شیر کروی (گلوب ولو)

شیر کروی (Globe Valve):

شیر کروی که به آن شیر بشقابی یا گلاب ولو نیز گفته می شود، برای قطع و وصل و کنترل جریان استفاده می شود. مجرابند یا پلاگ(دیسک) این شیر مخروطی استوانه ای کوتاه هست که قسمت پایین آن دارای زاویه نشیمنگاه می باشد که با نشستن روی سیت شیر، آب بندی به طور کامل انجام می دهد.

گلوب ولو به دلیل شکل خاصی که در داخل بدنه دارند، باعث حرکت 180 درجه ای سیال پس از ورود به داخل شیر خواهند شد و این تغییر مسیر و آشفتگی در سیال باعث ایجاد افت فشار میشود. شیر های بشقابی دقیقآ با همین افت فشار و طراحی خاص در بدنه، بهترین نوع شیر برای کاربردهای کنترلی در جریان سیال هستند. 

انواع شیر کروی از نظر نوع بدنه

دسته بندی های گوناگونی برای شیر های کروی وجود دارد. انواع شیر کروی بر اساس نوع عملگر یا اکچویتور، انواع شیر کروی بر اساس نوع اتصال، انواع شیر کروی بر اساس بونت و ....

یکی از مهمترین انواع دسته بندی برای شیرهای کروی، بر اساس نوع بدنه آنها میباشد. در ادامه به معرفی انواع شیرآلات کروی بر اساس بدنه خواهیم پرداخت:

شیر کروی Z شکل (Z-Type Globe Valve)

شیر کروی Z شکل از پرکاربرد ترین نوع شیر کروی می باشد که سیال از لحظه ورود تا خروج با 180 درجه چرخش خارج می شود، بدلیل چرخش 180 درجه ای سیال ممکن است این شیر افت فشار بیشتری متحمل می شود. این نوع شیر پرکاربرد ترین نوع شیر کروی یا گلوب ولو محسوب میشود.

شیر کروی y شکل (Y-Type Globe Valve)

شیر کروی Y شکل که زاویه آن 45 درجه می باشد و سیال از هنگام ورود تا خروج با چرخش کمتری خارج می شود که افت فشار کمتری در مواقعی که شیر کامل باید باز باشد را متحمل می شود.

شیر کروی 90 درجه ای (Angle-Type Globe Valve)

شیر کروی 90 درجه ای که ورود و خروج شیر دارای زاویه 90 درجه ای می باشد برای مواردی که مسیر 90 درجه ای یا انتقال خط باشد می توان به راحتی از شیر کروی 90 درجه ای استفاده کرد.

انواع شیر کروی بر اساس نوع اتصال بدنه به بونت:

بونت رزوه‌ای (Screwed Bonnet): این مدل ساده‌ترین طراحی موجود محسوب می‌شود و در شیرهای ارزان استفاده می‌شود. بونت در این نوع از شیر توسط اتصال رزوه ای به بدنه شیر متصل میشود.

بونت پیچ‌دار (Bolted Bonnet): این اتصال توسط پیچ و مهره (بولت و نات) به بدنه متصل میگردد. این طراحی به گسکت‌ برای آب‌بندی در بین بدنه و بونت نیاز دارد.

بونت جوشی (Welded Bonnet): این طراحی در جایی که بازکردن شیر مورد نیاز نباشد محبوبیت و وعمومیت دارد. آن‌ها وزن کمتری نسبت به مدل Bolted Bonnet دارند. بونت در این مدل بصورت جوشی به بدنه متصل میگردد.

بونت (Pressure-Seal Bonnet): از این مدل به طور گسترده در جایی که فشار و دما بالا است کاربرد دارند. در این نوع شیر هرچه فشار موجود در فضای خالی بالای بدنه بیشتر باشد، فشار وارد شده بر گسکت نیز افزایش می‌یابد و عمل آب بندی بین بونت و بدنه شیر به خوبی انجام می‌گیرد.