سیم آرماتوربندی یا مفتول سیاه چیست ؟
شاید اولین چیزی که با شنیدن آرماتوربندی، به ذهن شما خطور کند، ساختمان سازی باشد. مفتول یا سیم آرماتوربندی یکی از مواردی است که در همان مراحل ابتدایی ساخت به آن نیاز پیدا میکنید. از اینرو میتوان به اهمیت این نوع سیم مفتول در ساختوساز پی برد. هرچند کاربرد و استفاده از این سیم تنها محدود به این صنعت نیست. به عنوان مثال از آن در قالبسازی، پانل، ساخت انواع قفسه و صنایع گوناگون دیگر نیز استفاده خواهد شد. ممکن است سیم آرماتوربندی را تحت عنوان مفتول سیاه ، سیم سیاه ، مفتول ارماتوربندی ، سیم نرم و مفتول آنیل شده نیز بشناسید.
سیم آرماتوربندی برخلاف مفتول گالوانیزه یا مفتول مسوار درواقع نوعی مفتول سیاه است. این نوع سیم، مفتولی نرم و انعطافپذیر نسبت به مفتول سخت صنعتی میباشد. درواقع نوعی مفتول آنیل شده یا پخته شده بوده که خصوصیات شیمیایی خود را حفظ کرده است. بنابراین به سبب رنگی سیاهی که به خود گرفته است به آن “سیم سیاه” نیز گفته میشود.
سیم مفتول آرماتوربندی یا مفتول آرماتوربندی نوعی از مفتول سیاه پخته نرم است که معمولاً در پروژه های ساختمانی برای اتصال و تثبیت میلگردهای افقی و عمودی نسبت به هم ، شکل دهی ستونها و فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد . این مفتول که از دیر باز مورد توجه آرماتوربندان ساختمانی بوده در تکه های کوچک و به وسیله انبر دو میلگرد را به هم متصل کرده و از حرکت آنها در جهت افقی و عمودی جلوگیری می کند .
در بازار بیشتر منظور از مفتول آرماتوربندی ، مفتول 1.5 نرم است ولی این محصول در بازه 1.5 الی 4 میلی متر عرضه می شود که هر قطر آن برای کار خاصی مناسب است . 4 گرید پرطرفدار این نوع مفتول عبارتند از مفتول 1.2 میلی متر ، مفتول 2.5 میلی متر ، مفتول 3 میلی متر و مفتول 4 میلی متر . مفتول با قطر 1.2 نرم اغلب در کلاف های 15 کیلوگرمی بسته بندی شده و برای گالوانیزه کردن مناسب است . مفتول 1.5 که پرفروش ترین مدل در این دسته است ، در کلاف های 30 کیلوگرمی بسته بندی شده و برای مصارف آرماتوربندی به کار می رود . مفتول 2.5 میلیمتر اغلب برای قالب بندی استفاده شده و کلاف های آن نیز 30 کیلوگرم است . مفتول 3 بیشتر در نجاری ها استفاده شده و کلاف های آنها 50 کیلوگرم است . مفتول 4 که ضخیم ترین مفتول در این دسته است ، جهت بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرد .
سیم آرماتوربندی از نظر نوع ساخت در دو نوع فابریک و تسمه در بازار عرضه میشوند. هر کدام از این مفتولها کیفیت، مرغوبیت و کاربرد منحصر به فرد و متفاوتی دارند. به عنوان مثال نوع فابریک آن از میلگرد کلاف 6.5 ساخته شده است.
روش تولید سیم آرماتوربندی چیست ؟
مفتول سیاه تولید شده از فولاد است. در ساختار فولاد نیز از آهن و کربن به کار رفته است. بنابر کاربرد فولاد در آن از آلیاژهای مختلفی استفاده میشود. این آلیاژها شامل نیکل، کروم، منگنز و… میباشند. در تولید سیم آرماتوربندی از فولاد گالوانیزه نشده استفاده میشود. در طی این فرآیند پوششی را برای مفتول درنظر میگیرند تا در برابر خوردگی و تغییرات آبوهوا محافظت شود. تیره شدن مفتول در طی فرآیند ساخت سیم آرماتور به دلیل استفاده نکردن از تکیک گالوانیزه میباشد.
از نظر تکنیک ساخت میتوان مفتول سیاه را به دو گروه اصلی فابریک و تسمه طبقهبندی کرد. در ساخت سیمهای آرماتوبندی نوع فابریک، مفتول بهوسیله دستگاههای مخصوص تحت کشش قرار خواهد گرفت. همانطور که گفته شد در ساخت مفتول سیاه فابریک از میلگرد 6.5 استفاده میشود. از این رو این میلگرد تحت فرآیند کششکاری به میلگرد 4.5 تبدیل خواهد شد. پس طی یک مرحله کششکاری مفتول 4.5 تا زمانی که به نوع فابریک 1.5 تبدیل شود، تحت کشش خواهد بود. لازم بهذکر است که این فرآیند طی سه مرحله کششکاری انجام خواهد شد.
اما در ساخت و تولید سیم آرماتوربندی تسمهای، از ضایعات و ورقهای آهنی و فلزی استفاده خواهد شد. در طی فرآیند تولید سیم یا مفتول سیاه تسمهای از روشهای نورد و کشش بهره گرفته میشود. ناگفته نماند که، مفتول آرماتوبندی تسمهای نسبت به نوع فابریک آن از استحکام و مقاومت کمتری برخوردار است. در مقابل نوع تسمهای قیمت کمتری داشته و در دسترس تر است.
علت استفاده از مفتول های آرماتور چیست ؟
بتن خالی دارای مقاومت فشاری بالایی است ، اما در برابر کشش و نیروهای جانبی استحکام خوبی ندارد و به جهت افزایش مقاومت کششی بتن در اصطلاح بتن را نسلح می کنند . نحوه مسلح کردن بتن به این صورت است که یکسری میلگرد یا خاموت را با آرایش خاصی در کنار هم چیده و تثبیت می کنند و اطراف آن را با بتن پر می کنند تا خشک شده و مستحکم شود . از این فرآیند در فونداسیون ، ستون و سقف استفاده می شود . مفتول آرماتور بندی در این میان نقش نگهدارنده میلگرد ها در آرایش داده شده تا زمان سقف شدن را ایفا می کند ، ضمن آنکه بر استحکام سازه نیز می افزاید .
انواع مفتول جهت بستن آرماتور چیست ؟
مفتول آرماتور بندی در دو مدل فابریک و تسمه در بازار موجود است که مدل فابریک آن کیفیت ، دوام و نرمی بالاتری نسبت به مدل تسمه دارد . البته بدیهی است که قیمت آن نیز بالاتر است . مفتول فابریک در واقع وایرود خامی است که در اثر عملیات حرارتی و کششی در دستگاه های مفتول کشی به قطر های پایین تبدیل می شود ولی مفتول تسمه از بازیافت ضایعات کناره ورق آهن در کارخانجات تولید پروفیل به دست آمده و سپس مورد نورد و کشش قرار می گیرد که در انتها تبدیل به مفتول می شود .
انواع گره مفتول در آماتور بندی چیست ؟
جهت اتصال و تثبیت میلگردها از 4 نوع گره مفتول استفاده می شود که هر کدام مصارف مختص به خود را دارند .
گره مفتول ساده یا لغزان : از این نوع گره در سطح های افقی نظیر سقف و فنداسیون جهت شکل دهی یک صفحه بتنی روی میلگرد های افقی و عمودی که با زاویه قائمه نسبت به هم قرار دارند استفاده می شود . اجرای این نوع گره ساده و سریع است و حساسیت خیلی بالایی ندارد .
گره مفتول صلیبی : از این نوع گره در مواقعی که میلگردهای با قطر بالا داشته باشیم و نقاط اتصال محدود باشد استفاده می شود . این نوع گره باعث استحکام بیشتر نقطه اتصال میلگردها می شود .
گره پشت گردنی : از این نوع گره اغلب در ستون ها و تیر های عمودی استفاده می شود و به اتصال مستحکم میلگردها کمک می کند .
گره مفتول اصطکاکی : این نوع گره در دیوارهای بتنی و ایجاد صفحات عمودی جهت اتصال میلگردها و ایجاد شبکه مورد استفاده قرار می گیرد . این گره از لغزیدن میلگردها ممانعت به عمل می آورد .
روش های بستن میلگرد در گره ها به وسیله مفتول چگونه است ؟
در کل دو روش برای بستن انواع گره مفتول وجود دارد :
روش ضربدری: در روش ضربدری میلگردها باید در روی هم قرار گیرند و مفتول به حالت ضربدر از زیر و روی هر دو میلگرد رد شود و در نهایت به وسیله انبر دو رشته انتهای مفتول ها به هم پیچانده می شود و محکم می گردد . در پایان سطح پیچانده شده به طرف داخل خم می شود .
روش کراواتی: روش کراواتی که به روش بستن کنار هم نیز معروف است به این شرح است که مفتول را از زیر رد می کنند و از کنار میلگرد بالایی عبور می دهند . در پایان انتهای آنها را به هم می بندند .
مزایای مفتول آرماتوربندی چیست ؟
مفتول آرماتوربندی به علت دارا بودن انعطاف بالا و مقاومت پیچشی خوبی که دارد در گره خوردن و پیچیده شدن نمی شکند . لذا به راحتی می توان آن را به دور انواع میلگرد پیچانده و گره زد که آرماتور بندها این عمل را به وسیله انبرهای مخصوص انجام می دهند . این مفتول ها دارای دوام بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی هستند که این امر به استحکام سازه کمک می کند .
قیمت سیم مفتول آرماتوربندی تابع چه عواملی میباشد؟
قیمت سیم مفتول آرماتور بندی تابع مواردی است که به تشریح آن می پردازیم .
قیمت میلگرد در بازار ( قیمت وایرود ) : قیمت میلگرد یا وایرود که ماده اولیه تولید مفتول در بازار است مهمترین آیتم در تعیین سیم مفتول است . به طوریکه نوسان آن تغییر جدی در این محصول ایجاد خواهد کرد .
نوع وایرود : نوع وایرود ، برند وکشور سازنده وایرود نیز در قیمت آن وبه طبع آن در قیمت نهایی سیم مفتول موثر است .
نوع سیم مفتول آرماتور بندی : مفتول آرماتوربندی بسته به فابریک و تسمه بودنش دارای قیمت متفاوتی خواهد بود .
میزان نرمی : میزان نرمی سیم مفتول آرماتور بندی در قیمت آن موثر است به طوریکه در بازار دو نوع مفتول نرم و خیلی نرم وجود دارد .
کاربرد سیم مفتول سیاه آرماتوربندی چیست ؟
درجهان امروز، سیم آرماتور به صورت یک صنعت اصلی معرفی می شود و استفاده از مفتول آرماتوربندی ، سیم آرماتوربندی ، مفتول سیاه و یا سیم مفتول روز به روز در صنایع بیشتر می شود. علت اصلی این است که فرآورده ها و محصولاتی نظیر سیم آرماتوربندی در تمام صنایع از جملع صنایع خودرو، کشتی سازی، ساخت و ساز و بازیافت مورد استفاده قرار می گیرند که این امر چگونگی و کارایی مفتول سیاه ، سیم سیاه و یا سیم آرماتوربندی را نشان می دهد.
از سیم آرماتور در ساخت انواع قفسه ، توری، میخ، پرچ، سیم خاردار، پانل، مش، الکترود، پیچ و همچنین صنعت ساخت وساز (آماتور بندی، قالب بندی، بسته بندی) وصدها محصول دیگر استفاده می شود.
هرچند که امروزه در ساختمان سازی مصالح مدرن تر و با کارایی بالاتری به وجود آمده، ولی به دلیل گران بودن این مصالح نوین هنوز جایگزینی بهتر از دو عنصر فولاد و بتن در عمل وجود ندارد. ترکیب فولاد و بتن با یکدیگر اعضای ساختمانی مرکبی به نام اعضای بتن آرمه (بتن مسلح شده با فولاد) را پدید آورده است. که علاوه بر پایایی و مقاومت به نسبت مصالح دیگر و مصالح نوین قیمت بسیار مناسبی را دارد. از این رو برای اینکه یک سازه بتن آرمه به بهترین عملکرد خود برسد از سیم آرماتوربندی در ساختار آن استفاده می شود.
در نتیجه مطالب گفته شده می توان گفت یکی از کاربرد های مهم مفتول سیاه در شبکه آرماتوربندی جهت بستن و مهار آرماتورها می باشد. درواقع این سیم با تابیدنش در محل اتصال بین دو میلگرد یک اتصال بسیار قوی بین میلگردهای بر روی هم پدید می آورد تا میلگردها در زمانی که قرار است بتن ریزی در داخل ستون، پی و … صورت گیرد از یکدیگر فاصله نگیرند و با حفظ ساختار یکپارچه باعث استحکام بنا شود.
سیم مفتول آرماتوربندی علاوه بر کاربردی که در صنعت ساختمان و عمران دارد، نقش به سزایی در صنعت کشاورزی نیز ایفا می کند و به عبارتی در کشاورزی این سیم برای مرتبط ساختن ادوات در طول فعالیت استفاده می شود.
علاوه بر موارد گفته شده در خصوص کاربرد سیم مفتول آرماتوربندی که گسترده ترین نقش آن در صنعت ساختمان و کشاورزی بود، لازم به ذکر است که این نوع سیم در مصارف صنعتی مانند بسته بندی محصولات و در مجسمه سازی ، پل سازی و سد سازی نیز کاربرد های ویژه ای دارد.