرد آن‌ها را در پی داشته باشد. این استانداردها شامل موارد زیر هستند:
DIN EN 10056
ASME S1-36
ASTM A 36
Gost 8240
Gost 8510
مشخصات و نام گذاری نبشیها
مشخصات نبشیها با استفاده از دو طریق مختلف بیان می‌شوند و در واقع دو روش برای نام گذاری آن‌ها وجود دارد. یکی این که از حرف L لاتین استفاده شده و فقط اندازه بال‌ها را مشخص می‌کنند. در صورتی که بال‌ها مساوی باشند، حرف L به همراه اندازه بال نمایش داده می‌شود. برای مثال مشخصات یک نبشی بال مساوی با اندازه ضلع 5 سانتی متر به شکل L50 می‌باشد. اما اگر بال‌ها نامساوی باشند، حرف L به همراه اندازه دو بال می‌اید.
برای مثال نبشی با اندازه بال‌های 5 و 7 سانتی متر به شکل L50 * 70 نمایش داده می‌شود. اندازه‌های کنار حرف L به میلی متر هستند. روش دیگر بین مشخصات نبشی استفاده از ضخامت و طول بال‌ها است. برای مثال یک نبشی بال مساوی با ضخامت 4 میلی متر و اندازه بال 5 سانتی متر و یک نبشی بال نامساوی با همین ضخامت و اندازه بال‌های 5 و 7 سانتی متر، به ترتیب به صورت 4*50*50 و 4*50*70 نمایش داده می‌شوند.
نبشی لقمه چیست؟
یکی از رایج‌ترین اصطلاحات در حوزه نبشیها، نبشی لقمه است. افرادی که با نبشی سر و کار دارند حتما نام آن را شنیده‌اند. گاهی اوقات لازم است که نبشیها را به اندازه‌های کوچک‌تری برش داده و از آن‌ها برای کاربرد مورد نظر استفاده کنند؛ در این موارد به نبشی ها، نبشی لقمه گفته می‌شود. نبشیها را می‌توان در هر اندازه‌ای که بخواهید به قطعه‌های مساوی تقسیم کرد. در واقع این کار در بیش‌تر موارد توسط دستگاه گیوتین انجام می‌شود و لازم است طول دلخواه برای قطعه را بیان کرد.
کاربردهای نبشی
همان طور که بیان کردیم، نبشی به عنوان یک مصالح مهم فلزی کاربردهای فراوانی دارد. مهم‌ترین خاصیت‌های نبشی تقویت و استحکام بیش‌تر سازه‌ها و ایجاد تکیه‌گاه در برخی قسمت‌های مورد نیاز است. رایج‌ترین کاربرد آن هم در ساختمان‌سازی و به طور کلی در بخش عمران و سازندگی است. البته برخی از کاربردهای نبشی را در طول متن بیان کردیم، اما اکنون هم به طور کلی تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها را عنوان می‌کنیم؛ این موارد عبارتند از:
ساخت سازه‌های خرپایی
ساخت بادبندها و اسکلت‌های فلزی
اتصال ستان‌ها در پل سازی
اتصال ستون‌ها در سد سازی
استحکام فوندانسیون
وصل ستون‌ها با تیر آهن و موارد این چنینی دیگر
دکل‌های انتقال نیرو
ساخت تجهیزات و ماشین الات
جدول وزنی نبشی
تماس فوری(مشاوره و خرید)